جدیدترین مطالب
رقابت عربستان با امارات برای تبدیل شدن به قطب تجارت منطقهای
شورای راهبردی آنلاین-رصد: «امارات برای چندین دهه، از مرکزیت اقتصادی منطقه برخوردار بوده و سرمایهگذاران خارجی را جذب کرده است. با این حال، اخیراً عربستان تلاش خود را برای رقابت با دبی و معرفی خود به عنوان رهبر اقتصادی منطقه دوچندان کرده است. این رقابت میتواند روابط عربستان و امارات را تغییر و کل منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.»

أحدث المقالات

اهداف و راهبرد آمریکا برای حضور مستشاری در عراق

سید عبدالمجید زواری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی اعلام تصمیم مقامات آمریکایی مبنی بر خروج از عراق را از چند زاویه قابلبررسی و تحلیل دانست و اظهار داشت: از یکسو میتوان این اقدام را در راستای تغییر اولویتهای راهبردی آمریکا به دلیل کاهش تدریجی اهمیت خاورمیانه برای مقامات واشنگتن و لزوم تمرکز بیشتر بر شرق و مهار چین تلقی کرد و از سوی دیگر آمریکاییها ادعا میکنند با توجه به فروپاشی ساختار داعش و گروههای تروریستی در منطقه، مأموریتشان در منطقه هم به پایان رسیده است.
وی با بیان اینکه صرفنظر از این دلایل اعلامی که بهصورت رسمی و غیررسمی از سوی مقامات پنتاگون مطرح میشود، دلایل مهمتری در این زمینه مؤثر بودهاند، گفت: شکی نیست که با خودکفایی آمریکا در زمینه تولید نفت، وابستگی کاخ سفید به منابع نفتی غرب آسیا کم شده و با پررنگ شدن تهدیدهای چین، مهار آن در صدر اولویتهای راهبردی دولتمردان کاخ سفید قرار گرفته است.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا در خصوص تصمیم آمریکا مبنی بر حضور مستشاری در عراق افزود: بااینحال موقعیت ژئوپلیتیک خاورمیانه آنچنان اهمیت دارد که مقامات آمریکایی نمیتوانند نسبت به تحولات این منطقه راهبردی بیتفاوت باشند. به تعبیر دیگر، ساده اندیشی است اگر تصور شود کشوری که به اعتراف مقامات خود هزاران میلیارد دلار در منطقه هزینه کرده به ناگاه از منافع آن چشمپوشی و منطقه را ترک کند.
موازنه منفی هزینه – فایده حضور آمریکاییها در عراق
زواری با تأکید بر اینکه تصمیم مقامات آمریکایی مبنی بر خروج نیروهایشان از منطقه را باید به دلیل عدم دستیابی به موازنه مثبت در هزینه – فایده این حضور ارزیابی کرد، توضیح داد: این موضوع بهویژه پس از به شهادت رساندن سردار سلیمانی از سوی آمریکا و افزایش حملات گروههای جریان مقاومت علیه مواضع و نیروهای آمریکایی در منطقه، نهایتاً استراتژیستهای آمریکا را به این جمعبندی رسانده است که برای پیشگیری از خسارات و تلفات بیشتر بهناچار از برخی کشورها ازجمله عراق و افغانستان عقبنشینی و یا با تغییر نوع حضور خود، از حساسیت آن بکاهند.
وی درعینحال گفت: البته این اقدام به معنی خروج کامل آمریکا از منطقه نخواهد بود و همانطور که در اظهارات برخی مقامات و کارشناسان این کشور هم بهصورت تلویحی مطرح شد، تحت پوشش همکاریهای اطلاعاتی – امنیتی بخشی از نیروهای آمریکایی در منطقه باقی خواهند ماند.
به گفته مدیر اندیشکده روابط بینالملل، با توجه به پیشینه عملکرد آمریکا در مناطق مختلف، ازجمله در افغانستان، احتمالاً با خروج آمریکا از عراق و یا تغییر چگونگی حضور مجدداً شاهد خیزش دوباره تروریسم در منطقه عراق و سوریه باشیم تا بهنوعی این گروهها مانع از برقراری ثبات کامل در منطقه و تقویت نفوذ ایران و گروههای مقاومت در منطقه شوند. ازاینرو بهرغم مصوبه مجلس عراق مبنی بر لزوم خروج نیروهای آمریکایی از عراق، به نظر میرسد مقامات ارشد این کشور بعضا بیم آن دارند که با خروج آمریکا، امنیت شکننده موجود بیشازپیش خدشهدار شود.
چهار سناریو پیش روی عراق و منطقه
زواری بابیان اینکه با توجه به اهمیت و شرایط منطقه، درمجموع چشمانداز منطقه و عراق پسازاین اقدام آمریکاییها را میتوان در چهار سناریو جمعبندی کرد، اضافه کرد: ممکن است شاهد ادامه وضع موجود باشیم. در این سناریو باوجود اعلام مقامات دو کشور مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از عراق، این اقدام به دلیل پرهیز از خلأ امنیتی و همچنین لابی متحدان منطقهای واشنگتن تا تاریخ نامعلومی به تعویق بیفتد و عملاً وضعیت فعلی ادامه خواهد یافت؛ اگرچه خطرات زیادی نیروهای آمریکایی را تهدید خواهد کرد.
وی گفت: در واکنش به این اقدام، حملات گروههای وابسته به جریان مقاومت علیه مواضع آمریکا نیز ادامه مییابد و در مقابل آمریکا نیز با حملات گاهوبیگاه و تحتفشار قرار دادن مقامات عراقی برای ادغام گروههای نظامی وابسته به محور مقاومت در ارتش این کشور، در جهت مهار این نیروها و کاهش تلفات خود در عراق و دیگر کشورهای منطقه تلاش میکند.
این کارشناس مسائل غرب آسیا حضور ظاهرا و بر اساس ادعاهای مطرح شده مستشاری نیروهای آمریکایی در عراق را گزینه دیگر محتمل برای آینده این کشور دانست و افزود: در این سناریو طی چند مرحله نیروهای نظامی آمریکا از عراق خارجشده و پایگاههای نظامی آنها تحویل ارتش عراق خواهد شد. بااینحال به خواست عراق باهدف آموزش نیروهای نظامی این کشور و همچنین همکاریهای اطلاعاتی در عراق حفظ یا منتقل میشوند.
زواری ادامه داد: در این سناریو با توجه نامحسوس بودن فعالیتهای نیروهای آمریکایی، افکار عمومی و گروههای مختلف هم احتمالا حساسیت کمتری نسبت به حضور آنها خواهند داشت. همچنین ازآنجاکه این حضور به خواست عراق بوده، دست مقامات کاخ سفید برای اخذ امتیازات بیشتر و تحمیل شرایط دلخواه باز است. ضمن اینکه آمریکا با تقویت ارتباط خود با نهادهای مدنی و سازمانهای مردمنهاد، در میانمدت زمینه گسترش نفوذ خود را بر جامعه عراق و اجرای اصلاحات مدنظر خود در ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فراهم میکند.
وی خروج کامل نیروهای آمریکایی از عراق برای پیشگیری از تلفات بیشتر را سناریوی دیگر پیش روی عراق دانست و با تأکید بر ضرورت توجه به خلأ امنیتی در پی این خروج توضیح داد: علاوه بر این موارد باید بهاحتمال واگذاری مأموریت آمریکا به متحدانش در منطقه مانند عربستان یا ترکیه هم توجه داشت. درواقع علیرغم خروج آمریکا از عراق، این کشور برای پیشگیری از نفوذ رقبا، ازجمله ایران بر منطقه و ممانعت از واگذاری میدان به رقیب، برای یکی از متحدان منطقهای خود نقشی فعال در عراق و محیط پیرامونی آن تعریف میکند.
این کارشناس مسائل عراق، گفت: درواقع آمریکا ضمن کاهش هزینههای خود در منطقه، میتواند دستاوردها و منافع خود در منطقه را حفظ کند تا در فرصت مناسب مجدداً زمینه برای حضور ظاهرا و بر اساس ادعاهای مطرح شده پررنگتر آمریکا فراهم شود.
وی با اشاره به اخبار منتشرشده مبنی بر اینکه نظامیانی که در خاک عراق باقی خواهند ماند، در حوزه پشتیبانی اطلاعاتی فعالیت خواهند داشت، اضافه کرد: با توجه به اینکه این حضور به درخواست دولت عراق انجامشده، نیروهای آمریکایی مشروعیت بالاتری برای خود قائل میشوند و دستشان برای گرفتن امتیازات بیشتر و تحمیل شرایط مطلوب خود بازتر خواهد بود.
زواری با اشاره به پیامدهای حضور مستشاری و فعالیتهای اطلاعاتی آمریکا در عراق گفت: چنین حضوری این امکان را در اختیار واشنگتن قرار میدهد تا در میانمدت، شناخت و ارتباط عمیقتری با بدنه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی عراق به دست بیاورد و در طول زمان شرایط را برای اعمال تغییرات مطلوب خود و تقویت گروههای نزدیک به خود و به حاشیه راندن گروههای مقاومت از شئون مختلف جامعه عراق فراهم آورد.
0 Comments