شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: درحالیکه خروج نیروهای نظامی آمریکا از عراق و برچیدن پایگاههای نظامی این کشور یکی از «مطالبات جدی» در عراق است، برخی منابع اعلام میکنند که دولت آمریکا درصدد تقویت حضور نظامی خود در این کشور است.
برسام محمدی – کارشناس مسائل منطقه
اخیرا «سی بی اس نیوز» اعلام کرد، آمریکا بهدنبال آن است که ۱۵۰۰ نیروی نظامی از گارد ملی ارتش نیوجرسی را به عراق و همچنین سوریه تحت عنوان بهاصطلاح مبارزه با داعش اعزام کند. اعزام این نیروها که بزرگترین اعزام نیرو از این ایالت به منطقه از سال 2008 محسوب میشود، در چارچوب بهاصطلاح عملیات «اراده راسخ»، آمریکا علیه داعش است که با ادعای مبارزه با داعش و دفاع از پایگاههای آمریکا صورت میگیرد.
افزایش نیروهای نظامی آمریکا در عراق نهتنها برخلاف مصوبه پارلمان این کشور میباشد، بلکه اساساً «نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی» عراق هم محسوب میشود. شایان ذکر است پارلمان عراق 5 ژانویه 2020 میلادی / ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ با برگزاری نشستی درباره اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور، با رأی قاطع طرحی را به تصویب رساند که براساس آن، تمام نیروهای آمریکایی باید این کشور را ترک کنند.
تاکنون، عدم تمکین دولت آمریکا مانع اصلی اجرای مصوبه مذکور بوده است. اما بیاعتنایی و کارشکنیهای کاخ سفید هرگز بهمعنای کنار گذاشتن مصوبه پارلمان عراق نیست و این مطالبه همچنان در عراق مطرح است که نیروهای آمریکایی باید هرچه سریعتر خاک این کشور را ترک کنند.
در این رابطه، نخستوزیر عراق در جدیدترین اظهارات خود در روز پنجشنبه 20 ژانویه 2024 میلادی / 28 دی 1402 با تأکید بر اینکه «توجیهات ادامه حضور ائتلاف با توسعه توانمندیهای نیروهای امنیتی ما از بین رفته است» گفته است، پایان دادن به مأموریت ائتلاف برای تداوم روابط خوب میان عراق و کشورهای عضو این ائتلاف ضروری است.
تعداد نیروهای آمریکایی در عراق حدود ۲۵۰۰ نفر برآورد میشود که در بخشهای مختلفی از این کشور بهویژه در بغداد و شمال عراق مستقر هستند.
در خصوص اهداف افزایش نیروهای نظامی آمریکا در عراق دو دسته اهداف «اعلامی» و ظاهری و اهداف «اعمالی» و واقعی قابل شناسایی است.
اهداف اعلامی: این اهداف را میتوان از لابلای صحبتهایی که مقامات آمریکایی معمولاً در توجیه اقدامات نظامیشان در عراق بیان میکنند، استخراج کرد. مبارزه با داعش در قالب عملیات اراده راسخ که در سه کشور عراق، سوریه و لیبی اجرا میشود، دفاع از پایگاههای آمریکایی، کمک و مشاوره به نیروهای عراقی و موضوعاتی از این قبیل، جزو اهداف اعلامی است.
اهداف واقعی: واقعیت این است که تقویت حضور نظامی آمریکا در عراق و سوریه برخلاف آنچه که دولت آمریکا اعلام میکند، دارای «اهداف مشکوک» و قابل تأمل است. آمریکا درحالی ادعا میکند که مبارزه با داعش جزو اهداف اصلی است که بر اساس گزارشی که اخیراً وزارت خارجه این کشور منتشر کرده است، حملات داعش در سال 2023 در مقایسه با سال 2022 میلادی، 80 درصد در عراق و 68 درصد در سوریه کاهش یافته است.
بنابراین سئوال این است، در شرایطی که داعش امروز دیگر تهدیدی برای عراق و حتی سوریه نیست و بخش بزرگی از موجودیت خود را از نیز دست داده و روند تهدیدهای آن رو به کاهش است، به ائتلاف بهاصطلاح بینالمللی به سرکردگی آمریکا که برای مقابله با آن تشکیل شده است، چه نیازی وجود دارد؟!
ارتش و نیروهای مردمی بهخصوص حشدالشعبی در عراق بهخوبی از عهده تأمین امنیت این کشور برمیآیند و بغداد نیز در سالهای گذشته اقدامات خوبی در خصوص تامین تجهیزات نظامی و تقویت زیرساختهای امنیتی خود انجام داده است، لذا با وجود چنین وضعیتی طبیعی است که تقویت حضور نظامی آمریکا در عراق، به چیزی جز گسترش «ناامنی و بیثباتی» منجر نمیشود.
امروز بیشترین سطح ناامنی و بیثباتی در عراق در مناطقی است که نیروها و پایگاههای آمریکایی در آنجا حضور دارند. این مسأله نشان میدهد، آمریکا برخلاف ادعاهایی که دارد، «عامل اصلی» اختلال در روندهای امنیتی و سیاسی و حتی اقتصادی عراق و سوریه است.
کاخ سفید از طریق افزایش حضور نظامی در عراق و سوریه که مطلوب کارتلهای اسلحهسازی هم است، اهداف مهمی را دنبال میکند که حفظ نفوذ خود در کشورهای هدف بهویژه عراق و سوریه، تضعیف جبهه مقاومت (که عراق و سوریه دو کشور پیشرو در این جبهه هستند)، رونق بازار فروش تسلیحاتی، بهرهبرداری از منابع و میادین نفت و گاز، احیای پروژههای جداییطلبانه، باجخواهی از این کشورها و ناامنسازی منطقه در زمره اهداف واقعی آن قرار دارند.
علاوهبراین، دولت آمریکا تحولات اخیر منطقه را بهفرصتی برای تقویت حضور نظامی خود در منطقه تبدیل کرده است. جنگ غزه و تحولات اخیر دریای سرخ بهخوبی نشان میدهد که تحرکات نظامی و امنیتی آمریکا در حوزه عربی دارای ابعاد و اهدافی فراتر از مبارزه با داعش و ریشهکنی آنها است.
بنابراین کاملاً آشکار است که تلاش دولت بایدن برای افزایش حضور نظامی در عراق و سوریه و در کنار آن، حملات غیرقابل توجیه علیه یمن، در جهت سیاست قدیمی و شناخته شده آمریکا برای «بیثباتسازی منطقه» است. ناامنی و بیثباتی، «نقطه ثقل» راهبردهای آمریکا در منطقه جهت تسهیل روند بهرهبرداریهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی است. درواقع، ماهیت راهبردهای منطقهای آمریکا بهگونهای است که در فضای ناامن، بیثبات و میلیتاریستی بهتر عمل میکنند تا در یک فضای باثبات.
لذا انتظار میرود دولتها و ملتهای عربی بهویژه گروهها و جریانات سیاسی در عراق که بعضاً دارای اختلافاتی نیز در خصوص حضور نظامی آمریکا در کشور خود هستند در این زمینه هوشیار باشند، چرا که کمترین پیامد تقویت حضور نظامی آمریکا در هر یک از کشورهای عربی، گسترش بیثباتی و ناامنی، توسعه عمق و دامنه تهدیدها علیه امنیت ملی و در نتیجه اخلال در برنامهها و طرحهای توسعه اقتصادی و سیاسی است.
0 Comments