جدیدترین مطالب
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
چشمانداز خروج احتمالی دفتر سیاسی حماس از قطر
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربیها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت میکنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
دکتر خرازی در مصاحبه با الجزیره مباشر:
اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم/ سیاست آمریکا در خصوص فلسطین همان سیاست رژیم اسرائیل است
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد.
پیامها و پیامدهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود میگیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی بهوضوح مشخص است.
تغییرات ژئوپلیتیک در حال ظهور در شاخ آفریقا
شورای راهبردی آنلاین-رصد: منطقه شاخ آفریقا اخیرا در پی امضای دو توافقنامه، شاهد شکل گیری طوفانی دیپلماتیک بوده است که باعث شد دو مساله منطقهای اهمیت بیشتری پیدا کند: تمایل دیرینه اتیوپی برای دسترسی به دریا و وضعیت نامشخص سومالی لند. پرداختن همزمان به این مسائل به دلیل تنشهای منطقهای و ژئوپلیتیک نظیر درگیری اتیوپی-تیگری، جنگ داخلی سودان و ادامه تنشها بر سر ساخت سد بزرگ رنسانس توسط اتیوپی بر روی رود نیل کاری دشوار است.
أحدث المقالات
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
چشمانداز خروج احتمالی دفتر سیاسی حماس از قطر
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربیها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت میکنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
دکتر خرازی در مصاحبه با الجزیره مباشر:
اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم/ سیاست آمریکا در خصوص فلسطین همان سیاست رژیم اسرائیل است
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد.
پیامها و پیامدهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود میگیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی بهوضوح مشخص است.
تغییرات ژئوپلیتیک در حال ظهور در شاخ آفریقا
شورای راهبردی آنلاین-رصد: منطقه شاخ آفریقا اخیرا در پی امضای دو توافقنامه، شاهد شکل گیری طوفانی دیپلماتیک بوده است که باعث شد دو مساله منطقهای اهمیت بیشتری پیدا کند: تمایل دیرینه اتیوپی برای دسترسی به دریا و وضعیت نامشخص سومالی لند. پرداختن همزمان به این مسائل به دلیل تنشهای منطقهای و ژئوپلیتیک نظیر درگیری اتیوپی-تیگری، جنگ داخلی سودان و ادامه تنشها بر سر ساخت سد بزرگ رنسانس توسط اتیوپی بر روی رود نیل کاری دشوار است.
عادیسازی روابط سوریه با اعراب و شکلگیری نظم جدید در خاورمیانه
استیون هیدمن در یادداشتی که وب سایت اندیشکده آمریکایی بروکینگز آن را منتشر کرد؛ نوشت: اگرچه عادی سازی روابط هنوز هیچ نتیجهای برای طرفین نداشته است، اما با اینحال، غرب نمیتواند اقدام اتحادیه عرب را بیتاثیر قلمداد کند. چراکه بهمعنای به رسمیت شناخته شدن بشار اسد از سوی رژیمهای عربی است. درواقع، پس از آنکه کشورهای عربی به این نتیجه رسیدند که نمی توانند با اسد برخورد کنند سعی دارند به نوعی وی را مهار نمایند.
وقتی به موضوع به عنوان تکهای از پازل بزرگتر منطقهای نگاه کنیم، این تحول برای بشار اسد مهمتر است. زیرا بازگشت او به اتحادیه عرب نشاندهنده تثبیت چیزی است که فقط میتوان آن را یک معماری جدید امنیتی برای منطقه خاورمیانه توصیف کرد، که در آن چارچوبی برای مدیریت رقابتها از زمان تهاجم ایالات متحده به عراق ایجاد می شود. عادی سازی روابط با سوریه، در کنار سایر گامهایی که شکافهای منطقهای را کاهش داده است، گامی مهم برای حل و فصل تنشهای لاینحل منطقهای است. همچنانکه اثرات آن، در یمن نیز مشهود است، بهنحویکه با نزدیکی عربستان و ایران، طولانیترین آتشبس در جنگ ده ساله این کشور ممکن شده است.
بازیگران منطقهای در راستای تعامل سازنده، حداقل درظاهر، عملگرایی و واقعگرایی را بر شکافهای ژئوپلیتیکی و فرقهای اولویت داده اند که آنها را برای چند دهه از هم جدا کرده است. با اینحال شاید این شرایط جدید به معنای آغاز صلح گرم میان اعراب و ایران یا از بین رفتن تنشها بین اسد و حکومت هایی نباشد که برای سرنگونی وی تلاش کردند.
معماری امنیتی جدید خاورمیانه نشان میدهد که بازیگران منطقه ای چگونه خود را برای تغییرات ژئوپلیتیک گستردهتر، ازجمله کاهش نقش آمریکا و تقویت نظم بین المللی چند قطبی آماده می کنند. این تحولات باعث شد تا رژیمهای عربی سهم بیشتری را در امنیت منطقه بر عهده بگیرند و خود را برای مواجهه با آیندهای فراتر از ایالات متحده، از جمله تعامل بیشتر با چین آماده کنند. اگرچه ممکن است این چارچوب جدید، به شکافهای منطقه ای پایان ندهد، اما می تواند مانع از تبدیل رقابتهای پایدار به درگیریهای آشکار شود. در صورتی که این اتفاق بیفتد، غرب شاهد نخستین رخداد تاریخی از سوی جهان عرب یعنی تشکیل یک چارچوب امنیتی محلی پس از جنگ سرد خواهد بود.
نتیجه این چارچوب امنیتی هرچه که باشد، سوالات اساسی را درباره نقش آمریکا در خاورمیانه مطرح میکند. چراکه این روند میتواند بسیاری از ارکان سیاست خاورمیانه ای ایالات متحده را به چالش بکشد. در چند دهه گذشته، سیاست آمریکا بر فرضیههای مشترک با اسرائیل و برخی رژیم های عربی درباره تهدید ایران برای ثبات منطقهای مبتنی بوده است. در این راستا، استراتژی منطقه ای آمریکا به دنبال مهار ایران، تضعیف شرکای منطقه ای آن و حمایت از شرکای عرب استوار بوده است. همچنانکه امضای پیمان ابراهیم میان اسرائیل و برخی رژیم های عربی براساس همین سیاست واشنگتن شکل گرفت. اما اکنون، با نزدیک شدن عربستان و ایران به موازات عادی سازی روابط با سوریه و ظهور نشانه هایی از حرکت در مسیر حل بن بست لبنان، مفروضات قبلی سیاست آمریکا به شکل فزاینده ای با روندهای منطقه ای ناهماهنگ شده اند. اثرات این تغییر بر سیاستهای جدید ایالات متحده قابل مشاهده است. در گذشته، ایالات متحده تعامل اعراب با نظام اسد را فرصتی برای تضعیف نفوذ ایران در سوریه می دانست. اما امروز، این رویکرد کاملاً کنار گذاشته شده است. چراکه رژیمهای عربی، نقش ایران بهعنوان یک بازیگر منطقهای را پذیرفتهاند و مشروعیت نقش منطقهای آن را، اگر چه به طور ضمنی، قبول کردهاند. نمونه واضح این موضوع نیز همزمانی تقریبی سفر «ابراهیم رئیسی»، رئیسجمهور ایران به سوریه با بازگرداندن دمشق به اتحادیه عرب است.
این تغییرات سریع در دیپلماسی منطقهای، دولت بایدن را دچار چالش کرده است. «ویلیام برنز» رئیس سیا، به ریاض سفر کرد تا نارضایتی آمریکا از میانجیگری چین برای برقراری روابط عربستان و ایران را اعلام کند.
اینکه روند فعلی در منطقه چگونه پیش خواهد رفت، هنوز مشخص نیست. اما تا زمانی که ایالات متحده و اتحادیه اروپا، تحریم ها علیه سوریه را ادامه دهند، سوریه احتمالا با مشکلات اقتصادی عدیدهای مواجه خواهد شد. با این حال، آنچه واضح است اینکه پویایی های منطقه ای اکنون حول محورهایی می چرخد که چندان با منافع آمریکا سازگار نیست. از همین رو، در آینده، توانایی ایالات متحده برای پیشبرد اهداف منطقهای خود بیش از هر زمان دیگر به حسن نیت بازیگران در توجه به نگرانی های واشنگتن بستگی دارد.
در خاورمیانه طیف های سیاسی بسیاری وجود دارند که از به حاشیه رفتن ایالات متحده خشنود هستند. البته نمی توان این گروه ها را با توجه به سابقه اقدامات واشنگتن در خاورمیانه سرزنش کرد. با این حال، اگر دولت بایدن غیر از این فکر می کند، باید در چارچوب الگویی متفاوت، نشان دهد که آماده است با شدت و ثبات بیشتری وارد تعامل با مسائل اصلی خاورمیانه شود. پیامد کاهش ارتباط آمریکا با منطقه و بی اعتمادی عمیق تر این است که شاید در آینده هیچ فردی در منطقه حاضر به گوش دادن یا عمل کردن به خواسته های واشنگتن نباشد.
0 Comments