جدیدترین مطالب
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
چشمانداز خروج احتمالی دفتر سیاسی حماس از قطر
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربیها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت میکنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
دکتر خرازی در مصاحبه با الجزیره مباشر:
اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم/ سیاست آمریکا در خصوص فلسطین همان سیاست رژیم اسرائیل است
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد.
پیامها و پیامدهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود میگیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی بهوضوح مشخص است.
أحدث المقالات
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
چشمانداز خروج احتمالی دفتر سیاسی حماس از قطر
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربیها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت میکنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
دکتر خرازی در مصاحبه با الجزیره مباشر:
اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم/ سیاست آمریکا در خصوص فلسطین همان سیاست رژیم اسرائیل است
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد.
پیامها و پیامدهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود میگیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی بهوضوح مشخص است.
جنگ اوکراین؛ رویکرد قدرتهای جهانی و سیاست ایران
هر چند دولتمردان اروپایی و آمریکایی از طریق رسانههای خود میکوشند درد و رنج مردم اوکراین و ویرانیهایی را که تهاجم روسیه برای شهرها و تأسیسات زیربنایی این کشور شرق اروپا به بار آورده، بزرگنمایی و افکار عمومی جهانی را علیه کرملین تحریک کنند، اما موضع گیریها و مشی عملی آنها نشان میدهد که استراتژی آنها پایان سریع این جنگ نیست و قصد دارند با نگهداشتن روسیه در این باتلاق، آن را بیش از پیش تضعیف نموده، اعتبارش را زیر سوال ببرند.
البته اتخاذ چنین رویکردی، با توجه به تبعات اقتصادی و سیاسی جنگ اوکراین اندکی قابل تأمل است؛ روسیه و اوکراین تأمین کننده حدود ۳۰ درصد گندم و غلات جهان هستند و روسیه در پنج سال اخیر بزرگترین صادرکننده غلات در جهان بوده است. از سوی دیگر روسیه در صادرات نفت و گاز جایگاه ویژهای دارد. صادرات روزانه نفت روسیه حدود ۵ میلیون بشکه اعلام شده که تا پیش از جنگ اوکراین، نیمی از آن روانه کشورهای اروپایی میشد. از سوی دیگر روسیه حدود ۴۰ درصد گاز مورد نیاز اروپا را نیز تامین میکرد. بنابراین جایگاه ویژه روسیه در چرخه تأمین کالاهای استراتژیک سبب میشود نتایج تداوم این بحران به دو طرف جنگ محدود نشود و تبعات جدی منطقهای و بینالمللی نیز به دنبال داشته باشد.
هر چند تبعات اقتصادی این جنگ میتواند به نارضایتیهای داخلی و تحولات سیاسی در کشورهای اروپایی دامن بزند، اما دولتمردان اروپایی تلاش کردهاند از طریق پیدا کردن منابع انرژی جایگزین، افزایش حمایتهای دولتی از اقشار آسیب پذیر و تعریف برخی سیاستهای ریاضت اقتصادی در سیستم داخلی خود، تاب آوری کشورهایشان را در برابر این جنگ و تحریمهای متقابل روسیه افزایش دهند، اما نه تنها در برابر این کشور کوتاه نیایند، بلکه با افزایش حمایت نظامی از اوکراین، به ایستادگی در مقابل آن بپردازند. اما چرا؟ دلیل این سرسختی پرهزینه چیست؟
پاسخ این سؤال شاید در گفت و گوی امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه با روزنامه فرانسوی «لو ژورنال دو دیمانش» بعد از حضور در کنفرانس امنیتی مونیخ 2023، نهفته باشد. وی در این مصاحبه گفت: «روسیه باید شکست بخورد، اما نباید نابود شود». چنین اظهاراتی نشان میدهد اروپا هنوز خاطره جنگهای جهانی را از یاد نبرده و میکوشد از درسهایی که این دو جنگ خانمانسوز داشتند، بیاموزد و اشتباهاتش را تکرار نکند. کشورهای اروپایی در مقطع کنونی به روسیه به چشم آلمان گستاخ سال 1914 مینگرند؛ کشور متجاوزی که نمیتوان و نباید در برابر توسعه طلبیهای سرزمینی آن سکوت کرد و البته نباید همچون آلمان سال 1919، با توافقات تحقیرآمیز درهم کوبیده شود، بلکه لازم است مثل آلمان 1945، شکست و گوشمالی داده شود و سپس عادیسازی روابط و مناسبات اقتصادی با آن از سر گرفته شود.
در آنسوی آتلانتیک، اما نگرش و استراتژی امنیت ملی آمریکا که توسط دولت بایدن ارائه شده تا حدودی متفاوت است. در قالب این استراتژی، روسیه و چین دو قدرت اصلی هستند که هژمونی آمریکا را به چالش میکشند و از این رو مهار آنها، اولویت اساسی آمریکا در عرصه سیاست خارجی است. لذا میتوان گفت منافع ایالات متحده حکم میکند که رقبای اصلی خود را درگیر جنگهای فرسایشی کند و قدرت و اعتبار جهانی آنها را تا حد ممکن کاهش دهد. از این رو درگیر شدن روسیه در جنگ با اوکراین و تداوم این جنگ تا مرز تضعیف کامل روسیه، دقیقاً در راستای اهداف و منافع آمریکا است و از این رو مقامات این کشور میکوشند از طریق مکانیسمهایی همچون تحریک مقامات اوکراین به ایستادگی در برابر روسیه، تشویق کشورهای اروپایی به ادامه حمایت نظامی از اوکراین و به راه اندازی جنگ رسانهای علیه روسیه اهداف و منافع خود را در این جنگ پیش ببرند.
بر این اساس به نظر میرسد کشورهای اروپایی و آمریکا با وجود تفاوت دغدغههایشان پیرامون جنگ اوکراین، در یک مسئله اتفاق نظر دارند؛ اینکه لازم است جنگ اوکراین تا زمان تضعیف کامل روسیه تداوم یابد و از این رو پایان سریع جنگ اوکراین جزو اولویتهای راهبردی هیچ یک از آنها قرار ندارد. در چنین شرایطی، چنانکه مقامات کرملین نتوانند با درایت، خود را از این صحنه بازی خطرناک، بیرون بکشند، در سال جدید میلادی نیز از پایان جنگ خبری نخواهد بود.
اما نکته مهم دیگر در رابطه با جنگ اوکراین، موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال این جنگ و تأثیرات آن بر کشورمان است. در رابطه با مورد نخست باید گفت هر چند موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران بیطرفی و تأکید بر گفت و گوی طرفین و پایان سریع جنگ بوده است. اما ادعای استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در جنگ علیه اوکراین با آثار ویرانگر و دور از انتظار آن، همزمان با ناآرامیهای داخلی کشور در چند ماه اخیر، قدرتهای اروپایی و آمریکا را مجاب به اعمال سختگیریهای بیشتر بر کشورمان ساخته و یک هجمه تبلیغاتی و سیاسی گسترده را علیه ایران شکل داده است؛ در نتیجه جنگ اوکراین به یک عامل منفی و آسیب زا در عرصه سیاست خارجی ایران تبدیل شده است.
از سوی دیگر، یکی از جدیترین تبعات سیاسی- اقتصادی این جنگ برای ایران، در حاشیه قرار گرفتن برجام و کند شدن تلاشها برای به سرانجام رسیدن این توافق بینالمللی و دور ماندن ایران از بازار تامینکنندگان انرژی جهان به خاطر تحریمهای بینالمللی که در راستای منافع روسیه هم می باشد، بوده است. این مسئله البته تنها جنبه سیاسی ندارد و به واسطه تداوم تحریمها و فشار بر اقتصاد و معیشت مردم ایران، دارای آثار عمیق اقتصادی و امنیتی نیز هست. کاهش صادرات مواد غذایی به ویژه گندم، دانههای روغنی و خوراک دام و طیور، از سوی روسیه و اوکراین نیز به بحران گرانی مواد غذایی و کاهش قدرت خرید مردم دامن زده است و تأثیرات آن در بازار ایران نیز به وضوح مشاهده میشود.
بر این اساس به نظر میرسد بر خلاف کشورهای اروپایی و آمریکا، منافع جمهوری اسلامی ایران در پایان جنگ اوکراین و خروج روسیه از این مهلکه است. در این راستا، در شرایط کنونی که جمهوری اسلامی ایران به دلیل شرایط داخلی و بینالمللی، بصورت مستقل از امکان میانجیگری برای پایان دادن به این جنگ برخوردار نیست، میتواند با جلب نظر مقامات کرملین و در همراهی با چین و احتمالا در همافزایی با طرح صلح این کشور، ابتکاری را برای پایان دادن به جنگ اوکراین طراحی نماید و کشورهای اروپایی و آمریکا را از تلاش برای تداوم این جنگ، که از هیچ زاویهای به نفع ایران نیست، بازدارد.
0 Comments