جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
تحلیلی بر مذاکرات و بیانیه پایانی نشست سوچی
محمدرضا دماوندی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به برگزاری نشست سران ارمنستان، جمهوری آذربایجان و روسیه در سوچی که در آن باکو و ایروان توافق کردند که از بهکارگیری زور یا تهدید به استفاده از زور علیه یکدیگر خودداری کنند، خاطرنشان کرد: سخنگوی وزارت خارجه روسیه یک هفته پیش از برگزاری این نشست سه جانبه، ضمن اطلاعرسانی نسبت به برگزاری آن اعلام کرد در این گفتگوها «طیف وسیعی» از موضوعات سه جانبه و دوجانبه به بحث گذاشته خواهد شد؛ چند روز بعد از آن، کرملین در بیانیه دیگری توضیح داد موضوعات مربوط به «بازسازی و ارتباطات و حمل و نقل» از موضوعات مورد بحث در نشست است.
وی ادامه داد: روز قبل از این نشست سه جانبه نیز معاون وزیرخارجه روسیه گفت قرار است درخصوص امضای معاهده صلح میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان مذاکراتی شود و امیدواریم درخصوص مسائل مختلف، از جمله امضای معاهده صلح توافق حاصل شود. وقتی این مواضع را درکنار یکدیگر قرار میدهیم، این طور به نظر میرسد که گفتگو تک موضوعی نبوده و در عین حال روسیه تلاش دارد نقش میانجیگرانه خود را در حل اختلافات میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان پررنگ نشان دهد.
این کارشناس مسائل قفقاز گفت: در بیانیه رسمی کرملین نیز عنوان شد در همه مسائل به توافق نرسیدیم، اما در مورد مسائل اساسی تفاهم به وجود آمده است. پوتین نیز با مثبت خواندن فضا، آن را زمینه خوبی برای توافقات احتمالی آینده دانسته است؛ اما در دیدار دو جانبه پوتین و پاشینیان پیش از نشست سه جانبه دو نکته قابل توجه مطرح شد.
دماوندی با یادآوری اینکه «پوتین در این دیدار گفت مناقشه چند دهه در جریان بوده و «اکنون» باید متوقف شود و ایروان اکنون خواست سیاسی برای پایان دادن به درگیری دارد و ما نیز «به هر طریقی» از آن حمایت میکنیم»، اضافه کرد: به نظر میرسد روسیه به این جمعبندی رسیده که اختلافات میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان به سمتی پیش میرود که از حالت گذشته فاصله گرفته و این دو کشور به صلح نزدیکتر شدهاند.
وی با بیان اینکه روسای جمهور روسیه، جمهوری آذربایجان و نخست وزیر ارمنستان بر پایبندی به توافق عادیسازی کامل روابط دوجانبه میان باکو و ایروان تاکید کردند، گفت: روسیه تلاش میکند این تفاهم را به نام خود به ثبت برساند. مسکو میخواهد برای امتیازاتی که در آینده خواهان بهره برداری از آنها است، نقش خود را در حرکت به سمت پایان درگیریها میان دو کشور پررنگتر نشان دهد.
این کارشناس مسائل قفقاز با اشاره به سفر پاشینیان به تهران بلافاصله پس از پایان نشست سوچی، تصریح کرد: این اقدام قابل تاملی بود و پاشینیان در دیدار با آقای رئیسی اشاره کرد که ارمنستان تمایل دارد ایران در جریان توافقات باشد. او در گزارشی که در ایروان به مجلس ارائه کرد نیز گفت سوچی قطعا یک گام به سوی «اجرای» برنامه صلح است.
دماوندی تاکید کرد: به نظر میرسد نشست سوچی از آخرین گامها برای گفتگو در جهت امضای معاهده صلح است و این معاهده به زودی نهایی خواهد شد. اگر گفتگوهای غیررسمی را که در پراگ میان اردوغان، علی اف و پاشینیان انجام شده است نیز در نظر بگیریم و اینکه چند روز بعد از آن وزیر خارجه ترکیه گفت «از نظر ما معاهده صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان پایان یافته و تنها «اجرای» آن باقی مانده است»، میتوان این گونه استنباط کرد که توافقنامه صلح و نشست سوچی برای جمعبندی نهایی این موضوع بوده است.
این تحلیلگر مسائل قفقاز با یادآوری پیشنهاد پاشینیان مبنی بر اینکه «آماده هستیم در سندی درباره تمدید ماموریت حافظان صلح روسیه برای ۱۰، ۱۵ یا ۲۰ سال امضا کنیم»، گفت: خط انتقال انرژی منطقه به اروپا در عین تامین انرژی اروپا و تبدیل این منطقه و ترکیه به هاب انرژی، اختیاری نیز به روسیه برای کنترل آن میدهد.
به گفته دماوندی؛ روسیه بازی را در چند مسیر پیش میبرد. شاید از مسائل مربوط به جنگ اوکراین نتوان در ظاهر، اثر مستقیم و روشنی را در تحولات قفقاز جنوبی دید، اما در این صفحه بازی رفت وآمدها، تبادل موقعیت و امتیاز برای طرفین وجود دارد و تلاش میکنند امتیازات از دست داده را در جبههای دیگر به دست آوردند. روسیه تلاش دارد با دست بالا را داشتن و فعال نگه داشتن خود، اروپا را کماکان تحت فشار بگذارد. با این تفاوت که با وساطتی که برای خط انتقال انرژی انجام میشد؛ با در اختیار داشتن کنترل نهایی، اروپا را همچنان نیازمند و تحت فشار خود قرار دهد.
0 Comments