شورای راهبردی آنلاین- گفتگو: آنچه امروز موجب گسترش و نزدیکی روابط تهران و مسکو شده در وهله نخست علاقه روسیه به استفاده از تجارب و دستاوردهایی است که جمهوری اسلامی ایران در طول 40 سال گذشته در حوزه تحریم‌ها بدست آورده است.
مهدی خورسند در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه روسیه در شرایطی قرار دارد که به عنوان اولین بازیگر منتقد نظم بین‌المللی فعلی، مورد هجمه و جنگ نظامی غرب با ابزاری به نام ناتو قرار گرفته، گفت لذا روسیه شرایط بسیار خاصی دارد و از سمت دیگر این شرایط ایجاب می‌کند کشورهایی که تقریبا در موضع انتقاد از نظم بین‌المللی فعلی همسو و هم نظر هستند، به یاری همدیگر بیایند.»
خورسند تاکید کرد: «در چنین موقعیتی است که جمهوری اسلامی ایران علیرغم اینکه نسبت به جنگ اوکراین همواره انتقاد داشته و اعلام کرده که مخالف جنگ است، اما دغدغه روسیه در گسترش ناتو به شرق را درک می‌کند و تاکید داشته که گسترش ناتو به شرق جزو نگرانی‌های جمهوری اسلامی ایران نیز هست.»
این کارشناس با اشاره به اینکه به دلیل سرعت تحولات بین‌المللی، امروزه همکاری کشورها کمتر فرصت راهبردی شدن پیدا می‌کند، افزود: «دلیل این امر این است که بازیگران بین‌المللی در صحنه روابط بین‌الملل براساس منافع خودشان اقدام می‌کنند و این منافع کشورها و بازیگران بین‌المللی است که آن‌ها را در برهه‌ای از زمان به عنوان شریک قرار می‌دهد و شاید در برهه دیگری از زمان در برخی موارد حتی دچار تعارض منافع شوند.»
وی ادامه داد: «بنابراین صحبت کردن از روابط استراتژیک کشورها و استراتژیک بودن منافع در دوران فعلی گذار نظم بین‌المللی، کمی سخت است.»
به گفته این کارشناس مسائل قفقاز، ایران و روسیه نیز از این قاعده مستثنی نیستند. خورسند توضیح داد: «آنچه امروز موجب گسترش و نزدیکی روابط تهران و مسکو شده در وهله نخست علاقه روسیه به استفاده از تجارب و دستاوردهایی است که جمهوری اسلامی ایران در طول 40 سال گذشته در حوزه تحریم‌ها بدست آورده است.»
وی تاکید کرد که همچنین با توجه به شرایط ژئوپلیتیکی روسیه در حوزه محیط پیرامونی خود، جغرافیا و ژئوپلیتیک ایران تقریبا تنها مسیر دسترسی روسیه به بازارهای جهانی است.
کارشناس مسائل روسیه درخصوص نیاز روسیه به ایران در این برهه تشریح کرد: «مسکو امروز مسیر خود را در غرب به دلیل جنگ با اوکراین تقریبا مسدود می‌بیند و از همین رو راه ارتباطی روسیه با دنیا به جغرافیای ایران و مسیر جنوبی روسیه محدود می‌شود. از سوی دیگر نوع عملکرد نیروهای نظامی روسیه در جنگ اوکراین سبب شده که روس‌ها به فکر تامین تجهیزات متعارف نظامی ایران در حوزه‌های پهپادی بیفتند. این موضوع اگرچه از سوی ایران تکذیب شد، اما در روزهای گذشته سبب ابراز نگرانی از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی در خصوص نزدیکی روابط تهران و مسکو شده بود.»
وی در ادامه در خصوص دیگر دلایل نزدیکی روابط تهران و مسکو، به بهره‌گیری روسیه از ظرفیت‌های ضدتحریمی اقتصاد ایران اشاره کرد.
خورسند با بیان اینکه روسیه در طول 40 سال گذشته هیچ موقع روابط به این نزدیکی با ایران نداشته و تقریبا بازیگری بوده که براساس منافع خود با ایران ارتباط گرفته، گفت: «اما نوع همراهی ایران با روسیه بیانگر تفکر متعالی جمهوری اسلامی ایران نسبت به بازیگرانی است که علیه نظام تک قطبی و هژمونی آمریکا در صحنه روابط بین‌الملل اقدام می‌کنند. در عین حال باید ظرفیت همه کشورهایی که منتقد این نظام تک قطبی هستند، گرد هم آمده و از اقدام انفرادی جلوگیری به عمل آید.»
خورسند در نهایت با تاکید بر این موضوع که نوع روابط تهران و روسیه شاید شکل و سطح جدیدی از روابط بازیگران مستقل بین‌المللی در دوران گذار نظم موجود دنیا را شکل دهد و زمینه‌ساز هویت‌بخشی به روابط و تعاملات قدرت‌های نوظهور دنیا چه در سطح منطقه‌ای و چه در سطح بین‌المللی باشد، گفت «ایران در طول 40 سال گذشته یک منطق مشخص و ثابتی از سیاست خارجی را از خود در دنیا نشان داده که مورد به مورد آن تا به امروز تقریبا همه دنیا را به این جمع بندی رسانده که ثبات قدم ایران در اصول خدشه‌ناپذیر سیاست خارجی خود موجب اقتدار کشورمان در زمینه‌های گفتمانی، نظامی، سیاسی و اقتصادی شده است.»
0 Comments