امریکا در فکر استفاده از ربات به جای سرباز
رحمان قهرمان پور در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به اظهارات سفیر ترکیه در بغداد که با انکار نقش کشورش در قطع آب عراق، گفته بود عراق باید وظیفه خود را به درستی انجام دهد، تصریح کرد: با اینکه از مدتها پیش بحث جنگ آب در خاورمیانه توسط نظریهپردازان مختلف مطرح شده، اما هیچگاه مانند امروز جدی گرفته نمیشد. امروز مسئله آب به مسئلهای حیاتی تبدیل شده و با ملموستر شدن بحرانهای زیستمحیطی، از جمله آب، این موضوع در حال تبدیل شدن به تهدید امنیتی برای کشورها است.
وی با یادآوری اینکه خاورمیانه بیش از دیگر مناطق جهان با این مسئله درگیر است و براساس پیشبینیها 25 درصد خاورمیانه در بیست سال آینده غیرقابل کشت خواهد شد، افزود: بر این اساس، به خاطر بحرانهای زیستمحیطی، آلودگی آب و خاک و هوا، بخشی از شهرهای موجود غیرقابل سکونت خواهند شد. اکنون در شمال آفریقا نیز شاهد تنش میان مصر، سودان و اتیوپی بر سر سد النهضه هستیم و در مواردی مصر تهدید کرده با حمله نظامی مانع ساخت آن خواهد شد.
ضرورت ایجاد سازوکارهای بینالمللی و منطقهای برای حل بحران آب
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه باید نگاه جدید به این بحران، الزامات خود را پیدا کند، گفت: باید سازوکارهای بینالمللی و منطقهای برای حل این موضوع از این زاویه جدید در نظر گرفته شود و جامعه بینالمللی و کشورها بپذیرند که مسئله آب، مسئلهای مرتبط با امنیت ملی است و باید با رویکرد و ابزارهای جدید به آن نگاه کنند.
قهرمان پور تاکید کرد: در این رویکرد جدید حتی کشورهایی که به زعم خود، دچار مشکل آب و محیط زیست نیستند، به دلیل اینکه حضور در زیست بوم مشترک با دیگر کشورها، در بلندمدت، تاثیرپذیری از بحرانهای زیست محیطی در منطقه اجتنابناپذیر خواهد بود؛ همانطور که یک ماه گذشته، طوفان گردوغباری که در ایران، عراق و سوریه وجود دارد را در جنوب شرق ترکیه نیز شاهد بودیم.
وی با بیان اینکه منطقه ما نیاز به طراحی چارچوب و سازوکار جدیدی برای حل مسئله آب و بحرانهای زیست محیطی از زاویه منافع و امنیت ملی کشورها و همچنین منافع جمعی بشری دارد، ادامه داد: ترکیه از یک دهه پیش به این جمعبندی رسیده که میتواند در فضای موجود بینالمللی، به قدرت متوسط نوظهوری در سطح کشورهایی مانند اندونزی، کره جنوبی، آفریقای جنوبی و برزیل تبدیل شود. در همین راستا بر این باور است که برخی رویکردها، مانند سدسازی و گسترش کشاورزی صنعتی و از همه مهمتر داشتن قدرت چانه زنی در مقابل همسایگان میتواند بخشی از تهدیداتش را برطرف کند.
وی با بیان اینکه ترکیه مدعی است این سدها که در مرزهای با سوریه ساخته شده مانعی برای گسترش نفوذ پ.ک.ک است، گفت: اینها توجیهاتی قابل پذیرش نیست و مسئله این است که ترکیه بدون اینکه اعلام کرده باشد، تلاش دارد از آب به عنوان سلاح و یا ابزار قدرت در مناسبات خود با کشورهای منطقه استفاده کند.
این کارشناس مسائل بینالملل با تاکید بر اینکه اگر این روند، تبدیل به رویهای شود و کشورهای دیگر نیز بخواهند از آن استفاده کنند مشکلات امنیتی جدی ایجاد خواهد شد، ادامه داد: باید با در نظر گرفتن رویکردی چندسطحی، این موضوع در سازمانهای بینالمللی نیز بررسی شود. متاسفانه در زمینه حقوق بینالملل آب، رودخانههای بالادستی و پایین دستی و سهم کشورها ضعفها و کاستیهای جدی وجود دارد. بحران آب باید در دستور کار جهانی قرار گیرد و باید در سازمانهای تخصصی از جمله سازمان ملل به بحث گذاشته و در خصوص حقوق بینالملل حاکم بر آنها تفاهم شود.
قهرمان پور اضافه کرد: باید با طراحی سازوکارهای مشورتی دو جانبه و چندجانبه، این موضوع به مسئلهای مهم برای کشورهای منطقه تبدیل شود تا به راه حلی منطقه ای برسند. متاسفانه از گذشته در خاورمیانه سازمانهای منطقهای قدرتمندی وجود نداشته که مسائلی مانند بحرانهای زیست محیطی و آب را در دستور کار قراردهد و رقابتهای منطقه ای، نظامی و قومیتی چنین فرصتی فراهم نکرده است.
پیامد بحرانهای زیست محیطی برای ترکیه
این تحلیلگر مسائل بینالملل، تاکید کرد: پیامدهای بحرانهای زیست محیطی منطقه، تنها متوجه دیگر کشورها نیست. ترکیه نیز به مرور با این مسئله درگیر خواهد شد. اکنون در استانبول مشکل خشک شدن تدریجی برخی تالابها، به مسئلهای جدی تبدیل شده و معضل گردوغبار در جنوب ترکیه و در مناطق کردنشین در حال افزایش است و دو هفته پیش در ترابوزان شاهد سیلهای مکرر تابستانی بودیم. بنابراین تخریب محیط زیست و آتش گرفتن جنگلها در ترکیه نیز مسئلهای جدی است.
قهرمان پور افزود: اینگونه نیست که اگر ترکیه ضرورت حضور در این مذاکرات را نپذیرد، از آسیبهای ناشی از بحران محیط زیست در امان خواهد بود. اگر ترکیه قانع و همراه نشد، باید سازوکارها به گونهای طراحی و اجرا شود که پشتوانه داشته باشد و براساس آن، کشورها با یکدیگر به تفاهمهایی برسند. این بحرانی است که همه با آن دست به گریبان خواهند شد و لازم است که کشورهای منطقه در همکاری با یکدیگر، به راه حلی منطقی که دربردارنده منافع جمعی باشد برسند.
0 Comments