جدیدترین مطالب
تحلیلی بر روابط راهبردی عربستان و پاکستان
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ ایران در پاکستان گفت: علاوه بر اینکه پاکستان روابط خود را با قدرتهای بزرگ مانند آمریکا و چین متعادل دنبال میکند، رابطه با کشورهای حوزه خلیج فارس نیز بهویژه عربستان برای ثبات اقتصادی و دیپلماسی منطقهای اسلام آباد از اهمیت بالایی برخوردار است.
علل تابآوری اقتصاد رژیم صهیونیستی پس از نبرد طوفان الاقصی
شورای راهبردی آنلاین -یادداشت مهمان: اگرچه رژیم صهیونیستی تا دههی 1970 میلادی اقتصادی متمرکز بر کشاورزی و کیبوتص پایه بود؛ اما پس از بحرانهای اقتصادی در دههی 1970 میلادی و قرابت سیاسی این رژیم با آمریکا، حکمرانی اقتصادی در فلسطین اشغالی شاهد تغییر و تمرکز بر سرمایهگذاری در فناوریهای نوین بود. طی دو دهه اخیر رژیم اسرائیل توانست اقتصادی برونزا مبتنی بر صنایع فناورانه را توسعه دهد به حدّی که بر خلاف میل متحد سنتی خود (آمریکا) این سنخ همکاریها تا پیوند وثیق با چین در حوزه فناوری گسترش یافت.
بریکس؛ توانمندیها و محدودیتها
شورای راهبردی آنلاین -رصد: برخی از ناظران به بریکس با نگاهی امیدوار و حتی به دیده تحسین به آن مینگرند و بریکس را نمادی از تغییرات موردانتظار در نظام بینالملل میدانند که باید این نظام را دموکراتیکتر و منصفانهتر سازد. برخی دیگر تردید و نگرانیهای خود را درباره خیزش سریع بریکس ابراز میکنند. آنها نگرانند که این خیزش باعث یک رویارویی میان غرب و باقی کشورها شود و در پی آن سیاست و اقتصاد جهانی دچار گسست شود. اغلب به نظر میرسد که این امیدها و بیمها بار سیاسی دارند و درباره آنها بیش از حد معقول اغراق شده است. بیایید نگاهی دقیقتر به گروه بریکس بیندازیم و بین آنچه این گروه نمیتواند و آنچه که میتواند در آینده نزدیک ارائه دهد تمایز قائل شویم.
چشمانداز تبدیل پول بریکس به ارز مورد پذیرش همگان در اقتصاد جهانی
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: نشست اخیر بریکس با تصویری نمادین از پول بریکس در دستان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهورروسیه پایان پذیرفت. شاید تا پیش از این نشست، عدهای از کارشناسان به استمرار بریکس به مثابه یک بلوک (یا شبکه نوپدید) باور چندانی نداشتند. اگرچه وتوی عضویت ترکیه از سوی هند نشان داد که بریکس برای قدرتگیری از مجرای گسترش ائتلاف، راهی بهنسبت طولانی در پیش دارد، اما نگاهها به بریکس آن را تا حد زیادی موفق نشان میدهد. پول بریکس و نمایش آن در دستان پوتین، یکی از نشانههای جدیت در بریکس و افزایش اهمیت آن در آینده است.
أحدث المقالات
تحلیلی بر روابط راهبردی عربستان و پاکستان
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ ایران در پاکستان گفت: علاوه بر اینکه پاکستان روابط خود را با قدرتهای بزرگ مانند آمریکا و چین متعادل دنبال میکند، رابطه با کشورهای حوزه خلیج فارس نیز بهویژه عربستان برای ثبات اقتصادی و دیپلماسی منطقهای اسلام آباد از اهمیت بالایی برخوردار است.
علل تابآوری اقتصاد رژیم صهیونیستی پس از نبرد طوفان الاقصی
شورای راهبردی آنلاین -یادداشت مهمان: اگرچه رژیم صهیونیستی تا دههی 1970 میلادی اقتصادی متمرکز بر کشاورزی و کیبوتص پایه بود؛ اما پس از بحرانهای اقتصادی در دههی 1970 میلادی و قرابت سیاسی این رژیم با آمریکا، حکمرانی اقتصادی در فلسطین اشغالی شاهد تغییر و تمرکز بر سرمایهگذاری در فناوریهای نوین بود. طی دو دهه اخیر رژیم اسرائیل توانست اقتصادی برونزا مبتنی بر صنایع فناورانه را توسعه دهد به حدّی که بر خلاف میل متحد سنتی خود (آمریکا) این سنخ همکاریها تا پیوند وثیق با چین در حوزه فناوری گسترش یافت.
بریکس؛ توانمندیها و محدودیتها
شورای راهبردی آنلاین -رصد: برخی از ناظران به بریکس با نگاهی امیدوار و حتی به دیده تحسین به آن مینگرند و بریکس را نمادی از تغییرات موردانتظار در نظام بینالملل میدانند که باید این نظام را دموکراتیکتر و منصفانهتر سازد. برخی دیگر تردید و نگرانیهای خود را درباره خیزش سریع بریکس ابراز میکنند. آنها نگرانند که این خیزش باعث یک رویارویی میان غرب و باقی کشورها شود و در پی آن سیاست و اقتصاد جهانی دچار گسست شود. اغلب به نظر میرسد که این امیدها و بیمها بار سیاسی دارند و درباره آنها بیش از حد معقول اغراق شده است. بیایید نگاهی دقیقتر به گروه بریکس بیندازیم و بین آنچه این گروه نمیتواند و آنچه که میتواند در آینده نزدیک ارائه دهد تمایز قائل شویم.
چشمانداز تبدیل پول بریکس به ارز مورد پذیرش همگان در اقتصاد جهانی
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: نشست اخیر بریکس با تصویری نمادین از پول بریکس در دستان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهورروسیه پایان پذیرفت. شاید تا پیش از این نشست، عدهای از کارشناسان به استمرار بریکس به مثابه یک بلوک (یا شبکه نوپدید) باور چندانی نداشتند. اگرچه وتوی عضویت ترکیه از سوی هند نشان داد که بریکس برای قدرتگیری از مجرای گسترش ائتلاف، راهی بهنسبت طولانی در پیش دارد، اما نگاهها به بریکس آن را تا حد زیادی موفق نشان میدهد. پول بریکس و نمایش آن در دستان پوتین، یکی از نشانههای جدیت در بریکس و افزایش اهمیت آن در آینده است.
زوال نظم جهانی در عصر ترامپ
استوارت ام. پاتریک در مطلبی که شورای روابط خارجی آن را منتشر ساخت، نوشت: خیزش دوباره رقابت بین قدرتهای بزرگ، ظهور نگرانیها درباره تغییرات آب و هوایی و فشار اقتصادی نظام بینالمللی را چند دسته کرده و نظم قدیمی ازهمپاشیده است.
دوازدهمین کنفرانس منطقهای شورای شوراها در نوامبر 2019 در پاریس برگزار شد. در این گردهمایی 42 نفر از 22 اتاق فکر و اندیشکدههای مطالعاتی از 21 کشور درباره تجدید تلاش برای استقلال راهبردی اتحادیه اروپا، سلاحسازی وابستگی اقتصادی متقابل، چشماندازها برای حکمرانی جهانی و ملزومات تحقق اهداف موافقتنامه پاریس بحث و تبادل نظر کردند.
آینده اتحادیه اروپا
اگرچه احزاب طرفدار اتحادیه اروپا عمدتاً موضع مسلط خود را بعد از انتخابات پارلمان اروپا در سال 2019، حفظ کردند، اما نیروهای سیاسی ملیگرا و بدبین نسبت به اروپا قوی هستند. رویکرد جمعی اتحادیه اروپا نسبت به چالشهای مشترک با اولویتهای ترامپ برای اقدام یکجانبه در تضاد است.
علیرغم اینکه بسیاری از کشورهای اروپایی روسیه را تهدید راهبردی قلمداد میکنند، این کشور شریک مهمی برای مقابله با چالشهای منطقهای و بینالمللی خواهد بود.
همگرایی اتحادیه اروپا به شکل محدود بهپیش خواهد رفت، چراکه اعضای اتحادیه مایل به حفظ صلاحیتهای ملی میباشند. فرصتهایی برای پیشبرد سیاست اتحادیه اروپا وجود دارد. گسترش تجارت و دیگر زمینهها بهواسطه مخالفت فزاینده احزاب پوپولیست در پارلمانهای ملی پیشرفت اندکی خواهد داشت.
اتحادیه اروپا بهواسطه بیمیلی برخی اعضای آن برای دست کشیدن از حاکمیت خود با چالش جدی برای تدوین دیدگاه مشترک نسبت به نقش جهانیاش مواجه است.
اتحادیه اروپا مدتها قهرمان کاهش تنشها و افزایش ثبات بوده است، اینک به نظر میرسد کشورهای عضو را نسبت به درگیری اقتصادی و غیره آسیبپذیر ساخته است. بعلاوه، الگوهای جدید حکمرانی در قدرتهای نوظهور همچون چین و هند مفهوم نظم لیبرال، اقتصاد بازار و نهادهای دمکراتیک را بهعنوان مؤلفههای لازم برای موفقیت جهانی به چالش میکشد.
بروز نگرانیهای اقلیمی و زیستمحیطی، افزایش فشار اقتصادی و گسترش مهاجرت به نظام بینالمللی فشار وارد ساخته است. این چالشهای جهانی مستلزم همکاری بینالمللی عمیقتری است، بهویژه درزمانی که اعتماد به نهادهای بینالمللی کمرنگ شده و بسیاری نسبت به چندجانبهگرایی بدبین هستند. رفتارهای ترامپ این روندها را تشدید کرده و تلاشهای همکاریمحور را به خطر انداخته است.
چهار ایده اصلی به شرح زیر در نشستها بینالمللی، ازجمله در مجمع جهانی اقتصاد و دوازدهمین کنفرانس منطقهای شورای شوراها مطرح شده است:
1) فروپاشی نظم اقتصادی جهانی
جهان، سلاحسازی وابستگی اقتصادی متقابل را تجربه میکند، چراکه تجارت فرامرزی، سرمایهگذاری و انتقال فنّاوری به ابزارهای فشار اقتصادی در دست برخی سیاستمداران تبدیل شده است. بسیاری از ناظران بینالمللی بر این باورند که آمریکا از موقعیت ویژه خود در نظام پولی بینالمللی برای اعمال فشار و تنبیه کشورهایی که از منافع ملی خود دفاع میکنند سوءاستفاده میکند. چنین فشار اقتصادی بیانگر جدایی آمریکا از اصول همگرایی اقتصادی جهانی برای منافع متقابل است.
دولت ترامپ بهطور فزاینده با دستاویز قرار دادن امنیت ملی، تجارت را محدود میسازد و از قدرت اقتصادی برای وضع تحریم، تعرفه و مواردی از این قبیل استفاده میکند و این رفتارهای تهدیدآمیز نظم اقتصادی قانون محور را از بین میبرد.
اقدامات تهدیدآمیز دولت ترامپ میتواند پیامدهای وخیمی داشته باشد. اول اینکه مانعی بر سر رشد اقتصادی داخلی و جهانی ایجاد میکند. دوم اینکه این قبیل اقدامات قدرتهای متوسط و کوچک را دچار مشکل خواهد کرد. سوم اینکه آمریکا هر چه بیشتر دست از حاکمیت قانون بکشد نفوذ جهانی واشنگتن بیشتر تضعیف خواهد شد و دیگر کشورها را ترغیب خواهد کرد تا با سکانداری آمریکا مخالفت کنند.
سیاست سلاحسازی وابستگی اقتصادی متقابل توسط آمریکا ناکام بوده است. دولت ترامپ پذیرفته است که سیاست تعرفه بر فولاد برای دستیابی به اهداف مدنظر شکست خوردهاست.
2) با وجود دوستی مثل ترامپ به دشمن نیازی نیست
ترامپ سیاستهایی اتخاذ کرده است که به ضرر منافع متحدان واشنگتن است و توجهی به نظرات یا احساسات شرکای خود ندارد. اقداماتی همچون کنار گذاشتن توافق پاریس، خروج از توافق هستهای با ایران و خروج شتابزده بخشی از نیروها از شمال شرق سوریه ازجمله این اقدامات یکجانبه بوده است.
ترامپ سهمیه و تعرفه بر واردات از متحدانی همچون کانادا، مکزیک، ژاپن و اتحادیه اروپا وضع کرده است و پیامدهای این قبیل اقدامات برای مناسبات طولانی را نادیده گرفته است.
ترجیح ترامپ به اقدام یکجانبه و دیپلماسی دوجانبه در تضاد با رهیافت جمعی اتحادیه اروپا در برابر چالشهای مشترک است. سیاست خارجی غیرقابلپیشبینی، هرجومرجگونه و غیرمنسجم ترامپ نقض هنجارهای بینالمللی بوده و موجب جدایی بین متحدان و جسورشدن دشمنانی مثل روسیه میشود.
ناظران بینالمللی بر این باورند این اقدامات ترامپ قدرت نرم آمریکا را کاهش داده است و حتی در اعمال قدرت سخت و سلاحسازی وابستگی اقتصادی متقابل بهطور کامل ناموفق بوده است. همانگونه که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به تمسخر گفت «چه کسی میخواهد با ترامپ موافقتنامه منعقد کند، وقتیکه توافقهای وی حتی بهاندازه فاصله پرواز بین کبک تا کانادا دوام نمیآورد؟»
3) آینده قدرت قانونگذاری اتحادیه اروپا درخشان، ولی فاقد دیدگاه مشترک
عقبنشینی آمریکا از رهبری اقتصاد جهانی باعث خلأ شده و دیگر قدرتها این خلأ را پر میکنند. اتحادیه اروپا با برخورداری از اقتصادی بزرگتر از آمریکا پتانسیل ایجاد تحول در بازارهای جهانی را دارد، مادامیکه اجرای قدرت تجاری و قانونگذاری خود را استمرار بخشد.
همانگونه اَلن بیتای از فایننشال تایمز میگوید بسیاری از شرکتهای بینالمللی مایلند مقررات اتحادیه اروپا را بکار ببندند. قدرت قانونگذاری و وضع مقررات اتحادیه اروپا که از آن به «تأثیر بروکسل» یاد میشود به اتحادیه اروپا اجازه میدهد برای بقیه جهان استانداردسازی کند.
4) کمرنگ شدن اعتماد مانعی بر سر راه همکاری بینالمللی
شرکتکنندگان در نشستهای بینالمللی فوقالذکر اتفاقنظر داشتند اعتماد به کارشناسان، رهبران سیاسی و نهادهای بینالمللی در بخش بزرگی از جهان همچنان در حال کمرنگ شدن است
این یک تحول فاجعهآمیز در جهان بهشدت درهمتنیده ما است و ضروری است بهترین استراتژی بینالمللی برای رسیدگی به چالشها و مرتفع ساختن آنها تدوین شود.
بیاعتمادی در داخل و میان کشورها سیکل یکجانبهگرایی و دشمنی به همراه دارد، ضمن اینکه مانع از اقدام جمعی برای مقابله با چالشهای جهانی همچون همهگیری بیماریها، تکثیر هستهای و تغییرات اقلیمی میشود.
0 Comments