بروس ریدل در یادداشتی که وب‌سایت اندیشکده بروکینگز آن را منتشر کرد؛ نوشت: آمریکا و متحدان آن 19 سال پیش در افغانستان مداخله کردند، زیرا طالبان، به رهبری ملاعمر، حاضر نشد اسامه بن‌لادن را به خاطر حملات یازده سپتامبر به دست عدالت بسپارد. القاعده یک دولت در درون دولت افغانستان بوده و از فرودگاه، اردوگاه‌ها و پایگاه‌های آموزشی متعدد برخوردار بود.

بر اساس به‌اصطلاح طرح صلحی که دولت ترامپ با طالبان (و نه با دولت کابل) امضا کرده است، قرار است که طالبان ظاهراً تضمین کند که از قلمرو تحت کنترل خویش حمله‌ای تروریستی علیه آمریکا و متحدان آن انجام نشود. برای این کار، تصور می‌شود که طالبان زیرساخت‌های القاعده در قلمرو خویش را تعطیل کند.

سازمان ملل در این ماه گزارشی در مورد وضعیت رابطه طالبان با القاعده منتشر کرده است. ناظران سازمان ملل که این گزارش را آماده کرده‌اند، از شهرت خوبی در زمینه تحلیل جنگ و طالبان برخوردار هستند. این گزارش حاکی از آن است که «القاعده به‌طور پنهانی در افغانستان فعال بوده و با طالبان روابط نزدیکی دارد». درواقع، القاعده «به‌آرامی در افغانستان قدرت گرفته و هم‌زمان تحت حفاظت طالبان به عملیات می‌پردازد». این گروه تروریستی در 12 استان افغانستان به‌ویژه در پیرامون مناطق مرزی با پاکستان فعال است.

بر اساس گزارش سازمان ملل، رهبران ارشد القاعده و طالبان به‌طور منظم دیدار می‌کنند که دریکی از این دیدارها، حمزه بن‌لادن (قبل از مرگ) نیز شرکت کرده است. ایمن الظواهری، امیر القاعده، ماه فوریه با رهبران ارشد طالبان از شبکه حقانی دیدار کرده است. این گزارشی نادر از مهم‌ترین شخص تحت تعقیب در دنیاست که ظاهراً حامیانی در پاکستان دارد.

در سپتامبر گذشته رهبر القاعده در هند و رابط الظواهری در استان هلمند در عملیات نظامی مشترک آمریکا – افغانستان کشته شدند. آن‌ها تحت حفاظت طالبان بودند و از ستیزه جویان طالبان نیز در این عملیات کشته شدند.

سازمان ملل برآورد کرده است که القاعده در افغانستان و پاکستان حدود 500 نیروی مسلح دارد. «این دو گروه دارای روابط شخصی (ازجمله از طریق ازدواج)» هستند که سابقه آن به دهه‌ها قبل برمی‌گردد. اساس این گزارش حاکی از آن است که «طالبان ظاهراً روابط خود با القاعده را به‌جای کاهش، افزایش داده است». به قول یکی از اعضای سازمان ملل، تصور قطع روابط آن‌ها «توهم محض» است.

سایر گروه‌های تروریستی نیز با طالبان افغانستان ارتباط دارند. «لشکر طیب» و «جیش محمد» دو گروه مستقر در پاکستان هستند که هند را هدف قرار می‌دهند. این دو گروه دارای بیش از هزار ستیزه‌جو در افغانستان هستند که با طالبان هم‌سنگر هستند. هردوی این گروه‌ها، با سرویس اطلاعاتی پاکستان (سرویس اطلاعات نظامی) روابط دیرینه‌ای دارند. گروه‌های تروریستی آسیای مرکزی و اویغور نیز با طالبان مرتبط هستند. از سال 2001، پاکستان پناهگاه و پایگاه طالبان بوده و قبل از حملات یازده سپتامبر، حامی اصلی این گروه بوده است. ملاعمر در پاکستان درگذشت. رهبران ارشد این گروه‌ها در کویته مستقر هستند. همچنین، شبکه حقانی نیز به داعش نزدیک است.

بر اساس این گزارش، طالبان «در خصوص جذب نیرو و تأمین بودجه، تسلیحات یا مهمات» هیچ مشکلی ندارد که به‌طور ضمنی بیانگر میزان حمایت پاکستان است. همچنین، طالبان از کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز بودجه فراهم می‌کند. جانشین ملاعمر بارها از ابوظبی و بحرین دیدار کرده است. طالبان در قاچاق مواد مخدر نیز مشارکت زیادی دارد.

خبر خوب این است که القاعده در ده سال اخیر شدیداً تضعیف‌شده است. اسامه بن‌لادن در «ایبت آباد»، خانه آکادمی نظامی پاکستان، مخفی شده بود که به سزای خود رسید. خبر بد این است که طالبان هنوز با القاعده ارتباط دارد و پاکستان هم هنوز حامی طالبان است.

سؤال این است که آیا دولت ترامپ این حقایق در خصوص طالبان و القاعده را نادیده گرفته و به خروج نیروهای آمریکا و سایر نیروهای نظامی از افغانستان، طبق برنامه امضا شده با طالبان، ادامه خواهد داد؟ به‌جای این کار، آمریکا باید در تعامل خود با طالبان تجدیدنظر کرده و خروج خود را تا اقدام طالبان برای رفع تهدید القاعده به تأخیر بیندازد. دولت بعدی آمریکا باید در سیاست خود بازبینی کرده و به تعامل کامل با دولت کابل بپردازد.