«جنگ به آخر خط رسیده است. اسد پیروز شده است و بر مسند قدرت باقی خواهد ماند. این واقعیت جدیدی است که باید آن را بپذیریم و در این خصوص کار زیادی نمی توانیم انجام دهیم. مگر اینکه دولت های خارجی که در گذشته از ارتش آزاد سوریه حمایت کرده اند حاضر باشند پول، سلاح (از جمله موشک های زمین به هوا) ارسال کنند و کمک نظامی در اختیار نیروهای دمکراتیک سوریه (SDF ) قرار دهند. همان نیروهایی که درحال جنگیدن با دولت اسلامی هستند. در هر صورت مغلوب ساختن اسد و متحدان روس و ایرانی اش برای شورشیان غیرممکن است.» رابرت فورد، سفیر سابق آمریکا در سوریه چارچوبی روشن و واقع گرایانه از جنگ سوریه ترسیم می کند. نبردی که بعد از ۶ سال درگیری شاهد نزدیک شدن پیروزی بشار اسد و نیروهای وفادار بر تشکلات شورشی اسلام گرا می باشد. شش سال و اندی که طی آنها اشتباهات اسفبار راهبرد غرب در بستر سوریه نیز مطرح می گردند. 
کارشناس: «غرب فاقد یک راهبرد واقع گرایانه در سوریه بود»
سفارتخانه های غربی در سوریه چقدر اشتباه مرتکب شده اند. در رأس همه حمایت از آن اپوزیسیونی که علی رغم شعارها چندان هم میانه رو و دمکراتیک نبود. اشتباهات فاحش در ارزیابی که توسط نیکلاس ون دام، کارشناس مسائل خاورمیانه در کتاب جدید در حال انتشارش تحت عنوان «نابودی یک کشور: جنگ داخلی در سوریه» که چکیده ای از آن در مجلۀ صاحب نام راهبردی فارن پالیسی به چاپ رسیده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. وی پیش از این سفیر هلند در کشورهای عراق، مصر، آلمان و اندونزی بود. وی گفت: «سیاستمداران غربی به خوبی آنچه را نمی خواستند در ذهن داشتند لیکن در خصوص آنچه بعد از اسد می خواستند، یک طرح واقع گرایانه یا ایده هایی روشن نداشتند. آنها خواستار نوعی دمکراسی در سوریه بودند لیکن اخراج اسد به شکلی خشونت بار نمی توانست به طور واقعی به یک دمکراسی صلح آمیز آن گونه که معتقد بودند، منجر شود.»
«شعارها غلبه یافتند»
لفاظی فراوان و عملگرایی اندک. بدین ترتیب اروپا و آمریکا آرام آرام شاهد شکست طرح خود در سوریه بودند. ون دام چنین به اظهارنظر می پردازد: «سیاستمداران اغلب واقعیت میدانی را نادیده گرفتند و هم چنان از شعارهای مصلحت اندیشانه استفاده می کردند. اپوزیسیون سوریه صلح جو و دمکراتیک توصیف گردید حتی تا مدت های مدید بعد از آنکه نیروهای بسیار تندرو از جمله اسلام گرایان و نیروهای جهادی، از آن خط مشی «منحرف» شده بودند و جنگ سوریه کاملاً در گرفته بود. متعاقباً مفهوم اپوزیسیون مسالمت آمیز بیشتر به یک افسانه تبدیل شده بود تا واقعیت آن گونه که در ابتدا می توانست باشد. لیکن لفاظی سیاستمداران غربی تغییر نکرده است.»
«اپوزیسیون به نفع اسلام گرایان به افراط گرایی رو آورد»
در حالی که افکار عمومی غرب همان گونه که سفیر مزبور خاطرنشان می سازد، مصرانه و به طور مداوم خواستار «اخراج اسد» بودند، «گروه های اسلام گرای رادیکال بیش از پیش قدرتمندتر از ارتش به نسبت میانه روی آزاد سوریه (FSA ) شده بودند و کشورهایی مانند عربستان سعودی و قطر حمایت خود را روی سازمان های مسلح اسلام گرا مانند احرار الشام و جیش الاسلام متمرکز ساخته بودند.»
غرب در حد کلام خواستار یک دولت نادین محور و دمکرات بود لیکن مخاطبانی که انتخاب کرده بود اشتباه بودند. ون دام تأکید نمود: «غرب خواستار یک دولت دمکراتیک، نادین محور و کثیر به جای رژیم حاکم بود لیکن چنین امکانی یک چشم انداز واقع گرایانه نبود. گروه های مسلح مانند ارتش آزاد سوریه نیز در پی طولانی شدن این جنگ خونین بیش از پیش به تندروی گرویدند. جریان اسلامی در سوریه در خلال جنگ در این کشور قدرتمندتر گردید و از محبوبیت نادین محوری کاسته شد لیکن سیاستمداران غربی این تحول را نادیده گرفتند و همچنان به حرف از آنچه یک اپوزیسیون بیشتر لائیک قلمداد می کردند، حمایت کردند.» در این میان نبرد علیه تروریست های دولت اسلامی به سمت دیرالزور انتقال یافت یعنی به سمت فصلی تعیین کننده و شاید آخرین فصل یک جنگ نیابتی که در سال ٢٠١١ آغاز شده بود.

 منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی