جدیدترین مطالب
اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم
أحدث المقالات
پاپ برای نخستینبار مراسم پنجشنبه مقدس را تنها به زنان اختصاص داد
پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان در مراسم پنجشنبه مقدس قبل از عید پاک، پای ۱۲ زن زندانی را در رُم شست و بوسید. این برای اولینبار بود که پاپ ۸۷ ساله، این مراسم سالانه را تنها به زنان اختصاص داد. در این مراسم سنتی، پاپ به طور معمول پای زندانیان را شسته، خشک میکند و در مواردی میبوسد. در سنت مسیحی، پنجشنبه مقدس یادآور روزی است که مسیح در شام آخر، پای شاگردان خود را شست که نمادی است از ضرورت «خادم بودن رهبر».
اروپا بدون انگلیس: آزادتر یا کوچکتر؟
سوفیا بش، یان باند، آگاتا گاستینسکا جاکوبوفسکا، کامینو مورترا مارتینز، سم لو در گزارشی که مرکز اصلاحات اروپا منتشر کرد، نوشتند: در سال 2016 مرکز اصلاحات اروپا (CER) درباره تاثیر برگزیت بر آینده سیاست اروپا 10 پیشبینی انجام داد. آیا در آستانه خروج انگلیس از اتحادیه اروپا این پیشبینیها همچنان پابرجاست؟
در آوریل 2016 CER با انتشار گزارش «اروپا بعد از برگزیت: رها یا ناتمام» کوشید پیشبینی کند که اگر انگلیس به خروج از اتحادیه رای بدهد، اتحادیه اروپا چطور بسط خواهد یافت.
از آن زمان به بعد نه تنها اتحادیه اروپا باید به رای درباره برگزیت میپرداخت، بلکه باید به برگزیده شدن دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا و نیز چین که بیش از پیش جسورتر میشود، واکنش نشان میداد. اتحادیه اروپا در بطن خیزش مداوم نیروهای پوپولیست و بدبین به اتحادیه اروپا، کاهش قدرت اقتصادی منطقه اروپا و نیز اختلافات میان دولتهای پیشرو درباره مسیر آتی این اتحادیه، این رویه را شاهد بوده است.
اگرچه گامهای بعدی درباره برگزیت و رابطه آتی انگلیس-اتحادیه اروپا همچنان نامشخص است، اما ما در سه سال گذشته به قدر کافی آموختهایم تا بتوانیم 10 پیشبینی را که در آن گزارش داشتیم، ارزیابی و به روز کنیم.
- حتی بدون حضور انگلیس، اجماع برای آزادسازی بازار داخلی کالا، خدمات و کار ادامه خواهد داشت.
نشانهها حاکی از آن است که تعمیق بازار واحد با تمرکز بر بازار دیجیتال ادامه خواهد داشت. اگر چه یکپارچگی بازارهای خدمات غنیمت بزرگی خواهد بود، اما مخالفت تنظیمکنندگان مقررات در سطح ملی و نهادهای حرفهای احتمالا مانع پیشرفت، به ویژه بدون نفوذ انگلیس خواهد شد. فرانسه و آلمان که هیچ وقت از آزادسازی حمایت نکردهاند بعد از برگزیت از وزنه نسبتا بیشتری برخوردار خواهند بود. نشانههایی وجود دارد دال بر این که کشورهایی که از بازار واحد حمایت کردهاند متوجه شدهاند که باید شکاف ناشی از خروج انگلیس را پر کنند: به دعوت نخست وزیر فنلاند، 17 رییس دولت در نامهای به دونالد تاسک، رییس شورای اروپا اولویتهای شان برای تعمیق بازار واحد در پنج سال آینده را تعیین کردند.
سیاست رقابت اقتصادی اتحادیه اروپا احتمالا در دوران پسا برگزیت تغییر خواهد کرد. فرانسه و آلمان پیشنهاد کردهاند که این سیاست باید توجه بیشتری به رقابت شرکتهای بزرگ آمریکایی و چینی داشته باشند و به تسهیل و نه مانع تراشی برای ایجاد پرچمداران حامی اتحادیه اروپا بپردازد که قادرند با آن شرکتهای بزرگ رقابت کنند. انگلیس از مدتها قبل به این رویکرد انقلابی با دیده تردید نگاه میکرد. کمیسیون اروپا و دولتهای حامی آزادسازی مقاومت خواهند کرد، اما بدون انگلیس احتمالا با شکست روبرو خواهند شد.
- اگرچه برگزیت به منطقه اروپا برای هدایت سیاست اقتصادی و مالی اتحادیه اروپا قدرت بیشتری میدهد، اما اختلافات درون منطقه اروپایی یکپارچگی سریع را دست کم در آینده نزدیک بسیار بعید میسازد.
این پیشبینی همچنان به قوت خود باقی است. امانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه نتوانسته آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان را به پذیرش ایدههایش برای اصلاحات منطقه اروپایی قانع کند. آلمان و «اتحادیه جدید هانزایی» متشکل از دولتهای محافظه کار مالی شمال اروپا با پیشنهادات فرانسه برای بودجه منطقه اروپایی که میتواند اقتصاد اعضا را در جریان یک بحران تثبیت کند، مخالفت کرده و تمرکزشان را در جهت استفاده از هرگونه بودجه منطقه اروپایی برای ارتقای رقابت از طریق سرمایهگذاری تغییر دادهاند. دولتهای عضو، مانند هلند که حامی ریاضت اقتصادی هستند با هر چیزی که ممکن است به انتقالات مالی به کشورهایی نظیر ایتالیا منجر شود، مبارزه میکنند. هیچ نشانی از نوعی گفت و گوی سیاسی میان دولتها و شهروندان در منطقه اروپایی که احتمالا به حمایت مردمی از یکپارچگی بیشتر منجر شود، وجود ندارد.
کشورهای غیر ناحیه اروپایی همچنان نگران وضعیت آینده خود هستند. بعد از برگزیت، منطقه اروپایی بیش از 70 درصد دولتهای عضو اتحادیه اروپایی و بیش از 76 درصد مردم اتحادیه اروپا را پوشش خواهد داد و تحمیل تصمیمات کشورهای منطقه اروپایی به کشورهای خارج از منطقه را راحتتر میکند. انگلیس با موفقیت برای سازوکارهایی مبارزه میکرد تا از شفافیت تصمیم سازی اطمینان حاصل کند و صدای کشورهای غیر منطقه یورو را به گوشها برساند؛ بعد از برگزیت ممکن است برای آن کشورها حفاظت از منافع شان امر دشوارتری شود. لهستان، بزرگترین کشور خارج از منطقه یورو غرق در اختلافاتش با بیشتر دولتهای عضو در خصوص حکومت قانون است؛ این کشور برای آن که سخنگوی کشورهای غیر منطقه اروپایی باشد، در جایگاه ضعیفی قرار دارد.
- پیشرفت به سوی اتحادیه بازارهای سرمایه ادامه خواهد داشت، اما ماهیت آن در نتیجه برگزیت تغییر خواهد کرد.
اتحادیه اروپا از سال 2014 تا کنون تلاش کرده است یک اتحادیه بازارهای سرمایه (CMU) را ایجاد کند، اما پیشرفت در این زمینه همچنان آهسته است. ایجاد یک اتحادیه موفق بازارهای سرمایه مستلزم انتقال بسیاری از صلاحیتهای ملی در حوزههایی نظیر ورشکستگی و قانون گزارشدهی و حسابرسی به کمیسیون است و این کار با انگلیس یا بدون آن کاری دشوار خواهد بود.
در حالی که لندن، بزرگترین مخزن سرمایه اروپا، به زودی از حوزه صلاحیت قانونی اتحادیه اروپا خارج میشود، اتحادیه اروپا باید در این باره تصمیمگیری کند که آیا یک اتحادیه منزوی بازارهای سرمایه را دنبال کند و یا اینکه بازارهایش را به روی لندن و باقی جهان باز کند. در حال حاضر به نظر میرسد که اتحادیه اروپا خودمختاری قانونی داخلی را به ادغام با بازارهای سرمایه جهان و بلند کردن صدای اتحادیه اروپا در صحنه بینالمللی ترجیح میدهد.
- 27 کشور عضو اتحادیه اروپا ممکن است کمتر به اهداف جاه طلبانه تغییرات اقلیمی متعهد شوند. ممکن است اتحادیه اروپا یک نظام متمرکزتر مقررات بازار انرژی را دنبال کند.
انگلیس در مقایسه با میانگین اتحادیه اروپا کاهش بیشتری در تولید گازهای گلخانهای داشته است؛ 42 درصد کاهش از سال 1990 تا 2017. هدف اروپا برای کاهش تولید گازهای گلخانهای تا سال 2030 فقط 40 درصد است. در سال 2018 میگل آریاس کانیته، کمیسیونر انرژی اروپا در صدد بالابردن این هدف تا 45 درصد بود، اما این ایده را در مواجهه با مخالفتها به ویژه از جانب آلمان رها کرد. برگزیت احتمالا تعادل در اتحادیه اروپا را به نفع کشورهایی تغییر میدهد که بیشتر نگران حفاظت از صنعت و کار و کمتر علاقمند به کاهش سریع تولید گازهای گلخانهای هستند؛ و همچنان به نظر میرسد که با واگذاری نقش غالب در مقررات بازار انرژی به کمیسیون اروپایی مخالفت زیادی در سطح ملی صورت گیرد.
- سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنان بین الدولی باقی خواهد ماند، اما ممکن است در عرصه بینالمللی کمتر فعال باشد و بعید است از تحریمها به عنوان ابزاری برای فشار استفاده کند.
ژان کلود یونکر، رییس کمیسیون اروپایی در سخنرانی سالانه خود در سال 2018 پیشنهاد کرد که اتحادیه اروپا باید تصمیماتش را تحت سیاست خارجی و امنیتی مشترک (CFSP) با اکثریت مطلق آراء (نه مانند اکنون با اتفاق آراء) در پاسخ به حملات علیه حقوق بشر؛ اعمال تحریمها و ایجاد و مدیریت ماموریتهای امنیتی و دفاعی غیرنظامی اتخاذ کند. انگلیس مطمئنا با چنین گامی مخالفت میکرد، اما حتی بعد از برگزیت برخی دولتهای کوچکتر از ترس کشیده شدن به سوی اقدامات اتحادیه اروپا که با آن مخالفند، مانع از انجامش خواهند شد.
انگلیس اغلب اهداف سیاست خارجی بریتانیا را از طریق اقدام اتحادیه اروپا (به عنوان مثال در شاخ آفریقا) دنبال میکرد، اما در سالهای اخیر مشغول برگزیت بوده و کمتر تمایل داشته ابتکارات سیاست خارجی را در گردهماییها به دست بگیرد. نقش اتحادیه اروپا در حل بحرانهای بینالمللی از جمله لیبی، سوریه و مناقشات یمن نیز با نبود توافقات داخلی محدود بوده است.
در هر صورت انگلیس همچنان یکی از حامیان اصلی حفظ یا افزایش تحریمها علیه روسیه است. همچنین انگلیس تواناترین کشور برای ارائه شواهد لازم برای توجیه اعمال تدابیر محدود کننده است و زمانی که دیگر بر سر میز حاضر نباشد وزن نسبی کشورهای نظیر ایتالیا و مجارستان که تمایل دارند شاهد لغو تحریمها باشند، رشد خواهد کرد و ممکن است اتحادیه اروپا اشتیاق کمتر یا توانایی کمتری برای استفاده از تحریمهای هدفمند به عنوان یک ابزار CFSP در آینده داشته باشد.
- ممکن است اشتیاق بیشتر، اما توانایی کمتری برای همکاری دفاعی اروپایی وجود داشته باشد. رابطه اتحادیه اروپا-ناتو ممکن است دشوارتر شود.
این پیشبینی همچنان پابرجاست. رهبران اتحادیه اروپا درنهایت PESCO یا همکاری ساختاری دائمی را برقرار کردند؛ یک چارچوب سیاسی که هدفش کمک به کشورهای اتحادیه اروپا برای گسترش قابلیتهای نظامی در کنار یکدیگر و بهبود توانشان برای استقرار آنها است. کمیسیون در حال آزمایش یک «صندوق دفاعی اروپایی» با برنامههای جاه طلبانه بودجه برای تحقیقات دفاعی و اکتساب فن آوری جدید است. مفهوم خودمختاری راهبردی اروپایی یا توان اقدام که فقط مبتنی بر قابلیتهای اروپایی در عملیات تحت رهبری اروپایی باشد، دوباره در دستور کار قرار گرفته است، اگرچه تا کنون فاقد منابعی بوده که بتواند با جاهطلبیهای طرفدارانش مطابقت کند.
بسیاری از حامیان همکاری دفاعی اروپا برگزیت را بیشتر یک آزادسازی میبینند تا از دست دادن؛ اما غیبت بزرگترین قدرت نظامی اروپا در مذاکرات اتحادیه اروپا میتواند به مشکلاتی در آینده منجر شود. ایجاد قابلیتهای دفاعی آتی برای اروپاییها بدون تخصص صنعتی دفاعی انگلیس کاری دشوارتر خواهد بود. در بحث درباره خودمختاری راهبردی انتظار میرفت انگلیس در خصوص اکتسابهای رقابتی، از جمله از تامینکنندگان آمریکایی، بیشتر از حفاظت از شرکتهای دفاعی اروپایی فشار وارد کند و شکاف برجای مانده از نیروهای مسلح انگلیس جاه طلبیهای عملیاتی اتحادیه اروپا را تضعیف خواهد کرد: ابتکار جدید فرانسه برای مداخله اروپایی که هدفش ایجاد یک فرهنگ راهبردی قویتر اروپایی است، در خارج از ساختارهای اتحادیه اروپایی قرار گرفته تا اجازه عضویت انگلیس را بدهد.
- توان اتحادیه اروپا برای رفع جرائم سازمان یافته و تروریسم در طول مرزها کاهش خواهد یافت.
متاسفانه این قضاوت همچنان درست است. اقدامات اتحادیه اروپا و انگلیس برای اجرای قانون به ناچار از برگزیت رنج خواهد برد؛ حتی با وجود یک توافق به شکلی که در گزارش 2018 مرکز اصلاحات اروپا ترسیم شده بود. این تاثیرات منفی در صورتی که انگلیس بدون یک توافق اتحادیه را ترک کند حتی وخیمتر هم خواهد شد.
در صورتی که توافقی صورت نگیرد، انگلیس بعد از برگزیت نخواهد توانست احکام بازداشت اروپایی را صادر کند و 27 کشور عضو اتحادیه اروپایی نخواهند توانست از آن احکام برای درخواست استرداد از انگلیس استفاده کنند. احکامی که پیش از برگزیت صادر شده پذیرفته نخواهند شد مگر در صورتی که شخص تا آن زمان دستگیر شده باشد: احکام دیگری باید جایگزین شوند. اگر کسی مبانی حقوقی احکام جدید را بداند این امر ساده خواهد بود، اما اتحادیه اروپا تصمیم گرفته تصمیمگیری درباره این موضوع را بر عهده دولتهای عضو مطابق با قوانین ملی بگذارد. برخی از کنوانسیون استرداد مورخ 1957 شورای اروپایی استفاده خواهند کرد. ممکن است در دیگر دولتهای عضو در حالی که پارلمانهای ملی قوانین ضروری را تصویب میکنند (اگرچه اغلب قوانین احتمالی را با اکراه تصویب کرده اند) شکافی ایجاد شود.
اگر توافقی ایجاد نشود، تبادل دادهها و اطلاعات در اروپا نیز دشوارتر خواهد شد: اتحادیه اروپا بعد از برگزیت ارتباط انگلیس را با مرکز دادههای اجرای قانون خود قطع میکند. دادههایی که انگلیس ارائه داده در صورتی در آن پایگاه دادهها باقی خواهد ماند که دولت انگلیس چنین تصمیمی بگیرد، اما به دلیل آن که انگلیس قادر نخواهد بود این دادهها را به روزرسانی کند، اطلاعات حساستری نظیر هشدارها در سیستم اطلاعاتی شنگن فورا حذف خواهد شد- بنابراین منجر به بازداشت یا تحقیقاتی مبتنی بر دادههای منسوخ شده یا غلط نخواهد شد. انگلیس از دیگر مراکز دادهها نظیر سوابق اسامی مسافرین (PNR) نیز بیرون انداخته میشود. انگلیس بدون یک توافق یوروپل را ترک خواهد کرد و تا زمانی که یک توافق جدید کشور ثالث داشته باشد، نخواهد توانست در تیمهای تحقیقاتی مشترک با دیگر دولتهای عضو اتحادیه اروپا مشارکت کند.
- احتمال خیلی کمی وجود دارد که کمیسیون اروپایی و پارلمان شیوههای تفکر و کار کردن انگلیس را منعکس کنند.
پارلمان جدید اروپا نه به دلیل برگزیت، بلکه به دلیل تحول سیاستها در اتحادیه اروپا، به لحاظ سیاسی بیشتر متلاشی خواهد شد و احتمال کمتری وجود دارد که از تجارت آزاد با کشورهای ثالث و آزادسازی بازار داخلی حمایت کند. خروج نمایندگان انگلیس از پارلمان اروپا این روند را تقویت خواهد کرد. نمایندگان محافظه کار یا حزب کارگر اغلب دست به دست هم برای حمایت از سیاستهای لیبرال اقتصادی کار کردند. انتظار میرود در انتخابات پارلمان اروپایی در ماه مه احزاب مردمی که بیشتر حامی سیاستهای حمایت از مصنوعات داخلی هستند، به خوبی عمل کنند. این احزاب احتمالا از توزیع دوباره 27 کرسی فعلی انگلیس در میان دولتهای عضو باقی مانده سود خواهند برد. فرانسه و اسپانیا هر کدام پنج کرسی به دست خواهند آورد و ایتالیا سه کرسی را از آن خود میکند؛ نتایج نظرسنجیها نشان میدهد که احزاب مخالف با منطقه اروپایی ممکن است در انتخابات پارلمان اروپا در فرانسه و ایتالیا در راس قرار بگیرند.
برگزیت همچنین میتواند بر چگونگی عملکرد نهادهای اتحادیه اروپا به صورت انفرادی تاثیر بگذارد. شیوه انگلیس برای کار و اداره کردن کارآیی عملیاتی آنها را افزایش داده است. کمیسیون، پارلمان و سرویس اقدامات خارجی اتحادیه اروپا همگی خاطر نشان کردهاند که بعد از برگزیت میخواهند اتباع انگلیسی را که قراردادهای دائمی دارند، حفظ کنند و وضعیت مقامات را با قراردادهای موقت به صورت مورد به مورد ارزیابی خواهند کرد؛ اما بعید است آنها در آینده بریتانیاییهای بیشتری را به کار گیرند مگر در صورتی که آنها مهارتهای ویژهای داشته باشند که اتباع اتحادیه اروپا فاقد آن باشند. بنابراین بقایای نفوذ مثبت انگلیس بر فرهنگ کار اتحادیه اروپایی به آرامی از بین خواهد رفت.
- برگزیت جنبشهای بدبین به افزایش اختیارات اتحادیه اروپا را در سراسر اروپا تقویت خواهد کرد.
برگزیت آن مزیتی را که احزاب بدبین به افزایش اختیارات اتحادیه اروپایی انتظارش را داشتند، برایشان فراهم نکرد. از زمان برگزاری همه پرسی انگلیس به بعد پوپولیستها در انتخابات اتریش، ایتالیا و سوئد نتایج خوبی به دست آوردهاند، اما مذاکرات اتحادیه اروپایی با انگلیس نشان داده است که ترک اتحادیه دردناک است. بسیاری از پوپولیستها روایات شان را اصلاح کردهاند، آنها دیگر خواستار خروج کشورشان از اتحادیه نیستند، اما بر انتقاد از آن دسته از سیاستهای اتحادیه اروپا متمرکز شدهاند که به حس هویت مردم به ویژه در ارتباط با مهاجرت مربوط میشود.
نزاع داخلی طولانی مدت انگلیس برای حل مساله چگونگی خروج از اتحادیه بدون وارد آمدن صدمات گسترده اقتصادی و امنیتی باعث شده است ترک اتحادیه اروپا برای دیگر دولتهای عضو به لحاظ سیاسی غیرجذاب شود. پوپولیستها احتمالا در انتخابات پارلمانی اروپا در مه 2019 نتایج خوبی به دست میآورند. آنها در هر صورت مشتق از برخی از همان جریانات سیاسی خواهند بود که به برگزیت منتهی شد از جمله خصومت با جهانی سازی و گرایش بخشی از سیاستمداران ملی به سرزنش اتحادیه اروپا در زمانی که کارها بد پیش میرود و نادیده گرفتن نقش اتحادیه وقتی که کارها به خوبی پیش میرود.
- برگزیت با افزایش نفوذ غالب آلمان میتواند ناامنیها را در کشورهایی که به برلین بدگمانیهایی دارند، تشدید کند.
این پیشبینی تا کنون محقق نشده است. آلمان تحت رهبری محتاطانه آنگلا مرکل همچنان کمتر از ظرفیتش ظاهر میشود. این فرضیه وجود دارد که ممکن است مرکل بخواهد از صدر اعظمی آلمان به سوی جانشینی دونالد تاسک، رییس شورای اروپا حرکت کند؛ این کار احتمالا ناخشنودی دولتهای کوچکتر را به ویژه در اروپای مرکزی در خصوص تغییر توازن قدرت در اتحادیه اروپا به سوی بزرگترین دولتهای عضو افزایش میدهد.
در حوزه دفاعی و امنیتی ممکن است برگزیت حتی مشکلی را که توسط رادوسلوف سیکووسکی، وزیر امور خارجه لهستان شناسایی شده بود که در سال 2011 گفت از قدرت آلمان کمتر از انفعالش بیم دارد، وخیمتر کند. در ژانویه 2019 آلمان و فرانسه پیمان آخن را امضا کردند و خودشان را در کنار دیگر مسایل به افزایش همکاری دفاعی متعهد کردند؛ اما واضح است که آلمان هدف ناتو برای خرج دو درصد تولید ناخالص ملی در حوزه دفاعی تا سال 2024 را برآورده نمیکند.
اتحادیه اروپا میخواهد که آلمان از اصرارش بر این که پاسخ به هر مشکل اقتصادی ریاضت بیشتر است، دست بردارد. افزایش مصرف آلمان به باقی کشورهای اتحادیه اروپا کمک میکند که رشد کنند، اما هیچ نشانهای از این که چنین چیزی رخ دهد، مشاهده نمیشود. خروج انگلیس تفاوت زیادی برای بحث سیاست اقتصادی در منطقه اروپا نخواهد داشت.
نتیجه
به طور خلاصه باید گفت که اغلب پیشبینیهای 2016 همچنان در سال 2019 منطقی به نظر میرسند. ممکن است برگزیت از نظر تئوری اتحادیه اروپا را برای اقدامات بیشتر در حوزههایی نظیر سیاست دفاعی که انگلیس به شکل سنتی مانع پیشرفت آن بود، آزادتر کند؛ اما در عین حال برخی دولتهای عضو را که تا کنون پشت انگلیس پنهان میشدند، مجبور کرده است در خصوص نگرانیهای شان با صدای بلندتر حرف بزنند و برای پیشبرد اولویتهایشان بیشتر اصرار کنند. هلند به طور خاص میکوشد خلاء ناشی از برگزیت را پر کند و ائتلاف دولتهای لیبرال اقتصادی و حامی ریاضت را رهبری کند.
اشتباه بزرگ در پیشبینیهای ما: برگزیت به موجی از جنبشهای تقلیدی ضد اتحادیه اروپا در اروپا منجر نشد. برعکس هشداری ارزشمند برای دیگران بوده است. این ممکن است تنها مزیت برگزیت باشد.
* تمامی نویسندگان این گزارش پژوهشگران مرکز اصلاحات اروپا هستند.
0 Comments