شورای راهبردی آنلاین – رصد: سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، اوایل مارس از سه کشور عربی امارات، قطر و عربستان سعودی دیدار کرد. وی در طول اقامت خود در عربستان، در نشستی با همتایان خود از ترکیه و قطر نیز شرکت کرد. پس از این گفتگوها، قالب مشورتی سه جانبه جدید در خصوص سوریه اعلام شد. قبل از سفر لاوروف، وزرای امورخارجه کشورهای فوق در ابتدای سال از مسکو دیدار کرده بودند.
وبسایت مرکز مطالعات شرقی لهستان (OSW) در یادداشتی نوشت: دیدار وزیر امور خارجه روسیه از این کشورهای عربی بیانگر روابط اقتصادی و سیاسی است که روسیه از سال 2015 برای برقراری با این کشورها دنبال کرده است. این روابط از نقش مهم روسیه در سیاست این بخش از جهان حکایت میکند. دیدار لاوروف از کشورهای عرب خلیجفارس در حالی است که نگرانی این کشورها از تغییر سیاست واشنگتن در حال افزایش است. از یک طرف، آمریکا ظاهرا راهبرد «فشار حداکثری» علیه تهران را کنار گذاشته و به دنبال توافق در برنامه هسته ای ایران است و از طرف دیگر، دولت آمریکا با محدودسازی فروش سلاح به عربستان، اعمال تحریمهای غیررسمی علیه محمدبن سلمان، ولیعهد عربستان، میان خود با این کشور فاصله ایجاد کرده است. مسکو با برخورداری از روابط نزدیک با تهران، تلاش میکند تا کشورهای عربی را به جدایی از آمریکا و توافق مستقیم با ایران در چهارچوب ایده سیستم امنیت جمعی در منطقه خلیجفارس متقاعد سازد. این ایده سالهای متمادی مطرح شده و بار دیگر در سال 2019 مطرح شد. با این حال، به نظر میرسد که این طرح در منطقه پیشرفت چندانی نداشته است، زیرا حاکمان عرب به تهران بی اعتماد بوده و حاضرنیستند از اتکای امنیتی خود به روابط با واشنگتن دست بردارند. در این میان، روسیه از هیچ کدام از طرفین منازعه طرفداری نکرده، روابط حسنه خود با هر دو طرف، یعنی ایران و حاکمان عرب، را حفظ کرده و به بیشینه سازی نفوذ خود در این منطقه و افزایش ارزش خود در چشم طرفین میپردازد.
شرایط سوریه موضوع مهم گفتگوهای لاوروف با میزبانان خود و دیدار سه جانبه با چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، در قطر بوده است. در طول جنگ داخلی سوریه، کشورهای عربی میزبان لاوروف، این جنگ را از منشور رقابت خود با ایران (که به همراه روسیه مهمترین متحد اسد محسوب میشود) نگریسته و به دنبال برکناری رئیس جمهور اسد از قدرت بوده اند. اکنون، مسکو میخواهد که حاکمان عرب شکست نظامی اپوزیسیون سوریه را پذیرفته و نظام اسد را به رسمیت بشناسند. مخصوصا، مسکو خواستار بازگرداندن جایگاه سوریه در اتحادیه عرب و بازبرقراری روابط اقتصادی با این کشور است. همچنین، مسکو از سلاطین عرب میخواهد که به تامین مالی فرایند بازسازی پساجنگ سوریه کمک کرده و اپوزیسیون را به تقبل شرایط اسد در فرایند مذاکرات (مذاکراتی که سازمان ملل حامی آن نیست) سوق دهند تا جنگ داخلی در این کشور خاتمه یابد.
روابط روسیه با کشورهای عرب حاشیه خلیجفارس به لحاظ اقتصادی نیز در حال افزایش است. امارات بزرگترین شریک تجاری مسکو در این منطقه بشمار میرود. ارزش تجارت روسیه با عربستان نیز از 700 میلیون در سال 2016 به 1.7 میلیارد دلار در سال گذشته رسیده است. با این وجود، روسیه سالها برای جذب سرمایه حاکمان عرب خلیجفارس تلاش کرده و همکاری در زمینه سرمایه گذاری برای مسکو اهمیت بیشتری دارد.
همکاری با عربستان در تنظیم قیمت جهانی نفت (به عنوان بخشی از مکانیسم اوپک پلاس که سال 2016 ایجاد شده است)، دیگر اولویت روسیه محسوب میشود.
علاوه بر این، روسیه به شدت تلاش میکند تا به بازار تسلیحاتی این منطقه (بزرگترین بازار تسلیحاتی در جهان) وارد شود. در حال حاضر، امارات مهمترین خریدار سلاهای روسی است اما روسیه هنوز تامین کننده عمده تسلیحات این کشورها نبوده و تلاش مسکو تابحال نتیجه قابل توجهی نداشته است. با این وجود، ریاض برای مسکو شریکی بالقوه در توسعه همکاری در زمینه صنایع دفاعی و خرید تسلیحاتی محسوب میشود. 20 فوریه، در نتیجه ی مذاکراتی که از پاییز 2017 در جریان بوده است، توافقی در مورد تولید مشترک تفنگ اتوماتیک AK-103 و مهمات سلاحهای کوچک به امضا رسید. مذاکرات با عربستان در خصوص خرید سلاحهای روسیه همچنان در جریان است که سامانه موشکی S-400E، موشک ضد تانک هدایت شونده کورنت، و لانچرهای موشکی ترموباریک TOS1-A از جمله ی آنهاست.
0 Comments