جدیدترین مطالب
از نسل کشی آلمان در آفریقا چه می دانیم؟
أحدث المقالات
تزلزل برخی دولتهای خاورمیانه به دلیل کرونا
جون بی. آلترمن در مطلبی که مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آن را منتشر کرد، نوشت: از بهار عربی بهعنوان یک رویداد سیاسی مهم و تکاندهنده از زمان سقوط امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول یاد میشود که خاورمیانه را به لرزه درآورده است. برخی رؤسای جمهور دائمالعمر از قدرت برکنار شدند و برخی کشورها، ازجمله لیبی و یمن درگیر جنگ شدند.
اینک خاورمیانه در آستانه مجموعهای از نابسامانیها قرار دارد؛ نابسامانیها و اختلالاتی که احتمالاً بطن این منطقه را به لرزه در خواهد آورد. صرفنظر از هر بحثی که در آمریکا در ارتباط با میزان توجهی که واشنگتن باید به منطقه خاورمیانه نشان دهد، تغییرات یادشده مجموعه گستردهای از منافع امنیتی آمریکا را در منطقه یادشده و در سراسر جهان به لرزه در خواهد آورد.
به علاوه، خاورمیانه با مجموعهای از چالشها مواجه است که دولتهای دوست و متحد آمریکا را متزلزل ساخته، به اقتصادهایشان آسیب زده و لطماتی به جمعیت آنها وارد خواهد ساخت. منطقهای که پس از این بحرانها ظاهر خواهد شد، ویژگیهای بسیار متفاوت از آنچه خواهد داشت که ما برای نیم قرن گذشته یا بیشتر به آن عادت کردهایم.
حتی قبل از شیوع ویروس کرونا در خاورمیانه، این منطقه در آشوب سیاسی قرار داشت. یمن، لیبی و سوریه درگیر بحران و جنگ بودند و این جنگها همچنان شعلهور است. الجزایریها در فوریه 2019، به خیابانها ریختند تا بوتفلیقه را از قدرت به زیر بکشند و وی در آوریل 2019، از قدرت کنارهگیری کرد، اما اعتراضهای گسترده همچنان در این کشور ادامه دارد.
مصر از نیروهای امنیتی در سطحی گسترده برای سرکوب اعتراضهای مردمی استفاده کرد و سیاست و حکومت در این کشور لرزان و ناپایدار است.
در کنار چالشها، اعتراضها و مشکلات فوقالذکر، اخیراً بحران بهداشت عمومی این منطقه را فرا گرفته است. علیرغم اینکه بیش از دهها گردشگر و خدمه کشتی بر روی رود نیل به ویروس کرونا آلوده شدهاند، مصر با بیاعتنایی اعلام کرد که کمتر از 200 مورد آلوده به ویروس کرونا را ثبت کرده است. دولت مصر مجوز روزنامهنگاری یک خبرنگار را باطل کرد که برای رسانههای کانادا گزارش تهیه میکرد. بر اساس اعلام روزنامهنگار یادشده بیش از 19 هزار فرد آلوده به ویروس کرونا در مصر وجود دارد. صرفنظر از اینکه چه عددی درست است، مصر کشوری با 100 میلیون نفر جمعیت و عملکرد بهداشتی بسیار ضعیف میباشد. حدود 10 درصد از جمعیت این کشور مبتلا به هپاتیت سی هستند که این بیماری ناشی از بهداشت نامناسب برنامه چنددههای تزریق برای حفاظت از مصریها در برابر تب حلزون (بیلارزیا) میباشد.
به بحران فزاینده بهداشت و سلامت عمومی در منطقه باید بحران مالی گسترده را نیز افزود. با شیوع و همهگیری ویروس کرونا، تقاضا برای نفت کاهش یافته است و کشورهای صادرکننده نفت در مجموعه اوپک و خارج از آن به دنبال کاهش تولید نفت هستند تا قیمت نفت بیش از این سقوط نکند.
کاهش قیمت نفت به اقتصاد کشورهای منطقه، ازجمله عربستان سعودی آسیب وارد خواهد ساخت. فقط کشورهای نفتخیز منطقه از کاهش قیمت نفت آسیب نخواهند دید، بلکه بسیاری از کشورهای فقیر منطقه، صادرکننده نیروی کار هستند. درآمدی که نیروی کار مصر و اردن از خارج از کشور ارسال میکند 10 درصد از اقتصاد این دو کشور را تشکیل میدهد. با استمرار کاهش قیمت نفت، درآمدها از محل صادرات نیروی کار کم خواهد شد و نیروی کار ماهر باید به کشورشان برگردند. نرخ بیکاری در این دو کشور بالا است و کاری برای آنها وجود ندارد.
علاوهبر این وضعیت، گردشگری منطقه در سایه بحران جهانی از هم خواهد پاشید. گردشگری منطقه اجزا و مولفههای مختلفی دارد. اول اینکه، گردشگری استراحت به اقتصاد کشورهای مصر، تونس و مراکش کمک کرده است. تعطیلات و استراحت ساحلی و نیز کشتیهای تفریحی متوقف خواهد شد. دوم اینکه، کشورهای عربی منطقه خلیج فارس، ازجمله امارات و قطر زیرساختهای مبسوطی ایجاد کردهاند که به سراسر جهان پرواز دارد و به کانون سفرهای هوایی تبدیل شدهاند. کاهش فعالیت اقتصادی در سطح جهان بسیاری از سفرها را از بین برده و به اقتصاد این کشورها آسیب وارد خواهد ساخت.
وقتی بیداری اسلامی در سال 2011، در کشورهای خاورمیانه آغاز شد، بسیاری از حاکمان این کشورها کیف پول خود را باز کردند. بهطور خاص کشورهای عربی خلیج فارس باور داشتند که اختصاص هزینههای عمومی بیشتر به جامعه خودشان و به کشورهای پُرجمعیت منطقه خاورمیانه، صلح اجتماعی به ارمغان میآورد. این استدلال تا حدودی درست بود. اما این بار، نارضایتی اجتماعی افزایش خواهد یافت و با کاهش قیمت نفت، پول دیگر موجود نیست تا صلح اجتماعی به ارمغان بیاورد.
بحرانهای بهداشت عمومی و مالی به عربستان سعودی آسیب جدی وارد ساخته و برنامه گرانقیمت و جاهطلبانه محمد بن سلمان به خطر خواهد افتاد. اردن که برای امنیت سرزمینهای اشغالی حیاتی قلمداد میشود، کشورهای عربی خلیج فارس و آمریکا در خطر هستند. مصر ممکن است در آستانه فاجعه قرار گیرد، چراکه تجمعات در این کشور در قهوهخانهها و دیگر اماکن عمومی همچنان در جریان است.
0 Comments