شورای راهبردی آنلاین – رصد: اختلاف بین آمریکا و ژاپن امر جدیدی نیست. در دهه 1980، مسائل مربوط به تجارت و ارز سروصدا ایجاد کرد. اختلاف بر سر لغو استقرار سامانه موشکی ایجیس آشور آخرین چالش میان دو کشور نخواهد بود.
جفری دبلیو. هورنانگ در مطلبی که اندیشکده رند آن را منتشر ساخت، نوشت: ماه گذشته ژاپن استقرار دو سامانه دفاع موشکی آمریکا بنام ایجیس آشور در خاک خود را لغو کرد. این خبر تعجب بسیاری را در تشکیلات امنیت ملی واشنگتن و توکیو برانگیخت.
تصمیم ژاپن قابل درک است. استقرار سامانه دفاع موشکی ایجیس آشور گرانقیمت بوده و مشکلات فنی دارد. البته این امر مشکلاتی را که برای امنیت ژاپن و مناسباتش با آمریکا دارد، نفی نمیکند. همانند گذشته متحدان با مشکلاتی مواجه شدهاند و این مشکل این بار نیز برطرف خواهد شد. اتحاد بهواسطه این مسئله قویتر یا ضعیفتر خواهد شد، باید منتظر ماند و نتیجه را دید.
تارو کونو، وزیر دفاع ژاپن که لغو استقرار سامانه موشکی یادشده را اعلام کرد گفت: «ژاپن دو نگرانی اولیه داشت: هزینهها و مسائل فنی. ژاپن متقاعد نشد که سامانه مذکور میتواند مانع از برخورد بوستر راکت مربوط به موشکهای رهگیری با جوامع محلی بعد از جدا شدن از موشک رهگیر شود».
بنا به گفته وزیر دفاع ژاپن اگرچه تغییرات نرمافزاری میتواند جدا شدن صحیح بوستر را تضمین کند، اما تلاشها برای انجام تغییرات موفقیتآمیز نبوده است. این امر حاکی از آن است که سختافزار موشک نیاز به بازطراحی دارد. این قبیل تلاشها بهنوبه خود هزینهای بالغبر 8/1 میلیارد دلار داشته و یک دهه به طول خواهد انجامید. وی همچنین گفت با توجه به هزینه زیاد و زمان طولانی برای رفع ایرادات فنی گزینهای جز لغو استقرار سامانه مذکور نداشتیم و نهایتاً شورای امنیت ملی لغو استقرار سامانه موشکی ایجیس و آشور را تائید کرد.
هزینه پروژه سامانه موشکی ایجیس بیشتر از آنچه ژاپن امضا کرده افزایش پیدا کرده بود. هزینه اولیه خرید، راهاندازی و نگهداری در یک بازه 30 ساله این سامانه حدود 15/2 میلیارد دلار برآورده شده بود، اما هزینه نهایی به 1/4 میلیارد دلار افزایش پیدا کرد. این مبلغ علاوه بر 8/1 میلیارد دلاری است که برای بازطراحی جهت رفع ایرادات فنی آن نیاز است. این در حالی است که بودجه دفاعی ژاپن بهواسطه منابع موردنیاز برای مقابله با همهگیری ویروس کرونا کاهش خواهد داشت. از این نظر تصمیم به لغو استقرار سامانه موشکی مذکور قابل درک است.
ملاحظات سیاسی نیز وجود داشت. مخالفتهایی در جامعه ژاپن برای میزبانی از دو سامانه موشکی مذکور وجود داشته است. بهعنوانمثال در آکیتا مخالفت با استقرار سامانه موشکی بهواسطه تأثیرات بهداشتی ناشی از امواج الکترومغناطیسی متصاعد از رادار سامانه یادشده خیلی زیاد بوده است. البته مردم شهر آکیتا نسبت به انتخاب این شهر بهعنوان محل استقرار سامانه موشکی ایجیس خشمگین بودند و وزارت دفاع ناچار بود (قبل از لغو استقرار سامانه مذکور) از این شهر صرفنظر کرده و محل دیگری را انتخاب کند. البته شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن قصد دارد از آسیب بیشتر به دولتش درزمانی که نرخ محبوبیتش کاهش پیدا کرده اجتناب نماید.
سامانه دفاع موشکی ژاپن متشکل از دو لایه است. لایه دریایی که توسط نیروی دریایی این کشور فرماندهی میشود و متشکل از 7 فروند ناوشکنهای مجهز به موشک ایجیس است که موشکهای مهاجم را هدف قرار میدهد. لایه دفاع زمینی که توسط نیروی هوایی فرماندهی میشود و متشکل از چهار واحد با بهرهگیری از موشکهای پاتریوت است که در سراسر ژاپن پراکنده و مستقر است. هدف این چهار واحد رهگیری موشکهایی است که از لایه دفاعی اول رد میشوند.
هدف از استقرار سامانه موشکی ایجیس آشور این بود که مکمل ناوشکنهای مجهز به موشک رهگیر ایجیس باشد. بر اساس برنامهریزی صورت گرفته در سال 2017، ژاپن قصد داشت دو سامانه موشکی از آمریکا خریداری کند و تا سال 2025 در یاماگوچی و آکیتا مستقر کند. علاوه بر تقویت دفاع ژاپن، سامانههای یادشده برای حمایت از متحدان طراحی شده بود. این سامانهها میتوانست به حفاظت از 50 هزار کارکنان نیروهای مسلح آمریکا در ژاپن کمک کند. بعلاوه، سامانههای مذکور در صورت استقرار میتوانست ناوشکنهای مجهز به موشکهای ایجیس را آزاد نموده و به دیگر مناطق اعزام شوند.
استدلال دولت شینزو آبه این بود که لایه جدید دفاعی حیاتی بود، چراکه زرادخانه کره شمالی متشکل از صدها موشک بالستیک است و سامانه دفاعی فعلی ژاپن فشار زیادی بر ناوشکنهای مجهز به موشک رهگیر ایجیس وارد میسازد. بعلاوه، دریای خروشان یا وضعیت جوی نامناسب یا سوختگیری یا عملیات حفظ و نگهداری ناوشکنها بدین معنا است که این ناوشکنها نمیتوانند کارکرد 24 ساعته در روز و 365 روز در سال داشته باشند. سامانههای موشکی ایجیس آشور این نواقص و مشکلات را جبران میکرد.
اقدامات کره شمالی بهطور فزاینده تحریکآمیز شده است. گزارش وزارت دفاع ژاپن در سال 2019 حاکی از آن است که کره شمالی موشکهای بالستیکی در اختیار دارد که قادر است تمامی خاک ژاپن را هدف قرار دهد. روندهای نظامی در کره شمالی همچنان تهدیدی جدی و قریبالوقوع برای امنیت ژاپن است.
توکیو در خصوص گزینه جایگزین سامانههای موشکی ایجیس آشور توضیحاتی ارائه نکرده و در عوض موضوع را به بحث گستردهتر ظرفیتهای بازدارندگی ژاپن کشانده است.
منتقدین شینزو آبه احتمالاً استدلال خواهند کرد که لغو استقرار سامانه موشکی ایجیس آشور حاکی از واگرایی اهداف راهبردی بین ژاپن و آمریکا است.
ژاپن مبلغ 112 میلیون دلار بهعنوان پیشپرداخت به آمریکا پرداختنموده و باید در خصوص غرامت لغو قرارداد بحث و بررسی صورت گیرد. البته بعید است دولت ترامپ سخاوتمندانه با این قضیه برخورد کند و دست از غرامت بکشد. ترامپ در این خصوص از ژاپن انتقاد نموده و گفت توکیو مفتسوار است که کمکی به متحدان نمیکند. بعلاوه، ترامپ از ژاپن خواست پول بیشتری (چهار برابر) بابت حضور سربازان آمریکایی در خاک این کشور پرداخت کند.
0 Comments