شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: دیدار اخیر روسای پارلمانهای عربی از دمشق و گفتگوی آنها با بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه از وجود رویکرد جدید کشورهای عربی برای پذیرش مجدد سوریه در پیکره مجموعه جهان عرب حکایت دارد.
حسن هانیزاده - کارشناس مسائل خاورمیانه
این دیدار زمانی صورت گرفت که عراق میزبانی نشست سالانه روسای پارلمانهای عربی را در بغداد بهعهده داشت و محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان این کشور و رئیس دورهای پارلمانهای عربی پیشنهاد دیدار از سوریه را مطرح کرد. اعتقاد عراق این است که سوریه یکی از محوریترین کشورهای عرب غرب آسیا است و هر تغییر و تحولی که در این کشور بوجود آید قطعا بر کشورهای عرب منطقه از جمله عراق بازخورد خواهد داشت.
این نخستین دیدار جمعی روسای پارلمانهای عربی از آغاز بحران سوریه در ماه مارس 2011 تلقی میشود که در آن روسای پارلمانهای عراق، اردن، مصر، لیبی، فلسطین، امارات و هیاتهایی از پارلمانهای پادشاهی عمان و لبنان نیز حضور داشتند. این کشورها اعتقاد دارند که سوریه در تاسیس اتحادیه عرب در 22 مارس سال1945 در قاهره مصر نقش مهمی ایفا کرده و اخراج این کشور از اتحادیه عرب تصمیمی کاملا شتابزده بود. همچنین سوریه که دارای پارلمانی با عمری 80 ساله است یکی از موسسان اتحادیه پارلمانهای عربی است و در ایجاد وفاق بین کشورهای عربی در طول چند دهه گذشته نقش مثبتی ایفا کرده است.
عدم حضور هیاتهای پارلمانی برخی کشورهای عربی از جمله قطر، عربستان، کویت، مغرب و بحرین نشان میدهد که کشورهای عربی در خصوص بازگشت سوریه به پیکره کشورهای عربی و اتحادیه عرب اختلاف نظر دارند.
پس از بحران سوریه به درخواست عربستان، عضویت سوریه در برخی نهادهای عربی از جمله اتحادیه عرب و اتحادیه پارلمانهای عربی به حالت تعلیق درآمد. عربستان و برخی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از آغاز بحران سوریه نقشی تخریبی در این بحران نفسگیر ایفا کردند . برآیند گزارشها نشان میدهد که عربستان و چند کشور عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس تا کنون بیش از 80 میلیارد دلار کمک مالی در اختیار گروهکهای تروریستی در سوریه قرار دادهاند. اخراج سوریه از اتحادیه عرب که به در خواست رسمی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس صورت گرفت در راستای فشار سیاسی به دولت بشار اسد قرار داشت. این تصمیم با فشار آمریکا و برخی کشورهای اروپایی و لابی صهیونیستی صورت گرفت اما در همان زمان دولت دمشق اعلام کرد که چنین تصمیمی در اراده ملت سوریه برای مقابله با گروهکهای تروریستی که از چند کشور عربی وارد سوریه شدهاند، خللی ایجاد نخواهد کرد. هر چند تعلیق عضویت سوریه در اتحادیه عرب و اتحادیه پارلمانهای عرب تاثیر سیاسی چندانی در اوضاع داخلی سوریه ایجاد نکرد اما یک اقدام کاملا هدفمند و صرفا برای انزوای دولت سوریه بود. اکنون که پس از 12 سال بحران داخلی و تحمل هزینه 600 میلیارد دلاری ناشی از خرابی شهرها و قربانی شدن نزدیک به 700 هزار نفر، سوریه از این بحران عبور کرده، برخی کشورهای عربی درصدد ترمیم مناسبات خود با دمشق بر آمدهاند.
سفر بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه به پادشاهی عمان و دیدار شیخ عبدالله بنزیاد، وزیر خارجه امارات متحده از دمشق نشان میدهد که سیاست انزوای سوریه در جهان عرب در فروپاشی دولت سوریه تاثیری ندارد. اما از میان این کشورها عربستان، بحرین و امارات برای بازگشت سوریه به مجموعه کشورهای عربی یک سلسله پیش شرطهایی برای دولت بشار اسد قرار دادند. از جمله این پیش شرطها قطع و یا کاهش مناسبات دمشق با تهران، مقاومت اسلامی فلسطین و محور مقاومت است که قطعا دولت بشار اسد تحت هیچ شرایطی این پیش شرطها را نخواهد پذیرفت. دولت بشار اسد به خوبی از جایگاه ژئوپلتیکی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان و نقشی که ایران در سرکوب گروهکهای تروریستی در سوریه ایفا کرده آگاهی دارد.
رئیس جمهوری سوریه به خوبی میداند که ایران عمق استراتژیک سوریه و فلسطین است و بدون جمهوری اسلامی ایران جایگاه سوریه در منطقه آسیب جدی خواهد خورد. لذا روابط تهران – دمشق نه تنها در حال حاضر بلکه در دوران ریاست جمهوری مرحوم حافظ اسد، رئیس جمهوری فقید سوریه نیز تحت تاثیر فشارهای منطقهای و بینالمللی قرار نگرفته بود و در آینده هم نخواهد گرفت. دیدارهای مکرر بشار اسد در طول 12 سال اخیر از تهران و ملاقات وی با رهبر معظم انقلاب اسلامی از وجود اراده جدی نزد دولتمردان سوریه برای حفظ و تقویت روابط سیاسی با جمهوری اسلامی ایران حکایت دارد.
0 Comments