شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک استاد دانشگاه با بیان اینکه در نتیجه شیوع کرونا آنچه بیش از همه در اقتصاد بینالملل و میان کشورهای صنعتی و نیمهصنعتی آسیب دید، تجارت بینالمللی است، گفت: با توجه به آنچه در تجارت بینالملل رخداده آثار کرونا درازمدت خواهد بود و دستکم شش سال طول میکشد که دوباره اقتصاد بینالملل بهصورت جهانی درآید.
دکتر علیاصغر زرگر در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه شیوع بیماری کرونا بر تجارت بینالملل تأثیر زیادی داشته و تولید، صادرات و واردات بسیار آسیبپذیر شدهاند، خاطرنشان کرد: حلقههای تولید دنیا و زنجیره تولید بینالمللی که در دنیا گردش میکرد و اقتصادها را به هم متصل میکرد، قطعشده و از هم پاشیده است.
جهتگیری کشورها به سوی ناسیونالیسم تولیدی
وی افزود: بسیاری از کشورها به این نتیجه رسیدهاند که باید بخشی از این تولیدات را به داخل کشورشان بیاورند و دیگر نمیشود بهصورت هفتگی یا ماهانه این زنجیره را تغذیه کرد و به گردش درآورد، بلکه باید کشورها بهطرف ناسیونالیسم تولیدی گرایش پیدا کنند و در داخل زنجیره تولید را کامل کنند؛ بنابراین معتقدم آنچه بیشتر از همه در اقتصاد بینالملل و همه کشورهای صنعتی و نیمهصنعتی آسیب دید، تجارت بینالمللی است که زنجیره تولید را تا حدودی دچار توقف کرده و بعد هم این مسئله به سایر منابع اقتصادی در دنیا تسری پیداکرده است.
این استاد اقتصاد سیاسی بابیان اینکه تأثیر بیماری کرونا در اقتصاد جهان چندجانبه است، گفت: اما برخی کشورها که رویکرد اقتصادی خاصی داشتند بهمراتب بیشتر تأثیر پذیرفتند؛ مثلاً در کشورهایی مانند ترکیه، آمریکا، اسپانیا و چین که جهانگردی، پذیرش توریسم و هتل داری محوریت داشت بسیار از این بیماری متضرر شدند. در عراق هم بخش مهمی از اقتصاد که مربوط به حضور زائرین بود، تأثیر قابلتوجهی گرفته است و فقط در کربلا بیش از 60 هزار نفر بیکار شدهاند.
تجارت بینالملل ازهمگسیخته شده
زرگر با اشاره به پیوستگی صنعت توریسم به برخی مشاغل و سایر صنایعی که از این ناحیه دچار اختلال شدهاند، مانند صنایع هوانوردی و همچنین کاهش تقاضا برای مصرف انرژی در جهان، اظهار داشت: این زنجیره به صورتهای بههمپیوستهای در کل دنیا آسیبدیده و درنتیجه تولید ناخالص کشورها و رشد اقتصادی جهانی کاهش پیداکرده است و به نظر میآید که تجارت بینالملل ازهمگسیخته شده است.
وی افزود: کشتیهای مسافربری در ترکیه اوراقشدهاند بنابراین کار اوراقچیها بسیار رونق پیداکرده است و دیگر نیازی به استفاده از این کشتیها نیست. رکود در بخش توریسم یکی از حلقه زنجیرهایی است که اقتصاد بینالملل را به گردش درمیآورد. وقتی 70 میلیون توریست در اسپانیا داشتیم و اکنون 60 درصد آن از بین رفته است باید دید چه ضرر اقتصادی به این کشورها خورده است. ضمن اینکه پایان اینهمه گیری هم چشمانداز روشنی ندارد و ممکن است برای مدتها ادامه داشته باشد.
این تحلیلگر اقتصاد سیاسی با اشاره به پیش بینی صندوق بینالمللی پول در رابطه بااینکه چین نهتنها میتواند از رشد منفی و رکود اقتصادی خارج شود بلکه تولید ناخالص داخلی این کشور نیز رشد خواهد داشت، گفت: قطعاً در این شرایط کشوری برد دارد که بهتر بتواند این بیماری را مدیریت کند. این کشور اقتصادش شکوفا خواهد شد و کمتر از سایر کشورها آسیب خواهد دید؛ مثلاً کشورهای جنوب شرقی آسیا که بهتر توانستند این بیماری را مدیریت کنند، کمترین آسیب را از آن دیدند.
مدیریت بهتر کرونا و موفقیت اقتصادی
وی ادامه داد: مدیریت این بیماری به معنای مدیریت و موفقیت اقتصاد است که اثرات چندگانه در حوزه تولید و اشتغال دارد؛ اما کشورهایی که در مدیریت این بیماری ناکام بودند، پول کمتری برای تجارت دارند و ناچارند دیوارهای تعرفه را بالا ببرند، سعی کنند به تولید داخلی رو بیاورند، زنجیره تولید را در داخل تکمیل کنند و به جنگ اقتصادی بپردازند.
زرگر اضافه کرد: باید در نظر داشت در این حالت حتی کشوری مانند چین هم که مدعی هستند ازنظر تولید ملی ضرری نداشتهاند و رشدشان مثبت بوده، باید تولیداتش را بهجایی صادر کند. چین از طریق تجارت است که سالانه 300 میلیارد دلار میتواند کسب درآمد ارزی کند. اگر کشورها در رابطه با بیماری کرونا فقیرتر شده باشند، به تولید داخل روی بیاورند و سعی کنند تعرفهها را افزایش دهند و واردات کمتری داشته باشند، چین باید تولیداتش را به دریا بریزد یا به قیمت بسیار پایینتری که رقابتپذیر باشد آنها را ارائه کند؛ بنابراین چین هم برد آنچنانی نداشته؛ چراکه اقتصاد چین هموابستگی کاملی به اقتصاد بینالمللی دارد.
رکود اقتصاد جهانی به چین هم کشیده خواهد شد
این کارشناس مسائل اقتصاد بینالملل در تشریح ابعاد دیگر بههمریختگی اقتصاد جهان ناشی از همهگیری بیماری کرونا، تأکید کرد: وقتی زنجیره رکود گسترش پیدا میکند، به رکود اقتصادی منجر میشود که واردات کمتر و خرید کمتر را با خود دارد؛ بنابراین کشورهایی هم که مدعی هستند آسیب کمتری دیدهاند جایی برای صادراتشان پیدا نمیکنند. شکوفایی اقتصاد چین بهعنوان موتور محرکه اقتصاد دنیا زمانی بود که شکوفایی اقتصادی در همه دنیا وجود داشت؛ اما اگر این شکوفایی به رکود بینجامد این رکود به چین هم کشیده خواهد شد و لذا این موتور محرکه نمیتوانند مانند قبل بچرخد.
زرگر تشدید تنشهای میان چین و آمریکا را از دیگر پیامدهای ناشی از بههمریختگی اوضاع اقتصادی جهان عنوان کرد و گفت: بسیاری از تحلیلگران معتقدند یک سال زمان میبرد تا اقتصاد آمریکا بهجای اول خود بازگردد، اما خیلیها هم بر این نظرند که این مسئله یک دهه طول میکشد؛ یعنی وقتی 60 میلیون نفر بیکار میشوند ممکن است بتوانند طی یک سال برخی از آنها به سرکارهای خود بازگردند اما این مربوط به کسبوکارهای خرد است، اما کارخانههایی که تعطیلشده و تولیداتی که تکمیل چرخه تولیدشان زمانبر است مدتها طول خواهد کشید تا دوباره احیا شوند.
وی ادامه داد: درعینحال باید در نظر داشت بسیاری از کشورها تلاش دارند به ملیگرایی تکیه کنند، لذا به چرخههای پیشین بازنخواهند گشت، بنابراین آثار و تبعات شیوع کرونا با توجه به آنچه در تجارت بینالملل رخداده درازمدت خواهد بود و دستکم شش سال طول میکشد که دوباره اقتصاد بینالملل بهصورت جهانی درآید.
0 Comments