جدیدترین مطالب
عقبنشینی اتحادیه اروپا از مصادره کامل داراییهای روسیه
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از داراییهای مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل داراییهای روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از داراییها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
پاسخ دکتر خرازی به موضع جدید آمریکا در قبال برنامه هستهای ایران:
آمریکا بود که از دیپلماسی هستهای فرار کرد/ ایران هم دیپلماسی را بهترین راه میداند
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
اهداف سفر اخیر بلینکن به عربستان
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقهای وارد ریاض شد و رایزنیهایی با مقامات این کشور داشت. به نظر میرسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادیسازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
أحدث المقالات
عقبنشینی اتحادیه اروپا از مصادره کامل داراییهای روسیه
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از داراییهای مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل داراییهای روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از داراییها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
پاسخ دکتر خرازی به موضع جدید آمریکا در قبال برنامه هستهای ایران:
آمریکا بود که از دیپلماسی هستهای فرار کرد/ ایران هم دیپلماسی را بهترین راه میداند
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
اهداف سفر اخیر بلینکن به عربستان
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقهای وارد ریاض شد و رایزنیهایی با مقامات این کشور داشت. به نظر میرسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادیسازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
آشفتگی اروپا در تامین امنیت تنگه باب المندب و دریای سرخ
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایتگرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده دادهاند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
تأملی بر علل نگرانی مخالفان سند جامع همکاریهای راهبردی ایران و چین
بند 2 ماده 6 بیانیه مذکور، بر همکاریهای 25 ساله تأکید داشت. در آن سفر که این برنامه مطرح شد، قرار بود برنامهریزیهای لازم برای امضای سند 25 ساله انجام شود که به خاطر امضای برجام، عملاً طرح مشارکت راهبردی ایران و چین تحتالشعاع قرار گرفت. لیکن با پیگیریهای بعدی و استمرارگفتگوها و تبادل متن پیش نویس بین دو طرف در نهایت هفتم فروردینماه 1399 سند 25 ساله توسط وزرای خارجه دو کشور در تهران به امضا رسید.
بستر سند
ابتکار «یک پهنه – یک راه» بستر اصلی شکلدهنده سند جامع همکاریهای راهبردی ایران و چین است. استراتژی جهانی چین در قالب این ابتکار ترسیم شده است و یکی از جلوههای قدرت چین نوظهور است که سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا و بیش از 70 کشور را به هم متصل مینماید. ابتکار مذکور ۶۵ درصد جمعیت جهان، سهچهارم منابع انرژی و بیش از ۴۰ تا ۶۰ درصد اقتصاد جهان را در خود جای داده است و حدود ۳۹ درصد مساحت زمین و ۳۰ تا ۴۰ درصد از تولید ناخالص جهان را شامل میشود. تاکنون ۱۲۵ کشور و ۲۹ سازمان بینالمللی بالغبر ۱۷۳ موافقتنامه همکاری با چین در راستای همین طرح امضا کردهاند. ضمن اینکه کشورهای حوزه این پروژه تاکنون ۶ تریلیون دلار در آن سرمایهگذاری کردهاند که ایجاد ۲۵۰ هزار شغل برای چین را در پی داشته است.
مخالفان و منتقدان
واکنش اولیه آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، همچنین رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی به امضای سند 25 ساله که در قالب اخبار، شایعهسازی و تحریک افکار عمومی ظهور یافته است، نشاندهنده نگرانی جدی آنها نسبت به سند است.
الف) آمریکا و برخی کشورهای اروپایی
آمریکا در رأس کشورهای مخالف سند 25 ساله قرار دارد. بهطوریکه بلافاصله پس از امضای سند 25 ساله، کاخ سفید در بالاترین سطح واکنش نشان داد و جو بایدن رئیسجمهور آمریکا در پاسخ به سؤال خبرنگاری که از او پرسید چقدر نگران همکاریهای ایران و چین هستید؟ پاسخ داد: «یک سال است که نگران آن هستیم».
اینکه چرا ایالاتمتحده و برخی کشورهای اروپایی ازجمله فرانسه، آلمان و انگلیس مخالف سند 25 ساله ایران و چین است را باید بررسی و ریشه یابی کرد. طبیعی است این کشورها با توجه به مناسبات تقابلی و مخربی که با ایران دارند و همواره بهخصوص در سالهای اخیر از طریق «راهبرد فشار حداکثری» آمریکا به دنبال فروپاشی اقتصاد ایران بودهاند، با سندی که باعث شکلگیری «شراکت جامع راهبردی» بین ایران و دومین قدرت بزرگ اقتصادی جهان میشود، ابراز مخالفت کرده و از هرگونه اقدامی چه در سطح رسانهای و روانی و چه در عرصههای سیاسی و امنیتی برای ممانعت از اجرای سند دریغ نکنند.
سند 25 ساله از این نظرگاه و به قول برخی رسانههای آمریکایی «یک ضربه سنگین» به آمریکاست چراکه نشان داد جمهوری اسلامی ایران کشور قدرتمندی است که همچنان از دوستان نیرومندی در سطح بینالملل برخوردار است که حاضرند وارد مشارکت جامع راهبردی با آن شوند. این به معنای شکست سیاستهای آمریکا مبنی بر انزوای ایران در دنیاست. ضمن اینکه سند 25 ساله درصورتیکه در مسیر عملیاتی قرار بگیرد، باعث تشدید هماهنگی و سازماندهی یک فشار بینالمللی در برابر سیاستهای مخرب ایالاتمتحده شده و حق وتوی آمریکا برای استفاده از ابزار تحریم علیه ایران در سازمان ملل را خنثی میکند. همچنان که نشریه آمریکایی نیوزویک هم اذعان داشته است «امضای توافق مشارکت راهبردی 25 ساله میان ایران و چین، نمودی از فعال شدنِ ظرفیتهای عملگرایانه در روابط دوجانبه تهران و پکن است که در نوع خود، عملاً ایالاتمتحده را پریشان کرده است». به قول ایلان برمن، معاون ارشد اندیشکده شورای سیاست خارجی آمریکا که در بخشی از یادداشتی خود با موضوع سند 25 ساله آورده است: «توافق راهبردی ۲۵ ساله بهوضوح جمهوری اسلامی ایران را در رأس رسالت منطقهای چین قرار میدهد، آنهم بهگونهای که درنهایت به تقویت چشمگیر ایران در منطقه منجر میشود».
ب) رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی
مواضع منفی و مخالف رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی ازجمله عربستان هم با سند 25 ساله بهنوعی از جنس مخالفت آمریکا بوده و طبیعی نیز است. چراکه این قرارداد نهتنها باعث «تقویت موازنه قوای منطقهای» به نفع ایران میشود بلکه با انتفاع جمهوری اسلامی از منافع اقتصادی، سیاسی، نظامی، امنیتی و… سند 25 ساله، به رونق شاخصهای اقتصادی ایران میانجامد که رژیم صهیونیستی و عربستان همواره درصدد تضعیف آن بودهاند.
اما برای اسرائیل، سند چین – ایران یک نقطه عطف استراتژیک است. دراینباره نشریه اسرائیلی «اسرائیل هیوم» با انتشار گزارشی نوشته است، این توافقنامه از منظر اسرائیل دو پیامد فوری دارد که اولین مورد آن نیز دارای ابعاد عملیاتی است. نخست، اتحاد جدید ایران با چین گزینههای جدیدی را برای توسعه توان هستهای در اختیار تهران قرار میدهد. دوم، در پی توافق استراتژیک چین با ایران، اسرائیل چارهای جز لغو قرارداد توسعه بندر حیفا به همراه چند پروژه زیرساختی دیگر و معاملات همکاری علمی و فناوری با این کشور ندارد. همان شرکتهای چینی که قرار است زیرساختهای حیاتی ازجمله خطوط ریلی را در اسرائیل را بسازند، اکنون متعهد به ساخت پروژههای مشابه در ایران هستند. خطر برای زیرساختهای مهم اسرائیل ازنظر امنیتی آشکار است.
منوشه امیر، سردبیر «رادیو اسرائیل» نیز در گفتگویی تأکید کرده است، «مقامات اسرائیل در حال بررسی و مطالعه سند همکاری ایران و چین هستند؛ سلاح تهدید اسرائیل علیه ایران با این قرارداد اقتصادی، نظامی و استراتژیک گرفته شده است»
اینکه دن شوفتان، تحلیلگر و رئیس برنامه امنیت بینالمللی در دانشگاه حیفا طی یادداشتی در نشریه «اسرائیل هیوم»، سند راهبردی همکاری ایران و چین را «تهدیدی وجودی» برای اسرائیل توصیف میکند، نشاندهنده عمق نگرانی صهیونیستها از سند مذکور است.
جمعبندی
امضای سند 25 ساله با اینکه با تأخیر چندساله انجام شد، ولی بااینوجود آن را باید به فال نیک گرفت که پیشبرد و تحقق آن میتواند فرصتهای مهمی در پیش روی ایران قرار دهد. اغراق نیست اگر گفته شود، امضای قرارداد ۲۵ ساله بین ایران و چین یک «نقطه عطف» مهم در تاریخ روابط خارجی معاصر ایران است. چراکه بعد از انقلاب این اولین قرارداد با یک قدرت بزرگ بینالمللی است که دارای قید «مشارکت جامع راهبردی» است و عملاً جمهوری اسلامی ایران را وارد یک بازی برد – برد میکند. بهبیاندیگر، این نخستین بار است که جمهوری اسلامی ایران، سند جامعی را با یک قدرت بزرگ جهانی امضا میکند که ابعاد همهجانبه روابط دو کشور را در افقی بلندمدت دنبال میکند.
باید توجه داشت، مشارکت جامع راهبردی ویژگی سه بعدی بودن آن است که بعد اول آن این است که روابط دو کشور «مشارکتی» است نه رقابتی. بعد دوم، «استراتژیک بودن» است، به این معنا که نگاه دو طرف به یکدیگر یک نگاه طولانیمدت و راهبردی است. بعد سوم، «جامعیت» است، یعنی نگاه دو کشور به روابط فقط منحصر به یک حوزه نیست و ابعاد مختلف وجودی (سیاسی، اقتصادی، نظامی، دانشگاهی، فرهنگی و…) را در برمیگیرد.
0 Comments