روسیه سیاست های دوره دوم ریاست جمهوری باراک اوباما را عامل اصلی سقوط روابط با آمریکابه سطح تقریبا بی سابقه از سال 1973 (زمان شوروی) تاکنون می داند.
از سوی دیگر، واشنگتن که بحران آفرینی در سوریه، اجرای مجموعه گسترده ای از تحریم های ضدروسی را با طرح اتهام دخالت مسکو در اوکراین، گسیل هزاران نظامی خود و همچنین ناتو تا نزدیک و حتی هم مرز روسیه در شرق اروپا و حوزه بالتیک را در کارنامه خود دارد، رویکردهای مسکو را تهدیدآمیز می داند.

**نگاه مقام های روسی:
دیمیتری مدودیف نخست وزیر روسیه 16 آبان ماه (دو روز پیش از انتخابات آمریکا) ضمن اشاره به سردی روزافزون روابط واشنگتن و مسکو، گفت: مناسبات دو کشور به پایین ترین سطح سقوط کرده و آمریکا مسئول بروز وضعیت کنونی است که متاسفانه به دلیل رویدادهای اوکراین و با اقدام های دولت باراک اوباما، شاهد چنین وضعیتی هستیم.
ویتالی چورکین نماینده دائمی روسیه نیز 25 مهرماه در سازمان ملل اعلام کرد: روابط مسکو و واشنگتن به پایین ترین سطح و دوره جنگ سرد رسیده و وضع کلی بسیار بد و بدترین از سال 1973 (شوروی) است.
از همین رو، مقام های روسیه حتی ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری و رسانه های این کشور از زمان جدی شدن رقابت های انتخاباتی در آمریکا، تمایل خود را برای پیروزی دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواه اعلام کردند، زیرا مواضع ضدروسی نمی گرفت و حتی افزون بر تمجید از ولادیمیر پوتین بر لزوم کاهش اختلاف ها با مسکو تاکید می کرد، در حالیکه هیلاری کلینتون نامزد شکست خورده دموکرات ها و هم حزبی اوباما تندترین مواضع را علیه روسیه داشت.
پوتین همزمان با جریان رقابت های انتخاباتی آمریکا از پیروزی احتمالی ترامپ مدافع همکاری با روسیه استقبال کرد.
رئیس جمهوری روسیه 22 مهرماه در این باره گفت: با هر نامزدی که رئیس جمهوری آمریکا شود، همکاری خواهیم کرد، اما بدیهی است که از ترامپ اگر واقعا صادقانه خواستار همکاری های بیشتر باشد، استقبال می کنیم.
وی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی تی.اف.یک فرانسه، افزود: روسیه با رئیس جمهوری منتخب آمریکا همکاری خواهد کرد، اما مسلم است کاربرد این رویکرد با فردی که خواهان چنین امری باشد، آسان تر است.
رئیس جمهوری روسیه افزود: اگر دونالد ترامپ (نامزد جمهوریخواه) می گوید می خواهد با روسیه همکاری کند، ما استقبال می کنیم، اما فقط این همکاری ها باید صادقانه و متقابل باشد.

** چشم انداز روابط مسکو-واشنگتن از نگاه رسانه های روسی:
واشنگتن معمار اصلی و طراح تحریم های تقریبا سختگیرانه ضدروسی است که همراه اتحادیه اروپا از سال 2014 تاکنون اجرا می کنند و هر شش ماه یک بار نیز فهرست افراد و سازمان های تحریم شده را افزایش می دهند.
روزنامه کامرسانت 29 آبان ماه در نگاهی تحلیلی به آینده روابط مسکو و پکن بر اصرار اوباما برای تداوم سیاست های ضدروسی اشاره کرده و نوشته است: رئیس جمهوری آمریکا در دو ماه مانده به واگذاری مسئولیت خود به ترامپ، از اروپایی ها می خواهد، رویکرد کنونی مشترک را ادامه دهند.
این روزنامه همچنین هشدار داده است که اوباما در حال تفهیم این موضوع است که سیاست های ضدروسی کنونی کاخ سفید در دولت ترامپ نیز ادامه خواهد یافت.
روزنامه ایزوستیا نیز به نگرانی اصلی روسیه در باره گسترش نفوذ نظامی غرب نزدیک مرزهای این کشور پرداخته است.
این روزنامه پس از پیروز شدن ترامپ نوشت که کاخ کرملین معتقد است، رئیس جمهوری آینده آمریکا می تواند ناتو را متقاعد به دور کردن نیروهای خود از نزدیک خاک روسیه کند.
مسکو که اکنون شاهد استقرار سامانه پدافند موشکی آمریکا در لهستان و رومانی در شرق اروپا و همچنین حضور موقت یا دائمی نظامیان غربی در کشورهای بالتیکی استونی و لتونی هم مرز روسیه، لیتوانی، مولداوی و گرجستان پنج جمهوری سابق شوروی است، امید دارد روند در دوره پس از اوباما متوقف شود یا حداقل شتاب آن کاهش یابد.
از سوی دیگر، سه روز پس از اعلام نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، رسانه های روسیه به نقل از مقام های این کشور از جمله سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه گزارش دادند، کارشناسان روسی با ستاد انتخاباتی ترامپ ارتباط و تماس داشتند که چنین وضعیتی نیز با گروه انتخاباتی هیلاری کلینتون وجود داشت.
روزنامه ایزوستیا در مطلبی دیگر با توجه به تیرگی روابط آمریکا و روسیه به ویژه در رابطه با تحریم ها و همچنین تقابل در برخی عرصه ها، نوشت: مسکو به احیای روابط با واشنگتن در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ امیدوار است که از 20 ژانویه 2017 آغاز می شود.
شبکه دوم تلویزیون دولتی و همچنین شبکه 24 روسیه که بخش زیادی از برنامه های خود را از دو روز پیش از برگزاری انتخابات در آمریکا تا اعلام نتیجه به این رویداد اختصاص داده بودند، اکنون بیشتر به احتمال بروز تغییر مثبت در روابط دو کشور توجه می کنند.
رسانه های روسیه همزمان با اظهارنظر مقام های این کشور امیدوارند، رئیس جمهوری آینده آمریکا در نخستین گام ها، گره تحریم های ضدروسی را از روابط تقریبا متوقف دو کشور باز و همچنین از نظامی کردن بیشتر مرزها خودداری کند، هر چند پوتین تاکید کرده این کار آسان نیست.
رئیس جمهوری روسیه 19 آبان ساعتی پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با اشاره به روابط سرد مسکو و واشنگتن در دوران مسئولیت اوباما، اعلام کرد: بازسازی مناسبات دو کشور آسان نیست، هرچند سخنانی در این باره گفته شده است.
پوتین با توجه به سخنان ترامپ نامزد پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مبنی بر علاقه به همکاری با هدف کاهش اختلاف ها با روسیه، افزود: زمان رقابت های انتخاباتی سخنان زیادی (از ترامپ) شامل تلاش برای احیای روابط واشنگتن و مسکو شنیدیم که با توجه به شرایط نامناسب روابط، درک می کنیم و می پذیریم بازسازی همکاری ها مسیر آسانی ندارد.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز منتقد اوباما و امیدوار به بهبود روابط با آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ است.
به گزارش ایرنا، لاوروف 29 آبان ماه در مصاحبه با شبکه تلویزیونی روسیه 24 ضمن تاکید بر اینکه درخواست اوباما از ترامپ برای استمرار سیاست های ضدروسی ناگوار است، گفت: آنچه که پس از 20 ژانویه 2017 به اصول روابط مسکو و واشنگتن مربوط می شود، این است که رئیس جمهوری آینده آمریکا نقش تعیین کننده را دارد.

**احیای روابط گرینه قوی:
با توجه به اینکه در رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا، اردوگاه هیلاری کلینتون با پشتیبانی کامل اوباما و اروپا به عنوان نماد تداوم رویکردهای ضدروسی در مقابل ترامپ با اعلام وعده های دوستی و همکاری با مسکو صف آرایی کرده بود، انتظار می رود پس از آغاز کار دولت جدید آمریکا، روند احیای روابط با روسیه هر چند کند شروع شود.
این نگاه و امید حتی در مذاکره تلفنی ترامپ و پوتین که 25 آبان ماه یعنی یک هفته پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا صورت گرفت به روشنی دیده می شود که انتظار دارند، تحول برای بازگشت روابط دو کشور از نقطه بسیار سرد کنونی هر چه زودتر آغاز شود، هر چند که تا ترک کاخ سفید از سوی اوباما باید منتظر بمانند.
در مذاکرات تلفنی پوتین و ترامپ افزون بر مسائل مورد علاقه و اوضاع سوریه، دو طرف خواستار تلاش متقابل برای بهبودی مناسبات دو کشور شدند.
بنا به اعلام دفتر مطبوعاتی کاخ کرملین، در این گفت وگو که با توافق متقابل انجام شد، رئیس جمهوری روسیه آمادگی این کشور را برای برقراری مشارکت راهبردی با دولت جدید آمریکا بر اساس اصول برابری و احترام متقابل و مداخله نکردن در امور داخلی یکدیگر اعلام کرد.
بنا به این گزارش، در جریان گفت وگوی تلفنی، پوتین و ترامپ ضمن تاکید بر اینکه وضع کنونی روابط روسیه و آمریکا کاملا غیر رضایت بخش است، تلاش های مشترک برای بهبودی مناسبات و قرار دادن آن در مسیر همکاری های سازنده در گستره وسیعی از مسائل را خواستار شدند.
در گفت وگوی دو طرف همچنین خاطرنشان شد که روابط سیاسی روسیه و آمریکا، سال آینده 210 ساله می شود که این مناسبت باید زمینه و انگیزه ای برای بازگشت همکاری ها به مسیر سازنده و واقعگرایانه با هدف تامین منافع متقابل و افزایش ثبات و امنیت جهان باشد.
پوتین و ترامپ همچنین بر ضرورت تشریک مساعی در مبارزه با تروریسم بین المللی و افراط گرایی به عنوان دشمن مشترک تاکید کردند.
دو طرف در پایان توافق کردند به تماس های تلفنی ادامه دهند، امکان دیدار در آینده را بررسی کنند و نمایندگان آنان نیز مقدمات برگزاری این نشست را فراهم خواهند کرد.
پوتین همچنین دیروز (دوشنبه) گفت: در جریان مذاکره تلفنی دونالد، ترامپ بر عزم خود برای بهبودی روابط واشنگتن و مسکو تاکید کرد.
به گزارش ایرنا، پوتین در حاشیه نشست سران جامعه اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام در لیما پایتخت پرو در گفت وگو با خبرنگاران افزود: در مذاکره تلفنی با ترامپ به نوبه خود برای تلاش با هدف عادی سازی روابط روسیه و آمریکا اعلام آمادگی کردم و همواره بر این موضع تاکید داشته ایم.
پوتین افزود: در مذاکره با ترامپ توافق شد در شرایط کنونی کارشناسان دو کشور با یکدیگر دیدار و مذاکره کنند. شاهدیم رئیس جمهوری منتخب آمریکا مقام های دولت آینده را انتخاب می کند و در این شرایط نشست کارشناسی هم دشوار است، زیرا هنوز کارشناسان رسمی در اختیار ندارد، ولی فرصت هست و صبر می کنیم.

** وعده های ترامپ، نگاه آمریکایی و تنگناها:
اما از دیگر سو ترامپ و گروه کاری وی برای تدوین برنامه های راهبردی کاخ سفید در دوران ریاست جمهوری جدید با موضوع روابط با روسیه و احتمال تغییر، موضع روشنی نگرفته اند و هر چه وجود دارد بیشتر مربوط به سخنان انتخاباتی است.
تمجید از پوتین به عنوان یک رئیس جمهوری موفق، احتمال به رسمیت شناختن الحاق کریمه به روسیه، لغو یا حداقل کاهش تحریم های ضدروسی که اروپا مخالف جدی این دو گزینه است، همکاری در حل مشکلات مهم بین المللی و بحران های منطقه ای از جمله سوریه با اولویت مبارزه با داعش و هشدار ضمنی به ناتو که واشنگتن دیگر نمی تواند به تنهایی بخش اعظم هزینه های این پیمان را بدهد، از جمله وعده های انتخاباتی ترامپ بود که در مسکو مورد توجه قرار گرفت.
ترامپ که به عنوان یک عملگرای موفق اقتصادی توانسته در برابر کلینتون و اوباما کهنه کاران سیاسی به کامیابی برسد، به نظر می رسد هنوز برگه های خود را در باره روسیه رو نکرده است، زیرا در حزب جمهوریخواه که اکنون به صورت واحد حاکم بر کاخ سفید، مجالس نمایندگان و سنا است، روحیه ضدروسی زیادی وجود دارد.
از سوی دیگر، آمریکا همیشه به ویژه پس از جنگ دوم جهانی به شوروی و روسیه به عنوان رقیب نظامی و سیاسی خود نگریسته و برای تضعیف آن تلاش کرده است که فروپاشی سال 1991 یکی از نتایج آن بود. اکنون هم سیاست های ضدروسی کاخ سفید همچنان ادامه دارد، زیرا این یک هدف راهبردی برای تمامی کاخ سفید نشینان به شمار می رود که کنار گذاشتن یا کاهش شدت آن سخت خواهد بود، ولی شاید به صورت گذرا ممکن باشد.
همسو با این نگرش سنتی و غالب، پنتاگون و نیروهای مسلح آمریکا که اصلی ترین نیروی بالقوه علیه مسکو از زمان تشکیل شوروی در سال 1917 و روسیه نو هستند، تقریبا همه ماموریت خود را مقابله نظامی با این کشور تعریف می کنندو بر آن پای می فشارند.
با توجه به این واقعیت های آشکار، انتظار می رود افق تغییرهای اساسی در روابط واشنگتن و مسکو اندک اندک پدیدار شود تا اردوگاه ترامپ بتواند بر مقاومت های ضدروسی جمهوریخواهان حاکم غلبه کند، ولی پیش از آن پایبند ماندن رئیس جمهوری آینده آمریکا به وعده های انتخاباتی خود در باره روسیه پیش شرط لازم بروز هر تغییر مثبت در روابط دو کشور است.

منبع: ایرنا