یک گام تا تشکیل کشور فلسطین ؟!
دیاکو حسینی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به امضای پیمان مشارکت راهبردی در سفر رئیس جمهور چین به عربستان، درخصوص مواضع آمریکا نسبت به تعمیق روابط ریاض و پکن، تصریح کرد: آمریکا نگران افزایش نفوذ چین در مناطق مختلف جهان، از جمله منطقه خلیج فارس بوده و هست و افزایش نفوذ چین در عربستان میتواند به توانایی کنشگری چین در رقابت جهانی با آمریکا افزوده و مواضع چین را تقویت کند. قطعا این شرایط، میتواند تاثیر مستقیمی بر نتیجه نهایی رقابت میان چین و آمریکا در یک دهه آینده داشته باشد.
وی افزود: با اینکه آمریکا به جهت اشتیاق و توانایی نظامی و امنیتی برای کشورهای عرب خلیج فارس جایگزینی ندارد، اما تغییر جهت آرام کشورهای عربی نسبت به همکاری با چین، وجود این ارزیابی که آمریکا قدرتی در حال افول است و بیمیلی این کشور نسبت به تداوم حمایتهای خود از کشورهای عرب منطقه، این جمعبندی را به عمل آورده که کشورهای عربی باید طرحهای بلندمدتی را برای همکاری با چین، در چارچوب یک پهنه یک راه و یا خارج از آن، ایجاد کنند و این امر در حال تقویت است.
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: کشورهای عربی منطقه به خوبی میدانند که برخلاف قرن گذشته، آینده روابط انرژی آنها، نه با غرب، بلکه با آسیا هماهنگ خواهد شد و در میان این کشورهای آسیایی، چین جایگاه ویژهای دارد. اینها موضوعاتی نیست که آمریکا از آنها بیاطلاع باشد، از یک سو ناگزیر است خود را با این شرایط انطباق دهد و بپذیرد که این کشورهای عربی، لاجرم به دلایل اقتصادی اشتیاق دارند در طرحهای ژئواکونومیک چین همکاری کنند؛ اما از سوی دیگر از پیامدهای این همکاری، افزایش نفوذ چین و تقویت حضور آن در گذرگاههای بینالمللی هم نگران است.
حسینی با اشاره به اظهارات یک مقام آمریکایی که گفته بود واشنگتن نمیتواند از عربستان سعودی بخواهد بین ایالات متحده و چین یک گزینه انتخاب کند و اینکه آمریکا در تشکیل ائتلاف، ساخت معماری دفاعی و مقابله با تهدیدات در منطقه مزیت بینظیری دارد و از این بابت نگرانی ندارند، ادامه داد: آمریکاییها همچنان تلاش خواهند کرد به کشورهای عربی اطمینان دهند به رغم اینکه این منطقه اولویت بالای گذشته را در سیاست خارجی آمریکا ندارد، اما همچنان آمادگی دارند از متحدان سنتی خود در برابر تهدیدات خارجی حمایت کنند.
وی درعین حال گفت: اینکه چنین اطمینانی تاچه میزان میان کشورهای عرب منطقه مورد پذیرش قرار میگیرد جای ابهام و سوال دارد، اما آمریکاییها و خصوصا دولت بایدن تلاش دارند این پیام را به کشورهای عرب منطقه بفرستند و آنها را متقاعد کنند که تعهداتشان نسبت به این کشورها باقی است.
این تحلیلگر مسائل بینالملل تاکید کرد: اکنون آمریکا این منطقه از جهان را در بازی بزرگی میبیند؛ در گذشته این منطقه به دلیل وابستگی آمریکا به نفت خلیج فارس اهمیت داشت، اما امروز به بخشی از بازی بزرگ ژئواستراتژیک جهانی در رقابت با چین تبدیل شده است. اگر آمریکا به این نتیجه نرسیده باشد، به زودی باید به این ارزیابی برسد که ناگزیر هستند نگاه خود را به این منطقه و بازیگران آن، از جمله ایران تغییر دهند. ایران میتواند نقش موازنه دهنده کلیدی در رابطه با نفوذ چین ایفا کند؛ اما تا زمانی که رابطه ایران و غرب همچنان خصمانه است و آمریکا به همان نگاه سنتی و قرن بیستمی خود نسبت به ایران ادامه میدهد، عملا امکان بهره برداری از این فرصت فراهم نخواهد بود.
حسینی افزود: این مسائل در حالی اتفاق میافتد که متحدان سنتی آمریکا در حال چرخش به سمت چین هستند. بنابراین باید منتظر بود و دید که آیا آمریکا در ادامه رقابت خود با چین در این منطقه از جهان، متوجه اهمیت و ضرورت این چرخش ضروری در نگرش خواهند شد یا خیر.
وی درخصوص چشم انداز روابط آمریکا و عربستان، توضیح داد: براساس اسناد رسمی آمریکا، این کشور در مواضع اعلامی قصد ندارد توجه بیشتر به شرق آسیا را با قربانی کردن تعهدات در دیگر نقاط جهان، از جمله در منطقه خلیج فارس، همزمان کند؛ اما ارزیابی اینکه آمریکا در عمل چگونه میتواند منافع متضاد و توزیع توجهات در جهان را به شکلی متوازن گردهم آورد، باید به آینده سپرد؛ اما عربستان، در راس متحدان مهم آمریکا در جهان عرب، به هر حال، به سمت چین گرایش پیدا خواهد کرد؛ چرا که این واقعیت را به رسمیت شناخته که آینده قرن بیست ویکم اگر نه کاملا، به شدت متاثر از رفتارها و منافع چین خواهد بود.
این کارشناس مسائل بینالملل ادامه داد: عربستان تلاش میکند این پیام مهم را به آمریکا برساند که اگر همچنان به منافع ریاض توجه نکند، این کشور بدون گزینه باقی نخواهد ماند. در مقابل، آمریکاییها گزینههای زیادی دربرابر این موضوع ندارند؛ چرا که اگر بخواهند مقابله جویانه با عربستان ادامه دهند و یا روش تنبیهی انتخاب کنند عملا جای پای بیشتری برای چین بازکردهاند. در عین حال اگر بخواهند به عربستان امتیاز بیشتری بدهند تا از همکاری با چین خودداری کند، با توجه به گره خوردن منافع اقتصادی روبه رشد آنها، بسیار بعید است که ریاض چنین راهبردی را انتخاب کند.
حسینی یادآورشد: آمریکاییها گزینههای متعددی برای تغییر محیط جدید استراتژیک ندارند و همچنان با احتیاط تلاش خواهند کرد رابطه با کشورهای عرب را ادامه دهند. اما روشن نیست این تلاشها به نتیجه مورد انتظار برسد. اگر آمریکا واقعا ارادهای برای مهار چین در این منطقه دارد باید کشورهای دیگری را در این صفحه شطرنج مشارکت دهد و ایران یکی از مهمترین کشورها خواهد بود. اگر همچنان آمریکا ایران را تهدید شماره یک خود بداند، این اتفاق نخواهد افتاد.
0 Comments