جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
ببینید | این پایگاه نظامی اسرائیل مبدا حمله به ساختمان کنسولگری ایران بود
پایگاه نظامی امنیتی جاسوسی نواتیم اسرائیل یکی از چند هدف مشروع نیروهای انقلاب اسلامی در عملیات «وعده صادق» بود که با خسارات جدی مواجه شد. این پایگاه آشیانه مهمترین پرندههای تحت مالکیت اسرائیل از جمله F35،هرکولس C130 و هواپیماهای تجاری و دولتی از جمله بویینگ 707 است. نواتیم در جنوب اسرائیل با فاصله 1100 کیلومتری از خاک ایران قرار دارد. پایگاهی است که مبدا حمله به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق بود. منبع: دانشجو
تاثیر بحران کرونا و سقوط قیمت نفت بر ژئوپلیتیک خاورمیانه
وب سایت موسسه روابط بینالملل ایتالیا در یادداشتی نوشت: اگرچه هر دو کشور برای مقابله با اثرات این همهگیری و شوک نفتی با مشکلاتی مواجه هستند؛ اما در نگاه اول، احتمالا عربستان سعودی از نظر ژئوپلیتیکی بازنده این وضعیت است. ایران علیرغم آسیبهای کووید-19 و کمپین «فشار حداکثری» آمریکا، کمتر تحت تاثیر سقوط قیمت نفت قرار گرفته است.
گذشته از تغییر نظم منطقهای، این دو بحران باعث تشدید روندهای موجود شده است که در آن، ایران فشار آمریکا را دفع کرده و نفوذ منطقهای خود را حفظ میکند، در حالی که رهبران عربستان سعودی در حفظ امور داخلی و قیمت نفت در خارج دچار مشکل هستند.
همه گیری کووید-19 و سقوط قیمت نفت مشکلات جدی برای عربستان به وجود آورده است. در میان کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس)، عربستان دارای بیشترین نرخ ابتلا به کووید-19 بوده و بیش از یکصدوپنجاه نفر از اعضای خانواده پادشاهی به این ویروس مبتلا شدهاند. برگزاری زیارت سالانه حج که میلیاردها دلار برای اقتصاد عربستان سودآوری داشت؛ احتمالا لغو خواهد شد. دولت عربستان اقتصاد را تعطیل کرده و در تلاش برای کاهش شیوع این بیماری، هزاران کارگر خارجی را اخراج کرده است.
با این وجود، در حالی که این بیماری عربستان را به بیثباتی داخلی تهدید میکند، سقوط قیمت نفت خطر بزرگتری متوجه این کشور کرده و محاسبات اشتباه محمد بن سلمان، ولیعهد و حاکم بالفعل این کشور نیز موجب تشدید آن شده است.
از سال 2016، عربستان برای مقابله با اشباع نفت در بازار عرضه، با همکاری اوپک و روسیه به سازماندهی کاهش تولید پرداخته است. این ائتلاف، موسوم به اوپک پلاس، به تثبیت قیمت نفت مابین 50 تا 60 دلار پس از سقوط قیمت آن در سال 2015-2014 کمک کرد. ثبات قیمت به عربستان (که 80 درصد بودجه آن به نفت وابسته است) امکان داد تا طرحهای اصلاحات بلندپروازانهای برنامهریزی کند که به چشم انداز 2030 معروف است.
در ماه مارس هنگامی که کووید-19 تقاضای نفت در چین را به رکود کشاند، عربستان تلاش کرد تا دیگر کشورهای اوپک پلاس را نیز در کمپین کاهش تولید با خود همراه سازد، اما روسیه با برنامه عربستان مخالفت کرد. ولیعهد عربستان نیز اعلام کرد که این کشور کاهش تولید را کنار گذاشته و تولید نفت را به حداکثر خواهد رساند تا قیمت نفت را بشکند و روسیه را برای بازگشت به میز مذاکره مجبور سازد.
این راهبرد شکست خورد، بهطوریکه با شروع «جنگ قیمت» در 8 مارس، قیمت نفت به کمتر از 30 دلار سقوط کرد، اما چیزی نگذشت که معلوم شد کووید-19 موجب سقوط هرچه بیشتر قیمت نفت خواهد شد، مگر اینکه اقدامی صورت گیرد. ظاهرا دونالد ترامپ از ولیعهد عربستان خواست تا ریاض برنامه جدیدی برای کاهش تولید به اجرا بگذارد و گرنه حمایت نظامی آمریکا را قطع خواهد کرد. بالاخره عربستان و روسیه با توقف جنگ قیمت موافقت کردند. اگرچه اوپک پلاس در 9 آوریل به توافق جدیدی رسید، اما این گروه تنها روی کاهش 9.7 میلیون بشکه در روز به توافق رسید در حالی که کووید-19 تقاضای نفت را در ماه می احتمالا حدود 20-30 میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داد. سقوط شاخص برنت در اواخر آوریل به کمتر از 20 دلار حاکی از آن است که اقدامات عربستان سعودی برای احیای بازارهای نفت تاثیر چندانی نگذاشته است.
تراز بودجه عربستان نیازمند نفت 55 دلاری است، اما نفت برنت برای ماههای آتی سال 2020 زیر 30 دلار معامله میشود. اقتصاد عربستان امسال 3 درصد کوچکتر خواهد شد و این دو بحران باعث بروز شک و تردید در رهبری محمدبن سلمان ولیعهد عربستان خواهد شد. همچنین، کمپین سیاست خارجی عربستان نیز عقب نشینی خواهد کرد و این اقدام احتمالا به نفع ایران، مهمترین رقیب منطقهای عربستان، خواهد بود.
تاثیر کووید-19 بر ایران بسیار شدیدتر از عربستان بوده است، اما علیرغم این، ایران به خاطر کاهش صادرات نفت ناشی از کمپین «فشار حداکثری» ترامپ، چندان تحت تاثیر سقوط قیمت نفت قرار نگرفته است. تا ژانویه 2020، تحریمهای آمریکا صادرات نفت ایران را از 2.5 میلیون بشکه در روز به کمتر از 300 هزار کاهش داده بود. بودجه امسال ایران با این فرض بسته شده که صادرات نفت ناچیز خواهد بود و درآمد نفتی کلا 18 میلیارد دلار پیش بینی شده است. کاهش مضاعف بودجه و هزینهها احتمالا به ایران امکان میدهد تا از این بحران مالی عبور کند.
صرف نظر از مشکلات چشمگیر اقتصادی، ایران ضمن دفع فشار آمریکا به گسترش نفوذ منطقهای خود ادامه میدهد. در 22 آوریل، ایران با نمایش پیشرفت توانمندیهای موشکی بالستیک خود، اولین ماهواره نظامی را به فضا فرستاد. در مقابل، عربستان به دنبال دوری از مناقشات منطقهای بوده تا ثبات داخلی خود را حفظ کند. حملات انصارالله به آرامکو رهبران سعودی را وحشت زده کرد و آنها را به کاهش تنش با ایران سوق داد. در 8 آوریل، عربستان و متحدان آن با آتش بس در یمن موافقت کردند تا ظاهرا در شیوع کووید-19 «سلامتی و ایمنی» را حفظ کنند. اکنون ریاض به دنبال راهی برای خروج از این جنگ است.
علیرغم مشکلات اقتصادی و تداوم فشار آمریکا، این دو بحران فرصت مضاعفی در اختیار ایران قرار داده است تا در مواجهه با گرفتاری عربستان و سردرگمی آمریکا، موضع خود را حفظ کرده و حتی به گسترش نفوذ خود بپردازد.
0 Comments