شورای راهبردی آنلاین – رصد: اوپک با نبرد دشوار تأمین تعهداتش ذیل توافق تاریخی کاهش تولید که بین این سازمان و تولیدکنندگان عمده نفت همچون روسیه منعقد شد، مواجه است.
جریر الیاس در مطلبی که شورای روابط خارجی آمریکا آن را منتشر ساخت، نوشت: کاهش تولید نفت عراق قرار است بهزودی آغاز شود. علاوه بر اینکه عراق مشکلات اقتصادی و سیاسی دارد، قراردادهای نفتی این کشور با شرکتهای بینالمللی نفت فعال در میدانهای جنوبی بدین معناست که این کشور نفتخیز باید پول بیشتری به مؤسسات خارجی فعال در بخش نفتی پرداخت کند تا به بغداد برای دستیابی به سهمیه تعیینشده توسط اوپک کمک کنند.
هزینههای اضافی که ممکن است میلیونها دلار باشد و در قراردادهای نفتی که عراق با شرکتهای نفتی خارجی منعقد کرده، قید شده است. این شرکتها در سالهای گذشته به عراق برای توسعه میدانهای نفتی و افزایش سطح تولید کمک کردهاند. ساختار پرداختها ذیل قراردادهای خدمات به عراق بدین معناست که کاهش تولید فشار مالی مضاعفی بر توانایی عراق بهعنوان دومین تولیدکننده اوپک برای پایبندی به کاهش یکمیلیون بشکه در ماههای آتی وارد خواهد کرد.
توافق اواسط آوریل 2020 تولیدکنندگان اوپک برای کاهش تولید جهانی نفت به میزان 7/9 میلیون بشکه در روز تا مه 2020 مستلزم توافق و پایبندی تولیدکنندگان عمده اوپک شامل عربستان سعودی و کشورهای غیرعضو همچون روسیه است.
موافقتنامه مهم کاهش تولید نفت از تمامی مشارکتکنندگان میخواهد که بیشترین کاهش را برای ماههای مه و ژوئن 2020 در نظر داشته باشند و این روند را طی ماههای ژوئیه و سپتامبر 2020 ادامه دهند. توافق اوپک بیان میدارد که اغلب شرکتکنندگان در این توافق در بدو امر باید 23 درصد از تولید خود را بر پایه میزان تولید اکتبر 2018 کاهش دهند. کاهش بیشتر توسط کشورهای خارج از اوپک همچون کانادا، برزیل و نروژ نیز انجام خواهد گرفت.
بهعنوان بخشی از توافق تاریخی، بغداد با کاهش 06/1 میلیون بشکه در روز برای ماههای مه و ژوئن 2020 یعنی از میزان 653/4 میلیون بشکه در روز به 592/3 میلیون بشکه در روز موافقت کرد.
عراق قبول کرد که برای نیمه دوم سال 2020، میزان تولید نفت خود را در سطح 804/3 میلیون بشکه در روز حفظ نماید که این رقم بیانگر کاهش 849 هزار بشکه در روز بر پایه میزان تولید اکتبر 2018 است. ضمناً سهمیه تولید نفت عراق از ژانویه 2021 لغایت آوریل 2022، حدود 016/4 میلیون بشکه در روز خواهد بود.
تولید نفت عراق بهواسطه سالها جنگ و تحریم فلج شده است. از سال 2014، این کشور تولید نفت خود را گسترش داده است و از رقم 3 میلیون بشکه در روز در دهه 2010 به سقف 88/4 میلیون بشکه در روز در اوت 2019 رسید.
بعد از شکست داعش در اواخر سال 2017، صنعت نفت عراق جان تازهای گرفت و از خدمات فنی شرکتهای بینالمللی نفت در میدانها و حوزههای نفتی جنوب این کشور بهره برده است. قبل از همهگیری ویروس کرونا، آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی کرده بود که تولید نفت خام عراق تا سال 2030 به 6 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت.
بغداد طی سالها تلاش کرده است قیمت پایین نفت را با تولید بیشتر جبران نماید. بهعبارتدیگر بغداد سیاست افزایش درآمد نفتی از طریق افزایش تولید را در دستور کار داشته و در سالهای گذشته به دنبال معافیت از کاهش تولید در چارچوب سهمیه اوپک بوده است. استدلال مقامات عراقی این بود که باید به این کشور اجازه داده شود تا سالها ناآرامی را که موجب کاهش صادرات نفت شده بود، با افزایش تولید جبران کند.
اقتصاد عراق که 95 درصد آن وابسته به نفت است در مقایسه با دیگر کشورهای همسایه در منطقه خلیج (فارس) کمتر متنوع است. عراق بخش خصوصی بسیار کوچک و محدودی دارد و صندوق بینالمللی پول اعلام کرده است که ذخایر 62 میلیارد دلاری آن در مقایسه با هزینهها و میزان بدهی فعلی این کشور کافی نیست و در حال حاضر سالیانه 2 میلیارد دلار کسری دارد.
پیشنویس بودجه سال 2020 از سوی مجلس رد شد و میانگین 56 دلار برای نفت در بودجه پیشبینی شده است که بسیار بالاتر از قیمت فعلی نفت است. مقامات عراقی هشدار دادهاند که چنانچه قیمت نفت بهبود نیابد، در آن صورت بغداد باید اغلب پروژههای توسعهای و انرژی را به تعویق بیندازد و دست به استقراض خارجی بزند. استقراض خارجی و اخذ وام از سازمانهای بینالمللی بدون تائید بودجه 2020 بسیار دشوار خواهد بود.
در مارس 2020، وزارت نفت عراق از شرکایش در شرکتهای بینالمللی نفت که در میدانهای نفتی در جنوب فعال هستند خواست هزینههای سرمایهای خود را تا سقف 30 درصد کاهش دهند، ضمن اینکه پرداخت به شرکتهای یادشده را به تعویق انداخته است.
عراق حتی بدون هرگونه کاهش سطح تولید، قادر به بازپرداخت کامل به شرکتهای بینالمللی نفت بهعنوان بخشی از قرارداد ارائه خدمات نبوده است. قراردادهای شرکتهای بینالمللی نفت دولت عراق را ملزم میسازد وقتیکه میزان تولید کاهش مییابد، حقالزحمه خدمات آنها را جبران نماید. این قبیل قراردادها و توافقها شرایط را برای بغداد جهت کاهش تولید نفت به میزان 06/1 میلیون بشکه در روز در ماههای مه و ژوئن 2020 بسیار دشوار میسازد.
وزارت نفت عراق کاهش تولید نفت خود را از حوزههایی انجام خواهد داد که ملزم به پرداخت حقالزحمه خدمات به شرکتهای بینالمللی نفت نیستند. البته کاهش از میدانهای نفتی یادشده حدود 400 هزار بشکه در روز خواهد بود.
سازماندهی همکاری شرکتهای بینالمللی نفت جهت کاهش بیشتر مستلزم مذاکره مجدد برای قرارداد است، مگر اینکه بغداد راهی برای اختصاص وجوه بیشتر برای پرداخت به شرکتهای یادشده در چارچوب قراردادهای فعلی پیدا کند.
متعاقب مذاکرات بین دولت مرکزی و اقلیم کردستان، این منطقه با کاهش تولید نفت موافقت کرده است. وزیر اقتصاد اقلیم کردستان در این خصوص اعلام داشت: ما قبول کردیم بر پایه توافق نفتی اوپک میزان نفت تولیدی خود را کاهش دهیم.
البته وزیر اقتصاد اقلیم کردستان مشخص نکرد که این منطقه چه میزان از تولید نفت خود را کاهش خواهد داد. بهعلاوه، همکاری بین دولت مرکزی و اقلیم کردستان برای کاهش تولید نفت نتیجهبخش نخواهد بود، چراکه در آوریل 2020، دولت عراق به وزیر دارایی دستور داد انتقال بودجه به اقلیم کردستان را متوقف سازد.
0 Comments