شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اگرچه شاید استفاده از مدل چین بتواند در حوزه هوش مصنوعی برای ایران راهگشا باشد، اما با توجه به اندازه بازار، ظرفیت نیروی انسانی و ویژگی‌های فرهنگی و سیاسی داخلی کشورمان، این سیاست‌ها باید تعدیل شود.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: در هفته‌های اخیر، گرمی روابط ترامپ و نتانیاهو زیر سوال رفته و به نظر می‌رسد دو طرف در رابطه با سازوکارهای مواجهه با موضوعات حساس و چالش‌های موجود در منطقه به‌ویژه ایران، حماس، غزه و یمن دچار اختلاف‌نظرهای مهمی شده‌اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: بحران نقدینگی در سیستم بانکی عراق، که با کاهش شدید ذخایر نقدی بانک‌های دولتی و اختلال در پرداخت وام‌ها و حقوق کارکنان همراه شده، فراتر از یک مشکل مالی ساده بوده و می تواند پیامدهای سیاسی، دیپلماتیک و حتی امنیتی به همراه داشته باشد.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با توجه به تعلیق در روند مذاکرات چند هفته‌ای روسیه و آمریکا در خصوص پایان دادن به جنگ اوکراین، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در عمل نتوانست در بازه زمانی که انتظار داشت به جنگ اوکراین پایان دهد؛ به خصوص که خواسته‌های ترامپ برای پایان دادن به این جنگ، شوک زیادی را در میان رهبران اروپایی و دولت اوکراین ایجاد و در عمل منافع و شرایط سیاسی و اقتصادی آنها را در این مذاکرات نادیده گرفته بود.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: دعوت از احمد الشرع، رئیس دولت سوریه برای حضور در اجلاس سران عرب، پیامی از سوی دولت عراق به جهان عرب است که بغداد در پی ایفای نقشی محوری در بازسازی روابط عربی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای است. اما به نظر می‌رسد که مسیر پیش روی بغداد چندان ساده نخواهد بود. دعوت از رئیس موقت سوریه که با میانجی‌گری شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، و دیدار اولیه السودانی با الشرع در دوحه در فوریه ۲۰۲۵ تسهیل شد، نشان‌دهنده عزم عراق برای میانجی‌گری در مناقشات منطقه‌ای است.
شورای راهبردی آنلاین: دکتر سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در حاشیه نشست گفتگوهای ایرانی – عربی در دوحه با آقای شیخ محمد عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر دیدار و درباره روابط دو کشور و اوضاع منطقه از جمله همکاری های منطقه ای و شرایط غزه و لبنان گفتگو کرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک تحلیلگر ارشد مسائل اروپا گفت: اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به ایالات متحده و تقویت توان دفاعی خود، به استقلال و مسئولیت‌پذیری نظامی نیاز دارد، اما در خصوص تحقق این امر تردیدهای جدی وجود دارد. به گزارش رویترز، آنتونیو کاستا، رئیس شورای اتحادیه اروپا، در بازدید از کارخانه اسلحه‌سازی «آرسنال» در بلغارستان تأکید کرد که اروپا باید سلاح‌های خود را تولید کند، زیرا واشنگتن تهدید به کاهش حضور نظامی در این قاره کرده است. وی افزود که «ما باید سلاح‌های اروپایی بیشتری تولید کنیم تا خودمختارتر باشیم.» اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در رونمایی از «سند سفید دفاع اروپا» در ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ در بروکسل اعلام کرد که «دوره سود بردن از صلح پایان یافته و اروپا باید مسئولیت دفاعی بیشتری بپذیرد.» این اظهارات در حالی مطرح شده که طرح «تسلیح مجدد اروپا» با هدف تقویت توان دفاعی در سایه شکاف فراآتلانتیک و نگرانی از کاهش حمایت آمریکا رونمایی شده است.
شورای راهبردی آنلاین: دکتر سید کمال خرازی در چهارمین نشست گفت‌وگوهای ایرانی-عربی در دوحه با عنوان «روابط مستحکم و منافع متقابل»، بر ضرورت همبستگی منطقه‌ای برای مقابله با چالش‌های مشترک تأکید و تصریح کرد: امنیت جمعی امری وارداتی نیست؛ بلکه باید از درون و بدون دخالت خارجی ایجاد گردد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل راهبردی گفت: ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اخیرا اعلام کرد که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی رایزنی‌هایی را برای آماده سازی سلاح‌های هسته‌ای برگزار می‌کند. استولتنبرگ تاکید کرد که ما در جهانی زندگی می‌کنیم که کشورهایی مثل چین، روسیه و کره شمالی دارای سلاح‌های هسته‌ای هستند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: درس اصلی جنگ اوکراین این است که اگر کشوری از ایجاد قدرت بازدارندگی و تقویت توانمندی تهاجمی خود غفلت نماید یا به تضمین‌های امنیتی قدرت‌های خارجی اتکا کند، ممکن است به سرنوشت اوکراین دچار شود.
پوریا نبی‌پور – دکترای علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: ادامه هجمه‌های آمریکا علیه روسیه بر سر اوکراین، هشدار بایدن به روسیه بااهرم نورد استریم 2، دیدار پوتین و ماکرون در کاخ کرملین، دیدار بایدن و صدراعظم آلمان با محور اوکراین، آمادگی آلمانی ها برای تحریم روسیه، اعزام نیروهای آلمان و بریتانیا به شرق اروپا، رزمایش ناتو در استونی، ورود ناوگان نظامی روسیه به مدیترانه برای رزمایش دریایی، اعلام آمادگی ناتو برای گفتگو با روسیه، طرح خط لوله جدید انتقال گاز به قلب اروپا، “روی میز” ناتو، توافق روسیه و بلاروس برای اعزام نیرو به سوریه جهت شرکت در عملیات‌های بشردوستانه، نشست محرمانه مالی با نمایندگان کنگره درباره مذاکرات وین، تعویق جلسه پارلمان عراق برای انتخاب رئیس جمهور، ابراز خرسندی سازمان همکاری‌های اسلامی از تصمیم اتحادیه آفریقا، برگزاری نشست مجمع عالی خلق کره شمالی برای تصویب بودجه و واکنش پکن به لایحه جدید آمریکا درباره چین از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین- رصد: وقتی به عقب می‌نگریم و به برخی از تصمیمات قاطع درباره رویکرد غرب در قبال چین نگاه می‌کنیم، همگی اقداماتی نمادین هستند که به میدان تیانانمن و سال 1989 برمی‌گردد. آمریکا و اتحادیه اروپا بعد از آن حادثه تحریم‌هایی را علیه چین اعمال کردند؛ ژاپن در آن زمان تمایلی به اعمال تحریم نداشت.
شورای راهبردی آنلاین: استقبال لابی یهودی در آمریکا از نخستین تحریم بایدن علیه ایران، واکنش روسیه به نامه ۱۴۰ نماینده کنگره آمریکا در خصوص برجام، اظهارات جدید نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، تحریم های جدید آمریکا ضد فرمانده ارتش میانمار، مذاکرات سطح عالی آمریکا و چین در روزهای آینده، ورود ناوشکن آمریکایی به تنگه تایوان، سفر رئیس پنتاگون به هند با هدف تقویت همکاری نظامی، برگزاری بزرگ‌ترین نشست مصری-اسرائیلی در شرم‌الشیخ، سفر هیئت حزب‌الله به مسکو برای بررسی مسائل منطقه، سفرنتانیاهو به امارات عربی، تاکید دبیرکل ناتو بر اهمیت هم‌پیمانی با ترکیه، هشدار سازمان ملل متحد در خصوص بحران سیاسی در سومالی، تصویب طرح نجات اقتصادی درمجلس نمایندگان ایالات متحده، نگاهی به تحولات ارمنستان و روند کند واکسیناسیون در اتحادیه اروپا از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین: تصویب سومین طرح بزرگ کمک مالی برای مقابله با آثار بحران کرونا در سنای آمریکا، نگرانی ژاپن از رشد هزینه های دفاعی چین، افزایش صادرات چین علیرغم بحران کرونا، رزمایش مشترک کره جنوبی و آمریکا، برگزاری رزمایش بزرگ «سپر بولیواری» جهت تقویت بنیه دفاعی ونزوئلا، آشوب و تظاهرات در لبنان، ادامه اعتراضات در اراضی اشغالی برای برکناری نتانیاهو، طرح دفاع صهیونیستی با پول عربی، تعلیق چهار مجوز صادرات تسلیحات از بلژیک به عربستان سعودی، سفرجان کری به اروپا، تاکید اشرف غنی بر برگزاری انتخابات زودهنگام و واکنش طالبان،اتحادیه اروپا و خطر وقوع نبرد تجاری بر سر واکسن کرونا، تظاهرات علیه محدودیت‌های کرونایی در آلمان و اتریش، تقدیم پیام پوتین به رهبر ایران و اظهارات دبیر کل ناتو درباره تامین امنیت اروپا توسط کشورهای غیرعضو از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: در ژوئن 2020 روسیه دکترین هسته‌ای خود را ازلحاظ چگونگی، چرایی و زمان استفاده از سلاح هسته‌ای روشن‌تر ساخت. اکنون روسیه بدون ذکر نام دشمنان بالقوه، به‌تشریح سناریوهای منطقه‌ای پرداخته است که ممکن است به استفاده از سلاح هسته‌ای منجر شود. به نظر می‌رسد دکترین هسته‌ای جدید مؤید تغییر توجه از شرق آسیا، جنوب آسیا و خاورمیانه است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: نگاهی به در پیش بودن رفع تحریم تسلیحاتی ایران، اوضاع عراق، روابط آمریکا و ترکیه، وضعیت طالبان در افغانستان، کرونا و خاورمیانه و … ازجمله برجسته‌ترین موضوعات موردتوجه اندیشکده‌های روسی در هفته گذشته بودند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: دولت ترامپ تابه‌حال دلیل خود را برای کاهش نیروهای آمریکا در آلمان اعلام نکرده است، اما دونالد ترامپ بارها از متحدان سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به خاطر عدم پرداخت آنچه سهم منصفانه آنها در دفاع از اروپا عنوان می‌کند، گلایه کرده است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: اقدام مشترک ناتو در مسائل امنیتی فضای ماورای جو تنها هنگامی اتفاق می‌افتد که اعضای این ائتلاف در مورد تهدید تسلیحات ضد ماهواره به توافق برسند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اگرچه شاید استفاده از مدل چین بتواند در حوزه هوش مصنوعی برای ایران راهگشا باشد، اما با توجه به اندازه بازار، ظرفیت نیروی انسانی و ویژگی‌های فرهنگی و سیاسی داخلی کشورمان، این سیاست‌ها باید تعدیل شود.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: در هفته‌های اخیر، گرمی روابط ترامپ و نتانیاهو زیر سوال رفته و به نظر می‌رسد دو طرف در رابطه با سازوکارهای مواجهه با موضوعات حساس و چالش‌های موجود در منطقه به‌ویژه ایران، حماس، غزه و یمن دچار اختلاف‌نظرهای مهمی شده‌اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: بحران نقدینگی در سیستم بانکی عراق، که با کاهش شدید ذخایر نقدی بانک‌های دولتی و اختلال در پرداخت وام‌ها و حقوق کارکنان همراه شده، فراتر از یک مشکل مالی ساده بوده و می تواند پیامدهای سیاسی، دیپلماتیک و حتی امنیتی به همراه داشته باشد.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با توجه به تعلیق در روند مذاکرات چند هفته‌ای روسیه و آمریکا در خصوص پایان دادن به جنگ اوکراین، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در عمل نتوانست در بازه زمانی که انتظار داشت به جنگ اوکراین پایان دهد؛ به خصوص که خواسته‌های ترامپ برای پایان دادن به این جنگ، شوک زیادی را در میان رهبران اروپایی و دولت اوکراین ایجاد و در عمل منافع و شرایط سیاسی و اقتصادی آنها را در این مذاکرات نادیده گرفته بود.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: دعوت از احمد الشرع، رئیس دولت سوریه برای حضور در اجلاس سران عرب، پیامی از سوی دولت عراق به جهان عرب است که بغداد در پی ایفای نقشی محوری در بازسازی روابط عربی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای است. اما به نظر می‌رسد که مسیر پیش روی بغداد چندان ساده نخواهد بود. دعوت از رئیس موقت سوریه که با میانجی‌گری شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، و دیدار اولیه السودانی با الشرع در دوحه در فوریه ۲۰۲۵ تسهیل شد، نشان‌دهنده عزم عراق برای میانجی‌گری در مناقشات منطقه‌ای است.
شورای راهبردی آنلاین: دکتر سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در حاشیه نشست گفتگوهای ایرانی – عربی در دوحه با آقای شیخ محمد عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر دیدار و درباره روابط دو کشور و اوضاع منطقه از جمله همکاری های منطقه ای و شرایط غزه و لبنان گفتگو کرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک تحلیلگر ارشد مسائل اروپا گفت: اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به ایالات متحده و تقویت توان دفاعی خود، به استقلال و مسئولیت‌پذیری نظامی نیاز دارد، اما در خصوص تحقق این امر تردیدهای جدی وجود دارد. به گزارش رویترز، آنتونیو کاستا، رئیس شورای اتحادیه اروپا، در بازدید از کارخانه اسلحه‌سازی «آرسنال» در بلغارستان تأکید کرد که اروپا باید سلاح‌های خود را تولید کند، زیرا واشنگتن تهدید به کاهش حضور نظامی در این قاره کرده است. وی افزود که «ما باید سلاح‌های اروپایی بیشتری تولید کنیم تا خودمختارتر باشیم.» اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در رونمایی از «سند سفید دفاع اروپا» در ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ در بروکسل اعلام کرد که «دوره سود بردن از صلح پایان یافته و اروپا باید مسئولیت دفاعی بیشتری بپذیرد.» این اظهارات در حالی مطرح شده که طرح «تسلیح مجدد اروپا» با هدف تقویت توان دفاعی در سایه شکاف فراآتلانتیک و نگرانی از کاهش حمایت آمریکا رونمایی شده است.
شورای راهبردی آنلاین: دکتر سید کمال خرازی در چهارمین نشست گفت‌وگوهای ایرانی-عربی در دوحه با عنوان «روابط مستحکم و منافع متقابل»، بر ضرورت همبستگی منطقه‌ای برای مقابله با چالش‌های مشترک تأکید و تصریح کرد: امنیت جمعی امری وارداتی نیست؛ بلکه باید از درون و بدون دخالت خارجی ایجاد گردد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل راهبردی گفت: ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اخیرا اعلام کرد که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی رایزنی‌هایی را برای آماده سازی سلاح‌های هسته‌ای برگزار می‌کند. استولتنبرگ تاکید کرد که ما در جهانی زندگی می‌کنیم که کشورهایی مثل چین، روسیه و کره شمالی دارای سلاح‌های هسته‌ای هستند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: درس اصلی جنگ اوکراین این است که اگر کشوری از ایجاد قدرت بازدارندگی و تقویت توانمندی تهاجمی خود غفلت نماید یا به تضمین‌های امنیتی قدرت‌های خارجی اتکا کند، ممکن است به سرنوشت اوکراین دچار شود.
پوریا نبی‌پور – دکترای علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: ادامه هجمه‌های آمریکا علیه روسیه بر سر اوکراین، هشدار بایدن به روسیه بااهرم نورد استریم 2، دیدار پوتین و ماکرون در کاخ کرملین، دیدار بایدن و صدراعظم آلمان با محور اوکراین، آمادگی آلمانی ها برای تحریم روسیه، اعزام نیروهای آلمان و بریتانیا به شرق اروپا، رزمایش ناتو در استونی، ورود ناوگان نظامی روسیه به مدیترانه برای رزمایش دریایی، اعلام آمادگی ناتو برای گفتگو با روسیه، طرح خط لوله جدید انتقال گاز به قلب اروپا، “روی میز” ناتو، توافق روسیه و بلاروس برای اعزام نیرو به سوریه جهت شرکت در عملیات‌های بشردوستانه، نشست محرمانه مالی با نمایندگان کنگره درباره مذاکرات وین، تعویق جلسه پارلمان عراق برای انتخاب رئیس جمهور، ابراز خرسندی سازمان همکاری‌های اسلامی از تصمیم اتحادیه آفریقا، برگزاری نشست مجمع عالی خلق کره شمالی برای تصویب بودجه و واکنش پکن به لایحه جدید آمریکا درباره چین از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین- رصد: وقتی به عقب می‌نگریم و به برخی از تصمیمات قاطع درباره رویکرد غرب در قبال چین نگاه می‌کنیم، همگی اقداماتی نمادین هستند که به میدان تیانانمن و سال 1989 برمی‌گردد. آمریکا و اتحادیه اروپا بعد از آن حادثه تحریم‌هایی را علیه چین اعمال کردند؛ ژاپن در آن زمان تمایلی به اعمال تحریم نداشت.
شورای راهبردی آنلاین: استقبال لابی یهودی در آمریکا از نخستین تحریم بایدن علیه ایران، واکنش روسیه به نامه ۱۴۰ نماینده کنگره آمریکا در خصوص برجام، اظهارات جدید نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، تحریم های جدید آمریکا ضد فرمانده ارتش میانمار، مذاکرات سطح عالی آمریکا و چین در روزهای آینده، ورود ناوشکن آمریکایی به تنگه تایوان، سفر رئیس پنتاگون به هند با هدف تقویت همکاری نظامی، برگزاری بزرگ‌ترین نشست مصری-اسرائیلی در شرم‌الشیخ، سفر هیئت حزب‌الله به مسکو برای بررسی مسائل منطقه، سفرنتانیاهو به امارات عربی، تاکید دبیرکل ناتو بر اهمیت هم‌پیمانی با ترکیه، هشدار سازمان ملل متحد در خصوص بحران سیاسی در سومالی، تصویب طرح نجات اقتصادی درمجلس نمایندگان ایالات متحده، نگاهی به تحولات ارمنستان و روند کند واکسیناسیون در اتحادیه اروپا از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین: تصویب سومین طرح بزرگ کمک مالی برای مقابله با آثار بحران کرونا در سنای آمریکا، نگرانی ژاپن از رشد هزینه های دفاعی چین، افزایش صادرات چین علیرغم بحران کرونا، رزمایش مشترک کره جنوبی و آمریکا، برگزاری رزمایش بزرگ «سپر بولیواری» جهت تقویت بنیه دفاعی ونزوئلا، آشوب و تظاهرات در لبنان، ادامه اعتراضات در اراضی اشغالی برای برکناری نتانیاهو، طرح دفاع صهیونیستی با پول عربی، تعلیق چهار مجوز صادرات تسلیحات از بلژیک به عربستان سعودی، سفرجان کری به اروپا، تاکید اشرف غنی بر برگزاری انتخابات زودهنگام و واکنش طالبان،اتحادیه اروپا و خطر وقوع نبرد تجاری بر سر واکسن کرونا، تظاهرات علیه محدودیت‌های کرونایی در آلمان و اتریش، تقدیم پیام پوتین به رهبر ایران و اظهارات دبیر کل ناتو درباره تامین امنیت اروپا توسط کشورهای غیرعضو از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: در ژوئن 2020 روسیه دکترین هسته‌ای خود را ازلحاظ چگونگی، چرایی و زمان استفاده از سلاح هسته‌ای روشن‌تر ساخت. اکنون روسیه بدون ذکر نام دشمنان بالقوه، به‌تشریح سناریوهای منطقه‌ای پرداخته است که ممکن است به استفاده از سلاح هسته‌ای منجر شود. به نظر می‌رسد دکترین هسته‌ای جدید مؤید تغییر توجه از شرق آسیا، جنوب آسیا و خاورمیانه است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: نگاهی به در پیش بودن رفع تحریم تسلیحاتی ایران، اوضاع عراق، روابط آمریکا و ترکیه، وضعیت طالبان در افغانستان، کرونا و خاورمیانه و … ازجمله برجسته‌ترین موضوعات موردتوجه اندیشکده‌های روسی در هفته گذشته بودند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: دولت ترامپ تابه‌حال دلیل خود را برای کاهش نیروهای آمریکا در آلمان اعلام نکرده است، اما دونالد ترامپ بارها از متحدان سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به خاطر عدم پرداخت آنچه سهم منصفانه آنها در دفاع از اروپا عنوان می‌کند، گلایه کرده است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: اقدام مشترک ناتو در مسائل امنیتی فضای ماورای جو تنها هنگامی اتفاق می‌افتد که اعضای این ائتلاف در مورد تهدید تسلیحات ضد ماهواره به توافق برسند.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل راهبردی گفت: ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اخیرا اعلام کرد که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی رایزنی‌هایی را برای آماده سازی سلاح‌های هسته‌ای برگزار می‌کند. استولتنبرگ تاکید کرد که ما در جهانی زندگی می‌کنیم که کشورهایی مثل چین، روسیه و کره شمالی دارای سلاح‌های هسته‌ای هستند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: درس اصلی جنگ اوکراین این است که اگر کشوری از ایجاد قدرت بازدارندگی و تقویت توانمندی تهاجمی خود غفلت نماید یا به تضمین‌های امنیتی قدرت‌های خارجی اتکا کند، ممکن است به سرنوشت اوکراین دچار شود.
پوریا نبی‌پور – دکترای علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: ادامه هجمه‌های آمریکا علیه روسیه بر سر اوکراین، هشدار بایدن به روسیه بااهرم نورد استریم 2، دیدار پوتین و ماکرون در کاخ کرملین، دیدار بایدن و صدراعظم آلمان با محور اوکراین، آمادگی آلمانی ها برای تحریم روسیه، اعزام نیروهای آلمان و بریتانیا به شرق اروپا، رزمایش ناتو در استونی، ورود ناوگان نظامی روسیه به مدیترانه برای رزمایش دریایی، اعلام آمادگی ناتو برای گفتگو با روسیه، طرح خط لوله جدید انتقال گاز به قلب اروپا، “روی میز” ناتو، توافق روسیه و بلاروس برای اعزام نیرو به سوریه جهت شرکت در عملیات‌های بشردوستانه، نشست محرمانه مالی با نمایندگان کنگره درباره مذاکرات وین، تعویق جلسه پارلمان عراق برای انتخاب رئیس جمهور، ابراز خرسندی سازمان همکاری‌های اسلامی از تصمیم اتحادیه آفریقا، برگزاری نشست مجمع عالی خلق کره شمالی برای تصویب بودجه و واکنش پکن به لایحه جدید آمریکا درباره چین از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین- رصد: وقتی به عقب می‌نگریم و به برخی از تصمیمات قاطع درباره رویکرد غرب در قبال چین نگاه می‌کنیم، همگی اقداماتی نمادین هستند که به میدان تیانانمن و سال 1989 برمی‌گردد. آمریکا و اتحادیه اروپا بعد از آن حادثه تحریم‌هایی را علیه چین اعمال کردند؛ ژاپن در آن زمان تمایلی به اعمال تحریم نداشت.
شورای راهبردی آنلاین: استقبال لابی یهودی در آمریکا از نخستین تحریم بایدن علیه ایران، واکنش روسیه به نامه ۱۴۰ نماینده کنگره آمریکا در خصوص برجام، اظهارات جدید نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، تحریم های جدید آمریکا ضد فرمانده ارتش میانمار، مذاکرات سطح عالی آمریکا و چین در روزهای آینده، ورود ناوشکن آمریکایی به تنگه تایوان، سفر رئیس پنتاگون به هند با هدف تقویت همکاری نظامی، برگزاری بزرگ‌ترین نشست مصری-اسرائیلی در شرم‌الشیخ، سفر هیئت حزب‌الله به مسکو برای بررسی مسائل منطقه، سفرنتانیاهو به امارات عربی، تاکید دبیرکل ناتو بر اهمیت هم‌پیمانی با ترکیه، هشدار سازمان ملل متحد در خصوص بحران سیاسی در سومالی، تصویب طرح نجات اقتصادی درمجلس نمایندگان ایالات متحده، نگاهی به تحولات ارمنستان و روند کند واکسیناسیون در اتحادیه اروپا از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین: تصویب سومین طرح بزرگ کمک مالی برای مقابله با آثار بحران کرونا در سنای آمریکا، نگرانی ژاپن از رشد هزینه های دفاعی چین، افزایش صادرات چین علیرغم بحران کرونا، رزمایش مشترک کره جنوبی و آمریکا، برگزاری رزمایش بزرگ «سپر بولیواری» جهت تقویت بنیه دفاعی ونزوئلا، آشوب و تظاهرات در لبنان، ادامه اعتراضات در اراضی اشغالی برای برکناری نتانیاهو، طرح دفاع صهیونیستی با پول عربی، تعلیق چهار مجوز صادرات تسلیحات از بلژیک به عربستان سعودی، سفرجان کری به اروپا، تاکید اشرف غنی بر برگزاری انتخابات زودهنگام و واکنش طالبان،اتحادیه اروپا و خطر وقوع نبرد تجاری بر سر واکسن کرونا، تظاهرات علیه محدودیت‌های کرونایی در آلمان و اتریش، تقدیم پیام پوتین به رهبر ایران و اظهارات دبیر کل ناتو درباره تامین امنیت اروپا توسط کشورهای غیرعضو از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: در ژوئن 2020 روسیه دکترین هسته‌ای خود را ازلحاظ چگونگی، چرایی و زمان استفاده از سلاح هسته‌ای روشن‌تر ساخت. اکنون روسیه بدون ذکر نام دشمنان بالقوه، به‌تشریح سناریوهای منطقه‌ای پرداخته است که ممکن است به استفاده از سلاح هسته‌ای منجر شود. به نظر می‌رسد دکترین هسته‌ای جدید مؤید تغییر توجه از شرق آسیا، جنوب آسیا و خاورمیانه است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: نگاهی به در پیش بودن رفع تحریم تسلیحاتی ایران، اوضاع عراق، روابط آمریکا و ترکیه، وضعیت طالبان در افغانستان، کرونا و خاورمیانه و … ازجمله برجسته‌ترین موضوعات موردتوجه اندیشکده‌های روسی در هفته گذشته بودند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: دولت ترامپ تابه‌حال دلیل خود را برای کاهش نیروهای آمریکا در آلمان اعلام نکرده است، اما دونالد ترامپ بارها از متحدان سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به خاطر عدم پرداخت آنچه سهم منصفانه آنها در دفاع از اروپا عنوان می‌کند، گلایه کرده است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: اقدام مشترک ناتو در مسائل امنیتی فضای ماورای جو تنها هنگامی اتفاق می‌افتد که اعضای این ائتلاف در مورد تهدید تسلیحات ضد ماهواره به توافق برسند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اگرچه شاید استفاده از مدل چین بتواند در حوزه هوش مصنوعی برای ایران راهگشا باشد، اما با توجه به اندازه بازار، ظرفیت نیروی انسانی و ویژگی‌های فرهنگی و سیاسی داخلی کشورمان، این سیاست‌ها باید تعدیل شود.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: در هفته‌های اخیر، گرمی روابط ترامپ و نتانیاهو زیر سوال رفته و به نظر می‌رسد دو طرف در رابطه با سازوکارهای مواجهه با موضوعات حساس و چالش‌های موجود در منطقه به‌ویژه ایران، حماس، غزه و یمن دچار اختلاف‌نظرهای مهمی شده‌اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: بحران نقدینگی در سیستم بانکی عراق، که با کاهش شدید ذخایر نقدی بانک‌های دولتی و اختلال در پرداخت وام‌ها و حقوق کارکنان همراه شده، فراتر از یک مشکل مالی ساده بوده و می تواند پیامدهای سیاسی، دیپلماتیک و حتی امنیتی به همراه داشته باشد.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با توجه به تعلیق در روند مذاکرات چند هفته‌ای روسیه و آمریکا در خصوص پایان دادن به جنگ اوکراین، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در عمل نتوانست در بازه زمانی که انتظار داشت به جنگ اوکراین پایان دهد؛ به خصوص که خواسته‌های ترامپ برای پایان دادن به این جنگ، شوک زیادی را در میان رهبران اروپایی و دولت اوکراین ایجاد و در عمل منافع و شرایط سیاسی و اقتصادی آنها را در این مذاکرات نادیده گرفته بود.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: دعوت از احمد الشرع، رئیس دولت سوریه برای حضور در اجلاس سران عرب، پیامی از سوی دولت عراق به جهان عرب است که بغداد در پی ایفای نقشی محوری در بازسازی روابط عربی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای است. اما به نظر می‌رسد که مسیر پیش روی بغداد چندان ساده نخواهد بود. دعوت از رئیس موقت سوریه که با میانجی‌گری شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، و دیدار اولیه السودانی با الشرع در دوحه در فوریه ۲۰۲۵ تسهیل شد، نشان‌دهنده عزم عراق برای میانجی‌گری در مناقشات منطقه‌ای است.
شورای راهبردی آنلاین: دکتر سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در حاشیه نشست گفتگوهای ایرانی – عربی در دوحه با آقای شیخ محمد عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر دیدار و درباره روابط دو کشور و اوضاع منطقه از جمله همکاری های منطقه ای و شرایط غزه و لبنان گفتگو کرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک تحلیلگر ارشد مسائل اروپا گفت: اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به ایالات متحده و تقویت توان دفاعی خود، به استقلال و مسئولیت‌پذیری نظامی نیاز دارد، اما در خصوص تحقق این امر تردیدهای جدی وجود دارد. به گزارش رویترز، آنتونیو کاستا، رئیس شورای اتحادیه اروپا، در بازدید از کارخانه اسلحه‌سازی «آرسنال» در بلغارستان تأکید کرد که اروپا باید سلاح‌های خود را تولید کند، زیرا واشنگتن تهدید به کاهش حضور نظامی در این قاره کرده است. وی افزود که «ما باید سلاح‌های اروپایی بیشتری تولید کنیم تا خودمختارتر باشیم.» اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در رونمایی از «سند سفید دفاع اروپا» در ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ در بروکسل اعلام کرد که «دوره سود بردن از صلح پایان یافته و اروپا باید مسئولیت دفاعی بیشتری بپذیرد.» این اظهارات در حالی مطرح شده که طرح «تسلیح مجدد اروپا» با هدف تقویت توان دفاعی در سایه شکاف فراآتلانتیک و نگرانی از کاهش حمایت آمریکا رونمایی شده است.
شورای راهبردی آنلاین: دکتر سید کمال خرازی در چهارمین نشست گفت‌وگوهای ایرانی-عربی در دوحه با عنوان «روابط مستحکم و منافع متقابل»، بر ضرورت همبستگی منطقه‌ای برای مقابله با چالش‌های مشترک تأکید و تصریح کرد: امنیت جمعی امری وارداتی نیست؛ بلکه باید از درون و بدون دخالت خارجی ایجاد گردد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل راهبردی گفت: ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اخیرا اعلام کرد که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی رایزنی‌هایی را برای آماده سازی سلاح‌های هسته‌ای برگزار می‌کند. استولتنبرگ تاکید کرد که ما در جهانی زندگی می‌کنیم که کشورهایی مثل چین، روسیه و کره شمالی دارای سلاح‌های هسته‌ای هستند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: درس اصلی جنگ اوکراین این است که اگر کشوری از ایجاد قدرت بازدارندگی و تقویت توانمندی تهاجمی خود غفلت نماید یا به تضمین‌های امنیتی قدرت‌های خارجی اتکا کند، ممکن است به سرنوشت اوکراین دچار شود.
پوریا نبی‌پور – دکترای علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
شورای راهبردی آنلاین – رسانه ها: ادامه هجمه‌های آمریکا علیه روسیه بر سر اوکراین، هشدار بایدن به روسیه بااهرم نورد استریم 2، دیدار پوتین و ماکرون در کاخ کرملین، دیدار بایدن و صدراعظم آلمان با محور اوکراین، آمادگی آلمانی ها برای تحریم روسیه، اعزام نیروهای آلمان و بریتانیا به شرق اروپا، رزمایش ناتو در استونی، ورود ناوگان نظامی روسیه به مدیترانه برای رزمایش دریایی، اعلام آمادگی ناتو برای گفتگو با روسیه، طرح خط لوله جدید انتقال گاز به قلب اروپا، “روی میز” ناتو، توافق روسیه و بلاروس برای اعزام نیرو به سوریه جهت شرکت در عملیات‌های بشردوستانه، نشست محرمانه مالی با نمایندگان کنگره درباره مذاکرات وین، تعویق جلسه پارلمان عراق برای انتخاب رئیس جمهور، ابراز خرسندی سازمان همکاری‌های اسلامی از تصمیم اتحادیه آفریقا، برگزاری نشست مجمع عالی خلق کره شمالی برای تصویب بودجه و واکنش پکن به لایحه جدید آمریکا درباره چین از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین- رصد: وقتی به عقب می‌نگریم و به برخی از تصمیمات قاطع درباره رویکرد غرب در قبال چین نگاه می‌کنیم، همگی اقداماتی نمادین هستند که به میدان تیانانمن و سال 1989 برمی‌گردد. آمریکا و اتحادیه اروپا بعد از آن حادثه تحریم‌هایی را علیه چین اعمال کردند؛ ژاپن در آن زمان تمایلی به اعمال تحریم نداشت.
شورای راهبردی آنلاین: استقبال لابی یهودی در آمریکا از نخستین تحریم بایدن علیه ایران، واکنش روسیه به نامه ۱۴۰ نماینده کنگره آمریکا در خصوص برجام، اظهارات جدید نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، تحریم های جدید آمریکا ضد فرمانده ارتش میانمار، مذاکرات سطح عالی آمریکا و چین در روزهای آینده، ورود ناوشکن آمریکایی به تنگه تایوان، سفر رئیس پنتاگون به هند با هدف تقویت همکاری نظامی، برگزاری بزرگ‌ترین نشست مصری-اسرائیلی در شرم‌الشیخ، سفر هیئت حزب‌الله به مسکو برای بررسی مسائل منطقه، سفرنتانیاهو به امارات عربی، تاکید دبیرکل ناتو بر اهمیت هم‌پیمانی با ترکیه، هشدار سازمان ملل متحد در خصوص بحران سیاسی در سومالی، تصویب طرح نجات اقتصادی درمجلس نمایندگان ایالات متحده، نگاهی به تحولات ارمنستان و روند کند واکسیناسیون در اتحادیه اروپا از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین: تصویب سومین طرح بزرگ کمک مالی برای مقابله با آثار بحران کرونا در سنای آمریکا، نگرانی ژاپن از رشد هزینه های دفاعی چین، افزایش صادرات چین علیرغم بحران کرونا، رزمایش مشترک کره جنوبی و آمریکا، برگزاری رزمایش بزرگ «سپر بولیواری» جهت تقویت بنیه دفاعی ونزوئلا، آشوب و تظاهرات در لبنان، ادامه اعتراضات در اراضی اشغالی برای برکناری نتانیاهو، طرح دفاع صهیونیستی با پول عربی، تعلیق چهار مجوز صادرات تسلیحات از بلژیک به عربستان سعودی، سفرجان کری به اروپا، تاکید اشرف غنی بر برگزاری انتخابات زودهنگام و واکنش طالبان،اتحادیه اروپا و خطر وقوع نبرد تجاری بر سر واکسن کرونا، تظاهرات علیه محدودیت‌های کرونایی در آلمان و اتریش، تقدیم پیام پوتین به رهبر ایران و اظهارات دبیر کل ناتو درباره تامین امنیت اروپا توسط کشورهای غیرعضو از مهم‌ترین خبرهای روابط خارجی بود که در رسانه ها بازتاب یافت. در ادامه گزیده ای از آنها را مرور می کنیم.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: در ژوئن 2020 روسیه دکترین هسته‌ای خود را ازلحاظ چگونگی، چرایی و زمان استفاده از سلاح هسته‌ای روشن‌تر ساخت. اکنون روسیه بدون ذکر نام دشمنان بالقوه، به‌تشریح سناریوهای منطقه‌ای پرداخته است که ممکن است به استفاده از سلاح هسته‌ای منجر شود. به نظر می‌رسد دکترین هسته‌ای جدید مؤید تغییر توجه از شرق آسیا، جنوب آسیا و خاورمیانه است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: نگاهی به در پیش بودن رفع تحریم تسلیحاتی ایران، اوضاع عراق، روابط آمریکا و ترکیه، وضعیت طالبان در افغانستان، کرونا و خاورمیانه و … ازجمله برجسته‌ترین موضوعات موردتوجه اندیشکده‌های روسی در هفته گذشته بودند.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: دولت ترامپ تابه‌حال دلیل خود را برای کاهش نیروهای آمریکا در آلمان اعلام نکرده است، اما دونالد ترامپ بارها از متحدان سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به خاطر عدم پرداخت آنچه سهم منصفانه آنها در دفاع از اروپا عنوان می‌کند، گلایه کرده است.
شورای راهبردی آنلاین – رصد: اقدام مشترک ناتو در مسائل امنیتی فضای ماورای جو تنها هنگامی اتفاق می‌افتد که اعضای این ائتلاف در مورد تهدید تسلیحات ضد ماهواره به توافق برسند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اگرچه شاید استفاده از مدل چین بتواند در حوزه هوش مصنوعی برای ایران راهگشا باشد، اما با توجه به اندازه بازار، ظرفیت نیروی انسانی و ویژگی‌های فرهنگی و سیاسی داخلی کشورمان، این سیاست‌ها باید تعدیل شود.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: در هفته‌های اخیر، گرمی روابط ترامپ و نتانیاهو زیر سوال رفته و به نظر می‌رسد دو طرف در رابطه با سازوکارهای مواجهه با موضوعات حساس و چالش‌های موجود در منطقه به‌ویژه ایران، حماس، غزه و یمن دچار اختلاف‌نظرهای مهمی شده‌اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: بحران نقدینگی در سیستم بانکی عراق، که با کاهش شدید ذخایر نقدی بانک‌های دولتی و اختلال در پرداخت وام‌ها و حقوق کارکنان همراه شده، فراتر از یک مشکل مالی ساده بوده و می تواند پیامدهای سیاسی، دیپلماتیک و حتی امنیتی به همراه داشته باشد.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با توجه به تعلیق در روند مذاکرات چند هفته‌ای روسیه و آمریکا در خصوص پایان دادن به جنگ اوکراین، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در عمل نتوانست در بازه زمانی که انتظار داشت به جنگ اوکراین پایان دهد؛ به خصوص که خواسته‌های ترامپ برای پایان دادن به این جنگ، شوک زیادی را در میان رهبران اروپایی و دولت اوکراین ایجاد و در عمل منافع و شرایط سیاسی و اقتصادی آنها را در این مذاکرات نادیده گرفته بود.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: دعوت از احمد الشرع، رئیس دولت سوریه برای حضور در اجلاس سران عرب، پیامی از سوی دولت عراق به جهان عرب است که بغداد در پی ایفای نقشی محوری در بازسازی روابط عربی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای است. اما به نظر می‌رسد که مسیر پیش روی بغداد چندان ساده نخواهد بود. دعوت از رئیس موقت سوریه که با میانجی‌گری شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، و دیدار اولیه السودانی با الشرع در دوحه در فوریه ۲۰۲۵ تسهیل شد، نشان‌دهنده عزم عراق برای میانجی‌گری در مناقشات منطقه‌ای است.
شورای راهبردی آنلاین: دکتر سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در حاشیه نشست گفتگوهای ایرانی – عربی در دوحه با آقای شیخ محمد عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر دیدار و درباره روابط دو کشور و اوضاع منطقه از جمله همکاری های منطقه ای و شرایط غزه و لبنان گفتگو کرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک تحلیلگر ارشد مسائل اروپا گفت: اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به ایالات متحده و تقویت توان دفاعی خود، به استقلال و مسئولیت‌پذیری نظامی نیاز دارد، اما در خصوص تحقق این امر تردیدهای جدی وجود دارد. به گزارش رویترز، آنتونیو کاستا، رئیس شورای اتحادیه اروپا، در بازدید از کارخانه اسلحه‌سازی «آرسنال» در بلغارستان تأکید کرد که اروپا باید سلاح‌های خود را تولید کند، زیرا واشنگتن تهدید به کاهش حضور نظامی در این قاره کرده است. وی افزود که «ما باید سلاح‌های اروپایی بیشتری تولید کنیم تا خودمختارتر باشیم.» اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در رونمایی از «سند سفید دفاع اروپا» در ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ در بروکسل اعلام کرد که «دوره سود بردن از صلح پایان یافته و اروپا باید مسئولیت دفاعی بیشتری بپذیرد.» این اظهارات در حالی مطرح شده که طرح «تسلیح مجدد اروپا» با هدف تقویت توان دفاعی در سایه شکاف فراآتلانتیک و نگرانی از کاهش حمایت آمریکا رونمایی شده است.
شورای راهبردی آنلاین: دکتر سید کمال خرازی در چهارمین نشست گفت‌وگوهای ایرانی-عربی در دوحه با عنوان «روابط مستحکم و منافع متقابل»، بر ضرورت همبستگی منطقه‌ای برای مقابله با چالش‌های مشترک تأکید و تصریح کرد: امنیت جمعی امری وارداتی نیست؛ بلکه باید از درون و بدون دخالت خارجی ایجاد گردد.
گروه طراحی سمیر