واندا فلباب براون در یادداشتی که وب سایت اندیشکده بروکینگز آن را منتشر کرد؛ نوشت: خشونت‌های اخیر احتمالا چشم‌اندازی روشن (اگرچه هولناک) از آینده است: قطع و وصل مذاکرات، تعلیق طولانی مدت همزمان با خشونت‌های دامنه دار و خونریزی‌های فاجعه آمیز تا خروج نیروهای آمریکا از افغانستان (که قرار است تا ژوئیه 2021 تکمیل شود).
با این وجود، نخبگان و دولت افغانستان (به همراه جامعه بین‌المللی، علیرغم خروج ارتش آمریکا) هنوز می‌توانند آینده این کشور را شکل دهند. اگرچه تا به حال چنین موفقیتی حاصل نشده است، اما تلاش برای کاهش خشونت و عدم حمله به غیرنظامیان باید ادامه یابد.
خونریزی در سراسر کشور
صبح روز 12 می، 3 نیروی شبه نظامی، بخش زایمان بیمارستانی در منطقه شیعه نشین کابل را منفجر کردند که به دفعات توسط داعش (ولایت خراسان) هدف قرار گرفته است. آنها به مدت چهار ساعت زنان، کارگران، مادران و نوزادان آنها و پرسنل پزشکی را قتل عام کرده و حداقل 15 نفر را کشتند. همان روز، مهاجمان به یک مراسم خاکسپاری در ننگرهار (یکی دیگر از پایگاه‌های داعش) حمله کرده و در یک حمله انتحاری 25 نفر را کشته و 68 نفر را زخمی کردند.
در منطقه دیگر افغانستان، طالبان به اهداف نظامی و پلیس حمله کردند. این حمله در حالی است که هنوز جوهر توافق طالبان-آمریکا در اوایل مارس خشک نشده است. علیرغم شیوع کووید-19، طالبان آتش‌بس ملی را رد کرده و می‌خواهد مذاکرات را با حداکثر قدرت در میدان نبرد پیش برده و فرماندهان میانی خود را خشنود سازد. پس از حملات 12 می، دولت افغانستان از پایان «دفاع فعال» و آغاز عملیات‌های تهاجمی علیه طالبان خبر داده است. دولت افغانستان این حملات را به طالبان نسبت داده و اعلام کرد که واحدهای این گروه نظیر گروه حقانی با داعش ولایت خراسان نیروهای مشترکی تشکیل داده اند. طالبان مسئولیت حملات کابل و ننگرهار را رد کرده، اما داعش خراسان مسئولیت حمله دوم را برعهده گرفته است.
روند غیرمنتظره فرایند صلح
اظهارات اشرف غنی پایانی تلخ بر نسخه خوشبینانه از مذاکرات درون افغان محسوب می‌شود. این نسخه خوشبینانه تصور می‌کرد که بلافاصله پس از توافق آمریکا – طالبان، طالبان با دولت افغانستان بر سر میز مذاکره خواهد نشست و همزمان خشونت‌ها را کاهش خواهد داد. در توافق آمریکا- طالبان تصریح شده است که طالبان حمله‌ای تروریستی علیه دارایی‌های آمریکا یا خاک این کشور انجام ندهند و اجازه ندهد که تروریست‌ها از قلمرو تحت کنترل این گروه برای حمله حداقل علیه آمریکا و متحدان آن استفاده کنند.
در مقابل، آمریکا تا ژوئیه 2021 نیروهای خود را از افغانستان خارج خواهد کرد. ظاهرا ارتش آمریکا به این تفاهم نانوشته امیدوار است که طالبان در دوره خرو ج آمریکا و طی مذاکرات با دولت افغانستان، کاهش چشمگیر خشونت (شاید 80 درصد) را برقرار می‌کند. طالبان ادعا می‌کند که چنین تفاهم شفاهی وجود ندارد و یک و نیم سال گذشته نشان می‌دهد که این گروه طی مذاکرات هرگز به دنبال کاهش خشونت نبوده است. علاوه بر این، طالبان فکر می‌کرد که توافق نانوشته‌ای برای تبادل زندانیان وجود دارد به‌طوری‌که آمریکا دولت افغانستان را برای آزادی سریع 5 هزار زندانی طالبان مجبور خواهد کرد و پس از آن طالبان نیز به آزادی بیش از 1000 زندانی اقدام خواهند کرد. دولت غنی از این کار خودداری کرده و به این نتیجه رسید که با این کار، یکی از اندک اهرم‌های دولت در قبال آمریکا (در به رسمیت شناختن پیروزی انتخاباتی مورد مناقشه) و طالبان را از دست خواهد داد.
تغییر بازی بالقوه اما بعید
سوال این است که نیروهای آمریکا تا چه حدی به دفاع از نیروهای افغانستان خواهند پرداخت و آیا اقدامات آمریکا طالبان را به آغاز مجدد حمله علیه نیروهای آمریکایی تحریک خواهد کرد. ارتش آمریکا قبلا اعلام کرده است که علیرغم از سرگیری عملیات‌های تهاجمی توسط ارتش افغانستان، به حملات هوایی در دفاع از نیروهای افغان ادامه خواهد داد. آیا طالبان برخلاف توافق، به نیروهای آمریکایی حمله خواهد کرد؟ احتمالا دولت غنی (همانند بسیاری از مردم افغانستان) امیدوار است که حملات طالبان به نیروهای آمریکا، تصمیم آمریکا به خروج نظامی را تغییر دهد. بسیاری از سیاستمداران افغان به این باور غلط تاکید دارند که آمریکا افغانستان را منطقه‌ای با اهمیت ژئواستراتژیک می‌داند و ارتش خود را از آن خارج نخواهد کرد. بسیاری از شهرنشین‌های افغان خواستار ماندن آمریکا بوده و بیمناک هستند که خروج آمریکا به خونریزی بیش‌تر نظیر 12 می‌منجر شده و شرارت حکمرانی دهه 1990 طالبان را بازگرداند. با این حال، هر نوع حمله آتی طالبان به ارتش آمریکا، در حقیقت ممکن است دولت ترامپ را به خروج هرچه سریع‌تر از افغانستان ترغیب کند.
