ضرورت بازخوانی روایت نوروز
حسین آجرلو در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به اینکه اخیراً اخباری از انتقال بخشی از نیروهای خاورمیانهای ایالاتمتحده آمریکا بهویژه نیروهای رزمی و همچنین تقویت پایگاه نظامی آمریکا در اردن به گوش میرسد، گفت: «این امر با سفر پادشاه اردن به آمریکا و ملاقات با جو بایدن بهعنوان اولین رهبر جهان عرب و استقبال گرم کاخ سفید از وی همزمان شده است.»
وی اضافه کرد: «در عین حال اخباری شنیده میشود مبنی بر اینکه روابط عراق با اردن و مصر در پروژه موسوم به شام جدید با حمایت آمریکا پیگیری میشود.»
آجرلو در پاسخ به این سؤال که چه عواملی موجب تقویت جایگاه اردن بهعنوان پایگاه نظامی و همچنین مرکزیت آن در رویکردهای راهبردی و سیاسی آمریکا شده است، توضیح داد: «اردن از دیرباز بهعنوان یکی از پایههای پایگاه بلوک غرب در منطقه غرب آسیا محسوب میشده و به نظر میرسد در راهبرد خاورمیانهای جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا نیز جایگاه ویژهای دارد.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد علل اهمیت اردن برای آمریکا به چند مورداشاره کرد؛ نخستین مورد ژئوپلیتیک خاص اردن است؛ وی در این خصوص تأکید کرد: «کشور اردن در منطقه مرکزی مجموعه شامات واقعشده که عمده سرزمینهای آن، بیابانی است. حاکمیت خاندان هاشمی بر آن و همچنین ارتباط ویژه آنها با اردوگاه غرب بهویژه آمریکا موجب تبدیلشدن ژئوپلیتیک اردن به یک موقعیت خاص شده است. بهطوریکه خاندان هاشمی با ایجاد یک نظام سیاسی مقتدر با دارا بودن ساختار قوی ارتش و نیروهای امنیتی توانسته است بر این ژئوپلیتیک خود تسلط یابد که نتیجه آن، امنیت نسبی اردن در منطقه پرآشوب غرب آسیا است.»
به گفته آجرلو، انتقال نیروهای نظامی به داخل اردن میتواند ضمن تقویت این جایگاه ژئوپلیتیک اردن، یک پوشش مناسب برای حفظ نیروهای آمریکایی در منطقه غرب آسیا باشد؛ بهگونهای که هم این نیروها را از تیررس نیروهای ضدآمریکایی در منطقه حفظ کند و هم این امکان را به این نیروها بدهد که از موقعیت ژئوپلیتیک اردن برای انجام تعهدات آمریکا به متحدان آن در شرایط اضطراری استفاده شود.
کارشناس مسائل خاورمیانه دلیل دیگر اهمیت اردن برای آمریکا را مسئله امنیت رژیم صهیونیستی عنوان کرد و ادامه داد: «با کاهش ارزش استراتژیک نفت که مورد تأکید بسیاری از ناظران بینالمللی است تنها عامل و پیشران حفظ نیروهای آمریکایی در منطقه غرب آسیا تعهد آمریکا به رژیم صهیونیستی برای حفظ امنیت آن است. حضور نیروهای آمریکایی در اردن و تقویت پایگاههای آمریکایی در این کشور میتواند یکی از راهبردهای آمریکا در سیاستهای منطقهای خود برای حفظ امنیت رژیم صهیونیستی محسوب شود. حضور نیروهای آمریکایی در شرق مرزهای رژیم صهیونیستی میتواند بهعنوان ایجاد یک منطقه حائل میان بازیگرانی همچون سوریه و عراق در راستای حفظ امنیت رژیم اسرائیل به شمار رود.»
وی کاهش تلفات انسانی در بین نیروهای آمریکا در غرب آسیا را سومین عامل عنوان کرده و گفت: «با تقویت جایگاه نیروهای ضدآمریکایی در سطح منطقه، امنیت نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه بهشدت دچار چالش شده است. بهطوریکه در کل منطقه غرب آسیا از خلیجفارس تا ترکیه و تا دریای سرخ، این نیروها در تیررس نیروهای ضدآمریکایی منطقه قرار دارند. به نظر میرسد واشنگتن قصد دارد با استفاده از امنیت موجود در اردن و کمرنگ شدن فعالیت نیروهای ضدآمریکایی در این جغرافیا به حفظ نیروی انسانی خود مبادرت کند.»
کارشناس مسائل خاورمیانه همچنین به مسئله تغییر سیاست نظامی- امنیتی- سیاسی به سیاست امنیتی-سیاسی آمریکا بهعنوان عامل دیگر اشاره کرده و میگوید: «با توجه به شعارها و رویکردهای دولت بایدن و اتخاذ سیاستهایی همچون خروج نیروها از افغانستان و عراق به نظر میرسد آمریکا به دنبال تغییر سیاست نظامی-امنیتی-سیاسی به سیاست امنیتی-سیاسی و یا بهعبارتدیگر با یک دستور کار سیاسی به دنبال دستیابی به نظم مطلوب منطقهای خود است.»
آجرلو ادامه داد: « ایالاتمتحده تلاش دارد با حفظ نیروی کم نظامی در سایر نقاط ایجاد نظم منطقه ای مطلوب خود را پیگیری کند.»
کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه جایگاه برخی کشورها همچون اردن که کشوری همسو با آمریکا است در این عرصه تقویت میشود، افزود: اردن میتواند ضمن حفظ پایگاه نظامی آمریکا، محلی برای تحرکات سیاسی و امنیتی منطقهای واشنگتن باشد و با ابتکارات موردنظر آمریکا در منطقه غرب آسیا، نظم مدنظر این کشور را در منطقه پیاده کند.»
به گفته آجرلو، برای مثال میتوان به ابتکار پروژه شام جدید اشاره کرد که بهنوعی به ایجاد نظم موردنظر آمریکا در منطقه از طریق کریدورهای حملونقل و انرژی کمک میکند.
وی در ادامه گفت: «همسایگی اردن با سوریه نیز میتواند با ابتکارات سیاسی، سوریه را به اهداف مطلوب آمریکا در آینده نزدیک کند.»
این کارشناس در جمعبندی مطالب گفت: «ایالاتمتحده آمریکا اگرچه به دنبال کاهش حضور نظامی و هزینههای آن است، تلاش دارد از طریق اردن، ضمن حفظ امنیت رژیم صهیونیستی و انجام تعهدات منطقهای خود همچنان نظم مطلوب خود را در منطقه پیگیری نماید و با یک دستور کار سیاسی و اجماعسازی از طریق رژیمهای سیاسی و امنیتی به تضعیف و مهار رقبای منطقهای و بینالمللی خود در غرب آسیا بپردازد و با توجه به رویکرد سیاسی و جایگاه ژئوپلیتیک اردن، این کشور از اهمیت ویژهای در این راهبرد جدید کاخ سفید برخوردار خواهد بود.»
0 Comments