شورای راهبردی آنلاین-رصد: دیپلماسی هند در صورتی که جنگ غزه برای مدت نامحدود ادامه یابد یا روابط بین اسرائیل (رژیم صهیونیستی) و کشورهای عربی رو به وخامت بیشتری بگذارد، در بوته آزمایش قرار خواهد گرفت.
مانجاری چاترجی میلر، در گزارشی که در وب سایت اندیشکده کارنگی منتشر شد، نوشت: نارندرا مودی، نخست وزیر هند ماه گذشته، سفری پرشور به غرب آسیا (خاورمیانه) داشت. اولین توقفگاه او امارات متحده عربی بود که برای هفتمین بار به آنجا سفر میکرد. مودی در امارات در یکی از تجمعهای معروف دیاسپورای هند شرکت، اولین معبد هندو را نیز در ابوظبی افتتاح و 10 توافقنامه دوجانبه امضا کرد.
این سفر روابط رو به رشد هند و امارات را تثبیت کرد. امارات اکنون سومین شریک تجاری بزرگ هند، دومین مقصد صادرات آن و چهارمین منبع بزرگ سرمایه گذاری مستقیم خارجی است.
مودی از امارات به قطر سفر کرد و در آنجا متعهد به “توسعه و تعمیق بیشتر همکاری های دوجانبه” شد. سفر به قطر پس از موفقیت دولت هند در مذاکره با قطریها برای آزادی هشت هندی که به جرم جاسوسی برای اسرائیل (رژیم صهیونیستی) به اعدام محکوم شده بودند، انجام شد. این دو سفر بسیار موفق، پس ازحمایت قاطع مودی از اسرائیل در پی درگیری با حماس، حدود چهار ماه پیش صورت گرفت. این هنرنمایی دیپلماتیک پیچیده ای که به نظر میرسد هند در غرب آسیا در حال انجامش است، بسیار سودمند بوده است. اما این کار خطراتی را نیز به همراه دارد.
تلاش هند برای برقراری ارتباط با کشورهای غرب آسیا اندکی پس از استقلال این کشور در سال 1947 آغاز شد. رهبران سوسیالیست ضد استعمار هند با دیده شک به اسرائیل نگاه می کردند، از آرمان فلسطین به طور کامل حمایت میکردند و با توجه به جمعیت عظیم مسلمان هند، سعی در ایجاد منافع مشترک با کشورهای اسلامی داشتند. با این حال، به جز اسرائیل که مشتاق جلب نظر هند بود و هند تا سال 1992 با آن روابط دیپلماتیک برقرار نکرد، تعداد کمی از کشورهای غرب آسیا به تلاش های هند پاسخ مثبت دادند و در واقع به طور منظم هم از نظر سیاسی و هم نظامی از پاکستان حمایت میکردند. با این حال، امروز ورق برگشته است. کشورهای عربی و اسرائیل هر دو برای برقراری روابط با هند اشتیاق دارند و دولت حزب بهاراتیا جاناتا به رهبری مودی نیز با روی خوش به آنها پاسخ داده است.
در سراسر کشورهای عربی، جمعیت عظیمی از دیاسپورای هند وجود دارد که عمدتاً متشکل از کارگران یقه آبی (طبقه کارگر) است که به طور مرتب برای خانوادههایشان در هند پول میفرستند. به عنوان مثال، تقریباً 38 درصد از جمعیت امارات را شهروندان هندی تشکیل میدهند. دولت هند مدتهاست که نگران محافظت از این دیاسپورا و تأمین حقوق آنها بوده است، به خصوص به این دلیل که بسیاری از آنها در این کشورها به طور نظاممند هدف استثمار قرار میگیرند. بنابراین، معبد هندوی جدید برای امارات راهی است تا همهپذیری در این کشور را به تصویر بکشد و نیز راهی است برای هند تا میزان اهمیتش برای دیاسپورای هند در حوزه خلیج(فارس) را به نمایش بگذارد. در همین حال، شرکتهای بزرگ هندی برای انعقاد قراردادهای زیرساختی در کشورهای عربی رقابت میکنند، شرکتهای هندی و عربی معاملات انرژی متقابلا سودمندی به دست آورده اند (مانند قرارداد گاز طبیعی مایع بین هند و «پترونیت» و«قطر انرژی»، شرکتهای دولتی قطری، که برای دو دهه آینده سالانه 7.5 میلیون تن گاز طبیعی مایع را برای هند تامین خواهد کرد). کشورهای عربی متعهد شدهاند که میلیاردها دلار در هند سرمایه گذاری کنند (به عنوان مثال، عربستان قول داده است 100 میلیارد دلار در هند سرمایه گذاری کند).
با وجود حرکت هند به سمت کشورهای عربی، دهلی روابط قوی خود را با اسرائیل حفظ کرده است. اسرائیل یکی از تامین کنندگان اصلی سلاح هند است و هند همچنان از خطر گروههای تروریستی مورد حمایت دولتها، نگران است.
بنابراین، اسرائیل و هند به طور منظم در زمینه مبارزه با تروریسم و تبادل اطلاعات همکاری میکنند. تقویت شراکت ایالات متحده با هند، روابط هند و اسرائیل و نیز روابط با کشورهای عربی را تقویت کرده است.
در اجلاس رهبران گروه 20 در سال گذشته، مودی از طرح کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا (IMEEC) رونمایی کرد که برخی آن را رقیبی برای ابتکار کمربند و جاده چین معرفی میکنند. این کریدور شامل عربستان سعودی، امارات متحده عربی، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اتحادیه اروپا و ایالات متحده به همراه هند است.
با این حال، همچنان این مشکل وجود دارد که این سیاست هند برای برقراری توازن در روابط میتواند برای دهلی دردسرساز باشد و نیز باعث محدودیت در رفتارش شود. مودی به دلیل حمایت سریعش از اسرائیل مورد انتقاد شدید قرار گرفت. دولت هند بلافاصله برای شفاف سازی اعلام کرد که همچنان از راه حل دو دولتی حمایت میکند. در صورت طولانی شدن جنگ اسرائیل و غزه یا وخیمتر شدن روابط بین اسرائیل و کشورهای عربی، هند دیگر نمیتواند بیطرف بماند.
دولت مودی تاکنون در گسترش نفوذ خود و مدیریت باتلاق روابط حساس در غرب آسیا مهارت نشان داده است. شکی نیست که چین هم متوجه این موضوع شده است. با این حال هنوز مشخص نیست که آیا این راهبرد می تواند یک راهبرد بلندمدت قابل اجرا باقی بماند یا خیر.
0 Comments