شورای راهبردی آنلاین-یادداشت: حملات وحشیانه جنگندههای رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه و کشتار مردم بیگناه در روزهای اخیر با واکنشهای مختلف و بعضا محکومیت برخی رهبران سیاسی و نیز اعتراضات مردمی در ترکیه مواجه بوده است.
محمود فاضلی - تحلیگر امور بینالملل
در روزهای ابتدایی رویدادهای غزه، «اردوغان» رئیسجمهوری ترکیه در گفتوگوی تلفنی با «اسحاق هرتسوگ» رئیس رژیم صهیونیستی تاکید کرده بود هر اقدامی که موجب آسیب دیدن ساکنان غزه بهصورت دستهجمعی و بدون تفکیک افراد شود، نتیجهای جز افزایش رنجها و افزایش خشونت در منطقه نخواهد داشت.
اردوغان بر ضرورت خویشتنداری و ایجاد آرامش در کوتاهترین زمان ممکن و ادامه تلاش ترکیه برای «پایان دادن به درگیریهای نگرانکننده و تحقق صلح دائم» تأکید کرد. اردوغان اظهار داشت «تشدید تنشها میان رژیم صهیونیستی و فلسطین بزودی به پایان نخواهند رسید و ما به میانجیگری برای پایان دادن به این جنگ فکر میکنیم. معتقدیم بدون تشکیل کشور مستقل فلسطین با یکپارچگی جغرافیایی در مرزهای ۱۹۶۷ به پایتختی قدس، صلح به منطقه باز نخواهد گشت.»
اردوغان در مواضع بعدی خود با اظهارت تندتری علیه جنایات رژیم اسرائیل در غزه موضع گرفت و آمریکا را مقصر اصلی اتفاقات خونین و التهاب چندین ساله در خاورمیانه معرفی کرد. او حتی ضمن انتقاد به حضور ناو هواپیمابر آمریکا در منطقه اعلام کرد: «آمریکا میخواهد مردم فلسطین را قتل عام کند و حمام خون راه بیندازد، این سیاست دیرینه و همیشگی آمریکاییها در خاورمیانه بوده است.»
ترکیه با ابراز نگرانی شدید از تشدید و گسترش بیشتر درگیریها در خاورمیانه، محاصره غزه را «غیرقابل قبول» دانسته و از رژیم اسرائیل خواسته است تا کریدور رفح را برای ارائه کمکهای بشردوستانه به فلسطینیان باز کند.
هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه که در روزهای اخیر بیشترین مواضع کشورش در زمینه رویدادهای خاورمیانه را اتخاذ کرده معتقد است: «جنگ اخیر ممکن است هم باعث بروز جنگهای بزرگتر شود، هم اینکه یک صلح تاریخی به وجود آورد. قدرتهای مسلط سالهاست که با ایجاد یک جو خاص، هم به خود و هم به دیگران دروغ گفتهاند. دیگر وقت آن رسیده که به این وضعیت پایان دهیم. امکان دستیابی به صلحی پایدار با استفاده از راهکارهای قدیمی وجود ندارد. زمین کسی را اشغال میکنید، خانهاش را مصادره میکنید، بیرونش میاندازید، یکی را میآورید و آنجا اسکان میدهید و به او میگویید «شهرک نشین.» اسم این کار دزدی است. تمام تلاش خود را میکنیم تا جنگ به گونهای پیش نرود که منجر به بروز بیثباتی در کشورهای منطقه به ویژه لبنان، مصر و اردن شود.»
هاکان فیدان هدف قرار دادن غیرنظامیان را محکوم کرده، اظهار داشت: «اسرائیل راه حل دو دولتی را کنار گذاشته است. دغدغه اسرائیل نه فلسطینیها، بلکه عادی سازی روابط با دیگر کشورهای عربی است. زیرا چشم اندازی درباره دولت فلسطینی ندارند. وقتی که از طرف دیگر کشورها بهرسمیت شناخته شود، دیگر دلیلی برای به رسمیت شناختن فلسطین بهعنوان یک دولت ندارد.»
وی سفر بایدن به منطقه را نیز چنین مورد انتقاد قرار میدهد: «سفر اخیر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به فلسطین اشغالی به منزله تائید واشنگتن برای ویران کردن غزه است. خیلیها از این اتفاق تعجب نمیکنند، اما این کار برداشتی را ایجاد میکند که ممکن است باعث نتایج متفاوت فراوان برای آمریکا شود.»
وزیر امور خارجه ترکیه در اجلاس عربی صلح قاهره برای حمایت از فلسطین نیز با صراحت بیشتری اعلام کرد: «ترکیه اجازه اهانت بیشتر به مردم فلسطین را که از حملات مداوم رژیم صهیونیستی رنج میبرند، نخواهد داد. تعیین شروط برای ورود کمک به غزه، ناقض قوانین بینالمللی و هنجارهای بشردوستانه است. ترکیه باور دارد که مسیر درست این بحران، با توقف خشونت و رساندن کمک به نوار غزه آغاز میشود. باید مکانیسمی برای تایید تعهد طرفهای مختلف برای دستیابی به صلح فراگیر وجود داشته باشد. هرچه سریعتر باید مسیر ورود کمکهای بشردوستانه به غزه باز شود. باید هر تلاشی را برای بازگشت به روند صلح دو دولتی بر مبنای قرارداد ۱۹۶۷ احیا کنیم.»
در روزهای اخیر ترکیه طرحی برای بحران غزه ارائه داده است. پیشنهاد آنکارا این است که کشورهایی که ضامن طرف فلسطینی باشند، باید از خود منطقه باشند و ترکیه نیز جزو این کشورها باشد. برای رژیم اسرائیل نیز چند کشور دیگر ضامن باشند. پس از توافقنامه، کشورهایی که ضامن هر دو طرف شدهاند مسئول اجرای مفاد آن باشند. ترکیه برای آن که در این فرآیند، ضامن طرف فلسطینی باشد، آمادگی دارد. ترکیه این پیشنهاد را در نشست سازمان همکاری اسلامی با جزئیات بیشتری مطرح کرد.
البته سیاستهای ترکیه در خصوص بحران غزه با انتقاداتی روبهرو بود. داود اوغلو، نخستوزیر پیشین ترکیه و رهبر حزب «آینده» که هم اکنون از مخالفان جدی سیاستهای اردوغان است از عملیات حماس حمایت و اعلام کرد: «قبلاً در یک اتاق من و اردوغان، برای ملت فلسطین گریستیم. اما اکنون، من به حال و روز فعلی اردوغان میگریم. چرا که موضع او در قابل تحولات فلسطین، یک موضع سست بود و تاریخ، این لحظه را به خاطر سپرد. برخی کشورها از جمله ترکیه، عملاً موضوع فلسطین را از یاد بردهاند و به برقراری روابط با اسرائیل اهتمام دارند. این امر باعث سکوت شدید طرف فلسطینی شد و آنها عملاً دیدند که تنها ماندهاند. ما چند حزب سیاسی ترکیه، بیانیه دادیم و رسماً اعلام کردیم که در کنار فلسطین هستیم. اما متاسفانه حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان انفعال را برگزید و مطمئنم که تاریخ، این اتفاق را فراموش نخواهد کرد.»
دولت باغچلی، رهبر حزب ملیگرای ترکیه نیز تاکید کرد «در صورتی که جنگ و حملات رژیم صهیونیستی علیه غزه متوقف نشود و بمباران غیرنظامیان فلسطینی ادامه داشته باشد، دولت آنکارا باید سریعا وارد عمل شده و با توجه به مسئولیت تاریخی، انسانی و دینی خود هر اقدامی را که لازم است، انجام دهد، چرا که حمایت از غزه وظیفه ماست.»
ترکیه نخستین کشور اسلامی است که رژیم جعلی اسرائیل را بهرسمیت شناخته و همواره با این رژیم روابط سیاسی، امنیتی و اقتصادی داشته است. گروهی در ترکیه معتقدند حملاتی که رژیم اسرائیل با نقض قطعنامههای سازمان ملل و گسترش مرزهای خود با خون و خشونت تحت عنوان «شهرک سازی» انجام میدهد، عین ظلم و جنایت است.
0 Comments