جدیدترین مطالب
تحلیلی بر تصویب قطعنامه اخیر شورای حکام علیه ایران
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک حقوقدان و کارشناس ارشد مسائل بینالملل گفت: آراء ممتنع و منفی به قطعنامه شورای حکام درباره ایران نباید اهمیت اصل قطعنامه را تحتالشعاع قرار دهد. تجربه تصویب قطعنامههای قبلی نشان داده است که قطعنامهها درنهایت تاثیر خود را بر جای میگذارند و مسیر پرونده هستهای را به سمت نامطلوبی سوق میدهند.
تحلیلی بر اقدام مجلس نمایندگان آمریکا برای تحریم دیوان کیفری بینالمللی
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل غرب آسیا گفت: مجلس نمایندگان آمریکا در پی صدور حکم دیوان کیفری بینالمللی مبنی بر دستگیری مقامات رژیم اسرائیل، طرح تحریم این دیوان را در حمایت همهجانبه از تل آویو تصویب کرد. طرح تحریم مقامات دیوان کیفری بین المللی، اخیرا با ۲۴۷ رای موافق در مقابل ۱۵۵ رای مخالف در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسید و تقریبا همه جمهوریخواهان حاضر در این نشست رای مثبت دادند.
أحدث المقالات
تحلیلی بر تصویب قطعنامه اخیر شورای حکام علیه ایران
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک حقوقدان و کارشناس ارشد مسائل بینالملل گفت: آراء ممتنع و منفی به قطعنامه شورای حکام درباره ایران نباید اهمیت اصل قطعنامه را تحتالشعاع قرار دهد. تجربه تصویب قطعنامههای قبلی نشان داده است که قطعنامهها درنهایت تاثیر خود را بر جای میگذارند و مسیر پرونده هستهای را به سمت نامطلوبی سوق میدهند.
تحلیلی بر اقدام مجلس نمایندگان آمریکا برای تحریم دیوان کیفری بینالمللی
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل غرب آسیا گفت: مجلس نمایندگان آمریکا در پی صدور حکم دیوان کیفری بینالمللی مبنی بر دستگیری مقامات رژیم اسرائیل، طرح تحریم این دیوان را در حمایت همهجانبه از تل آویو تصویب کرد. طرح تحریم مقامات دیوان کیفری بین المللی، اخیرا با ۲۴۷ رای موافق در مقابل ۱۵۵ رای مخالف در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسید و تقریبا همه جمهوریخواهان حاضر در این نشست رای مثبت دادند.
ابعاد و پیامدهای سفر اردوغان به عراق
حمید خوش آیند – کارشناس مسائل منطقه
سفر رئیس جمهور ترکیه به عراق در حالی انجام شد که در سالهای اخیر بهویژه از سال 2019 بارها شاهد حملات ترکیه به شمال عراق به بهانه مبارزه با تروریسم بودهایم؛ حملاتی که هر کدام میتوانستند باعث «بحران» در روابط دو کشور شوند.
تقویت همکاریهای اقتصادی، امنیتی و انرژی، سه موضوع اصلی گفتگوهای سران دو کشور در بغداد بود. دولت عراق در سال گذشته میلادی یک طرح بزرگ ۱۷ میلیارد دلاری را برای توسعه مسیرهای زمینی تجارت و حمل کالا آغاز کرد که هدف آن مرتبط کردن بندر فاو در جنوب این کشور با خاک ترکیه بود که البته این موضوع هم در بین مقامات ترکیه و عراق مورد بحث قرار گرفت.
شایان ذکر است در 10 سال گذشته سهم صادرات ترکیه به عراق در صادرات عمومی همواره 5 درصد و بالاتر بوده است. درحال حاضر، میزان صادرات ترکیه به عراق 15 میلیارد دلار است که با تکمیل پروژه «جاده توسعه» در سال 2030، این میزان به 20 میلیارد دلار خواهد رسید.
درخصوص اهداف سفر اردوغان به عراق و گسترش همکاریهای دو کشور، اهداف متعددی قابل شناسایی و توجه است. اگرچه در محافل رسانهای و سیاسی ترکیه، اهداف و دستورکارهای امنیتی و همکاریهای اطلاعاتی پررنگ نشان داده میشود، اما این موضوع در مقایسه با مباحث «اقتصادی، انرژی و مواصلاتی» در مرتبه دوم اهمیت قرار دارد.
عراق از دو جهت برای ترکیه حائز اهمیت است: نخست اینکه از نظر اقتصادی و انرژی یک «نقطه قوت» برای ترکیه است. عراق که نصف جمعیت ترکیه را دارد از نظر منابع انرژی بسیار ثروتمند است که میتواند گزینه خوبی برای بهبود بخشی از مشکلات اقتصادی ترکیه باشد که در حقیقت «پاشنه آشیل» اردوغان و یکی از اصول اصلی حزب عدالت و توسعه و سیاست خارجی این کشور است. از این منظر، ترکیه نه در منطقه بلکه در جهان نیز نمیتواند کشوری بهتر از عراق از لحاظ دسترسی «آسان و کمهزینه» به منابع زیرزمینی و اقتصاد آن پیدا کند.
دوم اینکه عراق یکی از ارکان اصلی و مهم پروژه مواصلاتی و مشترک موسوم به «جاده توسعه» ترکیه است که با ایجاد شبکه 1200 کیلومتری ریلی و جادهای از بندر بصره تا بندر مرسین، مسیر زمینی اتصال کشورهای حاشیه خلیج فارس به اروپا را میسر میکند. این پروژه که در عراق تحت عنوان «کانال خشک» شناخته میشود، در جریان دیدار اردوغان و محمد شیاع السودانی، در ماه مارس 2024 میلادی / فروردین 1403، به «پروژه جاده توسعه تغییر» نام داد. این پروژه که قطر و امارات متحده عربی هم به عنوان شریک و تأمینکننده مالی در آن حضور دارند قرار است تا سال 2030 اجرایی شود.
بهبود مناسبات دوجانبه ترکیه با عراق و گسترش همکاریهای منطقهای یکی از «الزامات» اصلی پیشبرد و تحقق پروژه مذکور است. در این راستا، اردوغان با علم به اینکه با وجود تنش در روابط با عراق نمیتوان پروژه جاده توسعه را که اولویت اصلی این کشور در منطقه است به انتها رساند، برای تسهیل و تسریع در اجرای این طرح کلان، حل اختلافات با دولت عراق بهخصوص در حوزه انرژی، آب و امنیت را در دستور کار این سفر قرار داده است. برهمیناساس، در سفر اخیر خود به عراق به توافقات خوبی در این زمینه با بغداد دست یافت که پیشبرد و عملیاتی شدن آنها قطعاً نقش مؤثری در تحقق پروژه جاده توسعه خواهد داشت.
در هر حال، بهبود مناسبات دوجانبه با عراق و رفع مسائل اختلافی موجود با این کشور برای شخص اردوغان نیز که از هماکنون به انتخابات ریاست جمهوری 2028 چشم دوخته است، میتواند یک «دستاورد» سیاسی محسوب شود.
افزون بر اهداف بلندپروازانه منطقهای، اردوغان در دوره جدید ریاست جمهوری خود و در شرایطی که نسبت به سالهای قبل بخشی از پایگاه مردمیاش را از دست داده و در انتخابات اخیر شهرداریها نیز موقعیت سیاسی حزب عدالت و توسعه بهویژه در آنکارا، استانبول و ازمیر آسیب جدی دید، «تنشزدایی» با عراق، یکی از همسایگان مهم خود را در دستور کار قرار داده است.
در حالی که «تنش صفر با همسایگان» مهمترین سرفصل سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه در سالهای گذشته بود، اما با «مداخلات نامتعارف» این کشور در سوریه، عراق و لیبی این رویکرد به فراموشی سپرده شد. این مسأله نه تنها موقعیت سیاسی اردوغان را در داخل ترکیه متزلزل کرد، بلکه به تشدید مشکلات داخلی و سیاست خارجی این کشور نیز انجامید.
در این چهارچوب، گسترش همکاریهای دوجانبه با عراق بهویژه در حوزه اقتصاد، آن هم در شرایطی که عراق از ظرفیتهای اقتصادی خوبی برخوردار است و یکی از «بزرگترین بازارهای مصرف کالاهای ترکیه» در منطقه بهشمار میرود، میتواند دستاوردهای مثبتی در دو بخش سیاست داخلی و خارجی برای ترکیه در پی داشته باشد.
0 Comments