جدیدترین مطالب
تحلیلی بر تقابل نظامی ایران و رژیم صهیونیستی
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: جمهوری اسلامی ایران در واپسین ساعات 26 فروردین، حملهای موشکی و پهپادی را علیه سرزمینهای اشغالی آغاز کرد که تا صبح روز بعد ادامه داشت. این در حالی بود که علی رغم اطلاعرسانی قبلی ایران به برخی کشورهای منطقهای و فرامنطقهای درباره قطعی بودن پاسخ و اقدام نظامی کشورمان، آمریکا و رژیم اسرائیل نتوانستند مانع از انجام این حمله شوند.
چالشهای پیشروی مودی در انتخابات سراسری هند
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل شرق آسیا گفت: علیرغم شانس پیروزی، لیکن احتمالا تعداد کرسیهایی که نارندار مودی، نخست وزیر هند در پارلمان آینده این کشور در اختیار خواهد داشت، کمتر باشد، چون به نظر میرسد مسلمانان و دیگر اقوام هند در انتخابات سراسری به سمت احزاب مخالف حزب حاکم حرکت کنند.
پیچیدگیها و ضرورت مقابله با داعش خراسان
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: با قدرتگیری طالبان در افغانستان موضوع داعش خراسان و درگیری این دو گروه و گسترش دامنه تهدیدات امنیتی آن در منطقه بیشتر از گذشته اهمیت پیدا کرده است، زیرا فعالیتهای تروریستی این گروه تروریستی، اختلال در امنیت منطقه را به همراه دارد. علاوه بر این، حمایت از فعالیتهای انتحاری و افراد مسلح در منطقه، امنیت ایران را نیز به خطر انداخته است. از این رو، داعش خراسان بهعنوان یک تهدید مهم برای امنیت شرقی کشورمان شناخته میشود.
أحدث المقالات
جزئیات بسته کمکهای ۹۵ میلیارد دلاری سنای آمریکا؛ سهم اسرائیل و اوکراین چقدر خواهد بود؟
هرچقدر بر سر ارسال کمکهای جدید به اسرائیل در میان سیاستمداران آمریکایی وحدت نظر وجود دارد، اختلافات بر سر بستههای جدید نظامی و مالی به اوکراین میان جمهوری خواهان و دموکراتها بسیار جدی بود. با این حال مجلس سنای ایالات متحده بالاخره به بسته ۹۵ میلیارد دلاری که البته شامل ارائه کمکهای بشردوستانه به غیرنظامیان در غزه نیز خواهد بود رای داد.
متنفرها از بایدن و ترامپ چگونه سرنوشت انتخابات آمریکا را تغییر میدهند؟
برای پیروزی در انتخابات، ستاد بایدن باید دلایلی را که ترامپ برای این سمت مناسب نیست را به رای دهندگان یادآوری کند. رئیس جمهور لازم نیست تک تک ایالتهای چرخشی را متقاعد کند که او کاندیدای ایده آل آنهاست. او صرفا باید خود را به عنوان گزینهای بهتر از ترامپ عرضه نماید. هماطور که او تمایل دارد بگوید: «مرا با خدای قادر مقایسه نکنید، مرا با گزینه دیگر مقایسه کنید.»
احتمال نزدیکتر شدن زمان دسترسی به معاهده صلح ایروان – باکو؟
کریل کریوشیف در یادداشتی که در وبسایت اندیشکده آمریکایی کارنگی منتشر شد، نوشت: امیدهای گذشته برای به رسیدن به یک توافق صلح میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان راه به جایی نبرد. در اواخر سال 2023 و در پی تصرف کامل منطقه ناگورنو قرهباغ توسط جمهوری آذربایجان برخی باور داشتند که این توافق تاریخی بسیار نزدیک شده است اما چنین چیزی محقق نشد. با این حال به نظر میرسد که رئوس کلی یک توافق احتمالی در حال شکلگیری است.
در سالهای اخیر اغلب ادعاهایی درباره قریبالوقوع بودن یک توافق تاریخی مطرح میشد. در تازهترین موقعیتها، خوشبینی بالاگرفت. ارمنستان و جمهوری آذربایجان حتی بیانیهای مشترک منتشر کردند که تاریخی و بیسابقه توصیف شد. اما مذاکرات درباره تمامیت ارضی و تبادل اسرا به دستاوردی اساسی منجر نشد. به نظر میرسید که یک ژست مبتنی بر حسن نیت از جانب دو طرف نتایج ملموس معدودی به دست دهد: ارمنستان از نامزدی برای میزبانی نشست بعدی کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل (COP29) عقب نشینی و جمهوری آذربایجان از الحاق ارمنستان به گروه کشورهای اروپای شرقی کاپ حمایت کرد. امیدهایی به نشست وزیران امورخارجه ارمنستان و جمهوری آذربایجان که برای ماه ژانویه برنامهریزی شده بود، وجود داشت اما مشخص شد که این دیدار انجام نخواهد گرفت. در واقع جمهوری آذربایجان میکوشد با نپذیرفتن پیشنهادات میانجیگری کشورهای ثالث بر استقلال حاکمیت در این درگیری تاکید کند. در عین حال میان باکو و پاریس، و باکو و واشنگتن جو نامساعدی ایجاد شده است.
در هر صورت رسیدن به یک توافق صلح میان دو طرف همچنان ممکن است و نباید آن را دست کم گرفت. به احتمال زیاد هرگونه توافقی که حاصل شود، نیازمند مذاکرات بیشتر در سالهای پیش رو خواهد بود.
در پی تصرف نظامی ناگورنو قرهباغ توسط باکو و فرار ارمنیها از این منطقه، مهمترین مناقشات به مناطق تحت کنترل، خطوط حمل و نقل و تعیین حدود مرزها مرتبط بوده است. اگرچه هنوز هم شفافیت اندکی درباره این مسائل وجود دارد اما دو طرف در نهایت برخی مسائل آشکار را با صدای بلند اعلام کردهاند.
علاوه بر همه این موارد، باکو و ایروان پذیرفتهاند که تحدید حدود مرز مشترک باید بعد از انعقاد معاهده صلح انجام گیرد. این پذیرش مسیر رسیدن به یک معاهده را هموار میکند زیرا تصویب این مرز که از میان رشتهکوهها میگذرد، به سالها زمان نیازمند است.
ارمنستان تمایل دارد از نقشههای نظامی دهه 1970 به عنوان مبنای یک توافق مرزی استفاده کند، در حالی که باکو از کارشناسان میخواهد که وضعیت کنونی مرزها را ارزیابی و از آن به عنوان مبنایی برای یک راه حل دائمی استفاده کنند. رویکرد باکو به این معناست که جمهوری آذربایجان مواضع راهبردی زیادی دارد. علاوه بر این، رئیس جمهور الهام علیاف گفته است که ارتش جمهوری آذربایجان از مواضعی که در جریان مناقشه ماه مه 2021 و سپتامبر 2022 به تصرف خود درآورده است، حتی اگر در خاک ارمنستان باشد، عقب نشینی نخواهد کرد.
با این حال، بررسی مرزها بدون ارجاع به نقشههای قدیمی اقدامی کاملا غیرسازنده نیست. اگر دو طرف آماده تبادل ارضی و دادن برخی امتیازات باشند، اوضاع میتواند بهبود یابد. اما تجربه نشان میدهد که این امر بعید است: در عوض جمهوری آذربایجان قویتر در صدد به گوشه راندن ارمنستان برخواهد آمد. به همین ترتیب، اگر ارمنستان و جمهوری آذربایجان آماده کنار گذاشتن محدودیات مرزی برای زمانی دیرتر نباشند، شانس امضای یک معاهده صلح تقریبا هیچ است.
مساله دیگری که به نظر میرسد هر دو طرف در مورد آن همگرایی دارند، کریدورهای حمل و نقل است. جمهوری آذربایجان با اعلام این که جادهای را از طریق ایران و نه ارمنستان، به سمت نخجوان میسازد، امتیاز قابل توجهی داده است. علیاف نه تنها به طور علنی اعلام کرده که ساخت جاده از طریق ایران در دست انجام است بلکه تقاضای خود را در ازای رها کردن مسیر ارمنستان که به کریدور زنگزور معروف است نیز اعلام کرده: جمهوری آذربایجان مرز خود با ارمنستان را باز نخواهد کرد. حتی احتمال صرف نظر جمهوری آذربایجان از ادعای خود در کریدور زنگزور تحولی مثبت است. در سال 2021 علیاف تهدید کرده بود که با توسل به نیروی نظامی این کار را انجام خواهد داد.
آمادگی جمهوری آذربایجان برای پذیرش ساخت جاده از طریق ایران حتی میتواند حمایت مسکو را که همیشه به عنوان حامی کریدور زنگزور دیده شده است، به دنبال داشته باشد. علاوه بر همه این ها روسیه به احیای ارتباطات ریلی با ایران و ترکیه که در دوران اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت، علاقمند است و به هر کدام از این مسیرها در جهت رسیدن به آن اهداف کمک خواهد کرد.
اگر عقبگردی وجود نداشته باشد، و باکو از انصرافش از کریدور زنگزور در ازای بسته نگهداشتن مرز با ارمنستان خرسند باشند، رسیدن به صلح اندکی نزدیکتر خواهد شد. ایده یک شریان حمل و نقل جمهوری آذربایجانی که قلمرو ارمنستان را به دو نیم تقسیم میکند، باعث هراس ایروان در این رابطه بوده است.
یک مدل احتمالی برای روابط ارمنستان و جمهوری آذربایجان مدل روابط ارمنستان و ترکیه از سال 1993 تا کنون است: مرز بسته، فقدان روابط دیپلماتیک، سخن پراکنیهای خصمانه، و کتابهای تاریخ که از یک رویارویی ابدی سخن میگویند. در عین حال ارمنستان و ترکیه هیچگونه ادعای ارضی علیه یکدیگر ندارند و در آن دوره هیچ درگیری نظامی -یا مرگی- رخ نداده است.
نمونههای موفق دیگری از این بن بست در روابط بین الملل وجود دارد: اسرائیل و مصر، یا اسرائیل و اردن. اگر در مورد ارمنستان و جمهوری آذربایجان چنین باشد، به معنای آنست که مرز مشترک آنها میتواند ظرف پانزده یا بیست سال باز شود؛ که بر اساس معیارهای تاریخی، زمانی نسبتا کوتاه است. اصرار بر این که چنین اتفاقی زودتر رخ دهد خطر به دنبال داشتن بی ثباتی را در بر دارد.
در تحلیل نهایی، این جمهوری آذربایجان است که قدرت بیشتری برای ایجاد یک توافق صلح دارد. تصمیمی که باکو با آن روبروست یا امضای یک توافق است که جایگاه جهانیاش را تقویت کند؛ یا اینکه مذاکرات و این روند را تضعیف کند تا در نهایت دلیلی برای افزایش اقدامات نظامی در آینده داشته باشد. اینکه باکو کدام مسیر را انتخاب کند تا حد زیادی به شرایط بیرونی بستگی خواهد داشت.
0 Comments