توبی دالتون، وایات هافمن، آریل ای  لاویت، لی بن، جورج پرکوویچ و تانگ ژائو در پژوهشی که اندیشکده کارنگی منتشر کرد، نوشتند: این عدم تعریف مانع همکاری انرژی هسته‌‌ای می‌شود و حل صلح‌آمیز مباحثات مربوط به گسترش را پیچیده می‌کند. یک «فایروال (دیوار آتشین) هسته‌‌ای» می‌تواند تفاوت بین فعالیت‌های مربوط به سلاح‌های هسته‌‌ای و دیگر کاربردهای غیرتسلیحاتی از فن‌آوری هسته‌‌ای را بالا ببرد.

استفاده از یک چارچوب همچون فایروال برای تجزیه و تحلیل برنامه‌های هسته‌‌ای می‌تواند حاکمیت بین‌المللی فن‌آوری هسته‌‌ای را بهبود بخشد و همکاری هسته‌‌ای صلح‌آمیز و خلع سلاح را تسهیل کند. هم‌چنین می‌تواند زمان و ابزار در دسترس کشورهای کلیدی و سازمان‌های بین‌المللی مانند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ و شورای امنیت سازمان ملل متحد را برای حل و فصل دیپلماتیک بحران‌های قریب‌الوقوع اشاعه ای را توسعه بخشد.

تعریف سلاح‌های هسته‌‌ای

پیمان منع گسترش هسته‌‌ای که هنجارها و قواعد هدایت کننده مدیریت بین‌المللی فن‌آوری هسته‌‌ای را تعیین می‌کند، عبارت سلاح هسته‌‌ای را تعریف نمی‌کند. شواهدی را که تعیین می‌کند آیا یک دولت به دنبال تولید یا به دست آوردن سلاح‌های هسته‌‌ای است نیز شناسایی نمی‌کند.

این گونه ابهام در تعریف و تحلیل، کار تشخیص ‌‌این را که‌‌ آیا قطعات، تجهیزات، مواد هسته‌‌ای و امکانات به برنامه سلاح‌های هسته‌‌ای مربوط هستند و یا برای کاربردهای صرفا صلح‌آمیز از فناوری هسته‌‌ای هستند، سخت‌تر می‌کند.

همچنین بررسی‌های ملی و بین‌المللی درباره مرزهای قانونی برای کاربردهای هسته‌‌ای مدنی و مسالمت‌آمیز و مدیریت خطرات و واکنش اشاعه هسته ای را پیچیده می‌کند.

«بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی» یک رویکرد تحلیلی موسوم به دیوار آتش هسته‌‌ای را برای کمک به تشخیص بین فعالیت‌ها و برنامه‌هایی که کاملا صلح‌آمیز هستند و برنامه‌هایی که به عنوان سلاح‌های هسته‌‌ای تعریف می‌شوند، ‌‌ایجاد کرده است.

فایروال هسته‌‌ای همانند فایروال نرم افزاری:

• فعالیت‌ها، مواد و تجهیزاتی را شناسایی می‌کند که باید مهار شوند، زیرا آن‌ها صرفا یا به شدت با برنامه سلاح‌های هسته‌‌ای در ارتباط هستند؛
• فعالیت‌هایی را تشخیص می‌دهد که باید تسهیل شوند، چرا که آن‌ها به طور کامل با برنامه‌های کاربردی صلح‌آمیز فناوری و دانش هسته‌‌ای سازگار هستند؛ و
• فعالیت‌های بینابینی را ارزیابی می‌کند که ‌‌این امر به شفافیت و اقدامات اطمینان بخشی که دولت ها به عهده می‌گیرند، بستگی دارد.

چارچوب فایروال

برای توسعه فایروال، تیم کارنگی با کارشناسان برجسته فنی و سیاسی از کشورهای دارای سلاح هسته‌‌ای و غیر سلاح هسته‌‌ای جهت شناسایی شاخص‌های مربوطه و عوامل زمینه‌‌ای که مرز بین فعالیت‌های صلح‌آمیز را از سلاح‌های هسته‌‌ای معین می‌کند، همکاری کرد.‌‌

این تلاش که در مطالعات موردی تاریخی مورد آزمایش قرار گرفته بود، به‌‌ ایجاد یک چارچوب انجامید که می‌تواند در برابر چالش‌های ناشی از فقدان اطلاعات کامل و دقیق در مورد فعالیت‌های یک کشور و امکان تلاش‌های عمدی برای فریب دادن ‌‌ایستادگی کند.

روند مزبور به طور قابل پیش‌بینی نشان داد (1) پارامترهای فنی به تنهایی برای جلب ارزیابی قابل اعتماد در مورد جهت‌گیری کلی برنامه هسته‌‌ای یک کشور به ندرت کافی هستند؛ و (2) در برخی موارد، عدم وجود فعالیت‌ها، مواد یا سیاست‌های ویژه می‌تواند بهتر نشان دهد که آ‌یا هدف بیان شده یک برنامه، در واقع صلح‌آمیز است یا خیر.

بنابراین چارچوب  چند بعدی – که طوری طراحی شده است که برای همه کشورها بی‌طرف، شفاف، و به راحتی کاربردی باشد – دارای چندین ویژگی است:

• حضور و عدم حضور فعالیت‌ها، تجهیزات، مواد، الگوهای رفتاری و زمینه وسیع‌تر را ارزیابی می‌کند. فایروال ارزیابی می‌کند که آیا ‌‌این عناصر – به صورت جداگانه و جمعی – با اهدافی که کشورها برای آن‌ها پیشنهاد می‌کنند، سازگاری دارند. هویت یک کشور نباید موجب پیش‌داوری در مورد تجزیه و تحلیل برنامه هسته‌‌ای آن کشور شود.
• در ماهیت و جهت برنامه‌های هسته‌‌ای بینش ایجاد می‌کند و به ارزیابی نگرانی‌های بالقوه گسترش کمک می‌کند. فایروال می‌تواند توصیه کند که چه ترکیبی از اقدامات ویژه و شاخص‌های دیگر باید در طول زمان، حس اطمینان و یا سطح نگرانی در مورد فعالیت‌های هسته‌‌ای یک دولت خاص را افزایش یا کاهش دهد که می‌تواند بحث در مورد چنین نگرانی‌هایی را در چارچوب ملی یا چند ملیتی اطلاع دهد.
• اجرای موثر هر سه رکن پیمان منع گسترش، یعنی عدم گسترش، استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌‌ای و خلع سلاح را کامل می‌کند. با کمک به کاربران برای شناسایی نظام مند فعالیت‌های با گرایش به تسلیحات ‌و افزایش گزینه‌های سیاسی برای اصلاح آن‌ها – فایروال می‌تواند کاربردهای مشروع از انرژی صلح‌آمیز هسته‌‌ای را تسهیل نماید و راه‌هایی را که دولت‌ها می‌توانند دیگران را از جهت‌گیری صلح‌آمیز برنامه‌های خود اطمینان بخشند، مورد تاکید قرار دهد. علاوه بر‌‌این، با شناسایی شاخص‌های جامع برنامه‌های تسلیحاتی، فایروال یک شرط لازم برای پیشرفت به سوی خلع سلاح را مورد توجه قرار می‌دهد. زیرا بدون یک الگوی فن‌آوری دقیق برای تعریف این که چگونه برنامه‌های هسته‌‌ای نظامی ‌را به برنامه‌های صرفا صلح‌آمیز تبدیل کرد، خلع سلاح هسته‌‌ای موجب افزایش امنیت به طور کامل نخواهد شد و بنابراین از نظر سیاسی دست‌یافتنی نخواهد بود.

در حالی که عناصر چارچوب [فایروال] از طرف کارشناسان برجسته بین‌المللی مورد بررسی قرار گرفته است، دولت‌ها و جامعه مدنی باید آن‌ها را مورد مطالعه قرار دهند و بررسی کنند که کدامیک شایستگی توسعه فنی بیشتری دارند و کدامیک آماده برای اجرا در زمینه‌های سازمانی متعدد هستند. نرم‌افزار فایروال می‌تواند توسط دولت‌های منفرد برای ارزیابی خطرات گسترش و تصمیم‌گیری در مورد کنترل تجارت راهبردی، توسط سازمان‌های بین‌المللی و در مجامع چند جانبه و نهادهای دانشگاهی و جامعه منع گسترش به طور گسترده‌تر مورد استفاده قرار گیرد.

متن کامل این پژوهش را می توانید در این لینک دانلود کنید.