جدیدترین مطالب
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
چشمانداز خروج احتمالی دفتر سیاسی حماس از قطر
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربیها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت میکنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
دکتر خرازی در مصاحبه با الجزیره مباشر:
اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم/ سیاست آمریکا در خصوص فلسطین همان سیاست رژیم اسرائیل است
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد.
پیامها و پیامدهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود میگیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی بهوضوح مشخص است.
تغییرات ژئوپلیتیک در حال ظهور در شاخ آفریقا
شورای راهبردی آنلاین-رصد: منطقه شاخ آفریقا اخیرا در پی امضای دو توافقنامه، شاهد شکل گیری طوفانی دیپلماتیک بوده است که باعث شد دو مساله منطقهای اهمیت بیشتری پیدا کند: تمایل دیرینه اتیوپی برای دسترسی به دریا و وضعیت نامشخص سومالی لند. پرداختن همزمان به این مسائل به دلیل تنشهای منطقهای و ژئوپلیتیک نظیر درگیری اتیوپی-تیگری، جنگ داخلی سودان و ادامه تنشها بر سر ساخت سد بزرگ رنسانس توسط اتیوپی بر روی رود نیل کاری دشوار است.
أحدث المقالات
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
چشمانداز خروج احتمالی دفتر سیاسی حماس از قطر
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربیها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت میکنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
دکتر خرازی در مصاحبه با الجزیره مباشر:
اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم/ سیاست آمریکا در خصوص فلسطین همان سیاست رژیم اسرائیل است
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد.
پیامها و پیامدهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود میگیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی بهوضوح مشخص است.
تغییرات ژئوپلیتیک در حال ظهور در شاخ آفریقا
شورای راهبردی آنلاین-رصد: منطقه شاخ آفریقا اخیرا در پی امضای دو توافقنامه، شاهد شکل گیری طوفانی دیپلماتیک بوده است که باعث شد دو مساله منطقهای اهمیت بیشتری پیدا کند: تمایل دیرینه اتیوپی برای دسترسی به دریا و وضعیت نامشخص سومالی لند. پرداختن همزمان به این مسائل به دلیل تنشهای منطقهای و ژئوپلیتیک نظیر درگیری اتیوپی-تیگری، جنگ داخلی سودان و ادامه تنشها بر سر ساخت سد بزرگ رنسانس توسط اتیوپی بر روی رود نیل کاری دشوار است.
قمار روسیه در سوریه و پیامدهای آن
دکتر جاناتان ایال در تحلیلی که اندیشکده انگیسی راسی (RUSI) منتشر کرد، نوشت: در حالی که جتهای روسیه به بمباران کشور جنگ زده سوریه ادامه میدهند، باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، به تازگی اظهار داشته بود که «ما قصد نداریم سوریه را به محل جنگ نیابتی بین آمریکا و روسیه تبدیل کنیم».
اما این اظهارات دو تفسیر بیشتر ندارد: یا آمریکا دیگر به سوریه اهمیتی نمی دهد و می خواهد آن را به حوزه نفوذ روسیه بسپارد و یا اینکه کاخ سفید صرفا تمایلی به مواجهه با واقعیت های راهبردی امروزی ندارد.
خاورمیانه در حالی به طرف سناریوی جنگ نیابتی کشیده می شود که اوباما قول پرهیز از آن را داده است و با وجود هشدارهای آمریکا، روسیه کارت های زیادی برای بازی در این رویارویی دارد. به ویژه آنکه جنگ سوریه صرفا نزاعی برای نفوذ در خاورمیانه نیست، بلکه این کشور به نماد فشار روسیه برای از بین بردن اعتبار نهادهای امنیتی همه کشورهای غربی تبدیل شده است.
بی اطلاعی مایه تعجب است
تصمیم روسیه به حملات هوایی نباید مایه تعجب باشد. آمادگی مخفیانه مسکو برای مداخله نظامی، پیش از این یعنی از ماه اوت، توسط آژانس های اطلاعاتی کشورهای غربی شناسایی شده بود. با این حال، واکنش نه چندان سخت کشورهای غربی به جنگ سال گذشته اوکراین، این بار هم به طور وهمآوری تکرار شده و دولتهای غربی به جای برنامهریزی برای احتمال اقدام نظامی روسیه، ترجیح دادند که شواهد ناخوشایند را نادیده بگیرند. در نتیجه، تاکتیک ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در اوکراین بازهم کارساز شد و ابتکار عمل جنگ سوریه نیز در دست پوتین قرار گرفت: بدین معنا که وی با آگاهی از اینکه خطر محاسبات اشتباه برای روسیه ناچیز خواهد بود، می تواند مداخله نظامی خود را در سوریه افزایش یا کاهش دهد.
هنوز باتلاقی در کار نیست
دولتهای غربی میخواهند بر این مساله پافشاری کنند که پوتین جتهای خود را بدین خاطر به سوریه فرستاد که وی احساس ضعف می کند و نه احساس قوت. همچنین، رهبران غربی به پوتین هشدار می دهند که اگر وی به بمباران خود ادامه دهد، روسیه در باتلاق خاورمیانه آن هم در «مقیاس افغانستان» فرو خواهد رفت. اما این امر هم اغراقی بیش نیست، چرا که برنامهریزان نظامی روسیه از قیاس دلخراش با مداخله شوروی در افغانستان آگاهی کامل دارند و به همین خاطر است که روسها الگوی غربی جنگ مدرن را در پیش گرفته اند: یعنی ریختن موشک و بمب بر سر مردم از فاصله ای ایمن.
یقینا روس ها با بعضی خطرات بالقوه مواجه هستند. مثلا ممکن است تاسیسات نظامی آنها (از جمله «تجهیزات» دریایی با ارزش در ساحل مدیترانه) سرانجام به محاصره شورشیان در آید که این امر روسها را با عقبنشینی عاجل و تحقیرآمیز و یا جنگ خونین مواجه می سازد. همچنین، حدود 30هزار شهروند روس در سوریه هم با تهدید مواجه خواهند شد که این امر هم مساله نظامی هولناک دیگری پیش پای پوتین خواهد گذاشت.
علاوه بر این، خطر برخورد نظامی اتفاقی بین روسیه و واحدهای نظامی غرب که در آسمان سوریه در حال عملیات هستند وجود داشته و احتمال دارد که پوتین در آینده به اعزام نیروی زمینی هم اقدام کند. با این حال، ریسک همه این پیشامدها ناچیز بوده و حداقل در حال حاضر برای روس ها قابل مدیریت هستند.
در خاورمیانه فقط دشمن نیست
بی شک حمایت روسیه از بشار اسد دشمنان جدیدی را در خاورمیانه برای روسیه به وجود آورده است. با این وجود، روسیه هنوز آنقدر که دولت های غربی تصور می کردند منزوی نشده است. ترکیه با وجود اعتراضهای شدید فعلی می داند که این کشور بیش از آنکه روسیه به آن نیاز داشته باشد، به روسیه نیازمند است. همه چیز، از ثبات در قفقاز و دریای سیاه گرفته تا رویای ترکیه برای تبدیل شدن به مرکز انرژی منطقه، به همکاری با روسیه وابسته است. این امر در مورد عربستان سعودی نیز صادق است. این کشور اگرچه از اقدامات روسیه نفرت دارد، اما در باطن از دهنکجی روسیه به آمریکا متحیر گشته است.
ممکن است در آینده توافقهای بسیاری در مورد تامین تسلیحات از روسیه و یا مدیریت قیمت انرژی بین مسکو و ریاض منعقد شود. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، اخیرا اظهار کرده بود که کشورش آماده است تا برای «ایجاد ثبات» در بازار نفت با عربستان مشورت کند.
همچنین، یک قمار پیچیده راهبردی بین روسیه و اسرائیل وجود دارد. هرچند که رژیم صهیونیستی رغبتی به بازگشت نظامی روسیه به منطقه ندارد، اما قبلا به طور پنهانی با مسکو معامله کرده است.
دست آخر اینکه، همکاری روسیه با ایران در حال گسترش است. این همکاری نیز برای همگان آشکار شده است.
به طور خلاصه، چیزی که ما مشاهده می کنیم عبارتست از اینکه بازگشت روسیه به خاورمیانه به سبک شوروی سابق و به صورت ناشیانه نیست، بلکه این کشور این کار را با سیاستی انعطافپذیر و هوشمندانه انجام داده که فرصتهای زیادی برای مسکو ایجاد کرده است و می تواند آن را با هزینه نسبتا کمتری دنبال کند.
هدف نهایی
اهداف کوتاه- مدت پوتین عبارتست از اینکه اکنون هیچ مناقشه بین المللی بدون مداخله روسیه حل و فصل نمی شود. بر همین اساس نیز وی تا بالاترین سطح میز مذاکرات دیپلماتیک جهان، به مداخله نظامی و سیاسی خود در سوریه ادامه خواهد داد. اما هدف بلندمدت او فراتر از اینهاست: وی می خواهد اعتبار ناتو را به عنوان ائتلافی نظامی و به همراه آن، آرایش امنیتی کلی به وجود آمده در اروپا را که ربع قرن پیش در پایان جنگ سرد شکل گرفته است، از طریق مجموعه ای از اقدامات خود از بین ببرد.
دستیابی به این هدف نه با یک گام بزرگ، بلکه با مجموعه ای از گام های کوچک درحال عملی شدن است. هربار که حریم هوایی کشورهای عضو ناتو بدون مجازات نقض می شود، هر بار که روسیه به زور متوسل میشود، اما به خاطر ماجراجویی مجازات نمیشود، از اعتبار نهادهای امنیتی غرب کاسته می شود. روس ها آنقدر بی فکر نیستند که برای آزمایش اعتبار ناتو به کشور عضو این ائتلاف حمله کنند. اما وقتی که با انفعال مکرر ناتو به این هدف دست می یابند، دیگر چه نیازی به حمله دارند.
به هر حال، خاورمیانه عملا به طرف جنگ نیابتی کشیده می شود و نهادهای امنیتی اروپا را نیز با خود میکشد.
0 Comments