– معادلات پیچیده اسرا
دکتر حامد وفایی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به تشدید تنش میان آمریکا و چین در ماههای گذشته و اقداماتی که دو طرف در این فضا صورت دادهاند، تصریح کرد: با توجه به انتقال آرام پتانسیل قدرت از آتلانتیک به سوی پاسیفیک، بخش زیادی از تحولاتی که در روابط چین و آمریکا در حال وقوع است، قابل پیش بینی بود. این انتقال که همزمان با پایین رفتن سطح تاثیرگذاری آمریکا در نظام بینالملل و پیداشدن قطبهای جدید رخ میدهد، همچنان در جریان است.
وی افزود: یکی از نقاط قرمزی که قدرتهای امروز و آینده جهان در آن رقابت میکنند، منطقه ایندوپاسیفیک است. با تحلیل تحولات این منطقه و یارکشیهای آن، به این نتیجه میرسیم که هر میزان فضا در ایندوپاسیفیک رادیکالتر و به سمت نظامی و امنیتی شدن سوق داده شود، در بردارنده منافع ایالات متحده خواهد بود و هر اندازه اهداف مبتنی بر مراودات تجاری، معادلات اقتصادی و مسائل مالی باشد، به نفع چین است؛ چرا که ابتکارعمل در زمین معادلات نظامی و امنیتی در اختیار آمریکا است.
این کارشناس مسائل چین، به تحلیل گزارشهای منتشر شده درخصوص میزان بودجه نظامی و تجهیزات و نفوذ نظامی چین و آمریکا اشاره کرد و گفت: برخلاف برتری که آمریکا در حوزه نظامی دارد، چین در این منطقه توانسته در معادلات اقتصادی ابتکار عمل را به دست بگیرد و با شکل دادن به توافقات و پیماننامههای متعدد، فضایی قوی تر را در اختیار داشته باشد. گرچه آنها هم در فضای نظامی و امنیتی، معادلات امنیتی نوظهور و ساخت تجهیزات نظامی از جمله موشکها و زیردریاییها و همچنین برگزاری رزمایشهای متعدد با کشورهای دیگر، فعالانه عمل کردهاند.
وفایی با تاکید بر اینکه شرایط منطقه جنوب شرق آسیا نسبت به چند ماه گذشته «سخت» شده است، اضافه کرد: آمریکا با اقدامات تحریکآمیزی که در ایندوپاسیفیک انجام داده است، شرایط این منطقه را متناسب با منافع خود به سمت «سخت شدن مطلق»، سوق داده و تا حدی نیز موفق بوده است. در این شرایط، با وجود همه تحریکاتی که در چند ماه گذشته شاهد بودیم، چینیها تمام تلاششان را به کار میبندند تا وارد زمین بازیی نشوند که ابتکار عمل را در اختیار ندارند.
تلاش چین برای ممانعت از «سخت شدن مطلق» فضا
وی با بیان اینکه ابتکارعمل در عرصه جنگ روایتها در این حوزه در اختیار غرب است، خاطرنشان کرد: به همین دلیل است که چین در مواجهه با سفر نانسی پلوسی به تایوان و یا تسریع در استقرار سامانه تاد در کره جنوبی که پیش از این به درخواست چین، سئول سیاست منع استقرار آنها را دنبال میکرد، همه تلاشش را میکند که فضا به سمت سخت شدن مطلق پیش نرود. سالها قبل نیز رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا سفری به تایوان داشت و در آن مقطع چین رزمایشی در اطراف تایوان و در آبهای بینالمللی انجام داد، اما در رزمایش اخیری که در واکنش به سفر پلوسی بود، چینیها در سه یا چهار نقطه حریم هوایی و دریایی تایوان را نقض کردند.
این استاد دانشگاه به خروج لتونی و استونی از گروه همکاری چین و کشورهای شرق و مرکز اروپا اشاره کرد و یادآور شد: مواضع و رویکرد چین نیز به دلیل تحریکات غرب سختتر شده است، اما این سخت شدن واکنش یک قدرت نوظهور به آتش افروزی آمریکا است. تا سالها کلید واژه و هدف غایی «توسعه» در دستور کار مقامات چین قرار داشت، اما در یک دهه گذشته به دلیل تغییر و تحولات نظام بینالملل و محور شدن ایندوپاسیفیک در سیاست خارجی کشورهای غربی، چین مقوله «امنیت» را نیز به توسعه اضافه کرده است.
توجه جدی چین به «امنیت نرم»
وفایی توضیح داد: این امنیت دو شاخه «امنیت سخت» شامل تجهیزات نظامی و راهبردی و «امنیت نرم»، شامل امنیت اقتصاد، مراودات مالی، امنیت مواد غذایی و انرژی را دربرمی گیرد. چین به شدت بر روی موضوع امنیت نرم در حال کارکردن است و نشان میدهد پیکان سیاست خارجی و داخلی چین تا حدی میان توسعه و امنیت در حرکت است.
این کارشناس مسائل چین، درخصوص پیامدهای سخت شدن فضا در آسیای جنوب شرقی و احتمال واکنش شدیدتر چین به تحریکات آمریکا، گفت: پکن به صراحت اعلام کرده که مانند مدل هنگ کنگ، خواهان الحاق صلح آمیز تایوان است. چین هیچ کنشی درباره الحاق نظامی تایوان نخواهد داشت، مگراینکه مجبور و وادار به واکنش شود، آنها بالقوه آماده حمله به تایوان نیستند، زیرا آن را بخشی از سرزمین خود میدانند. ضمن اینکه درخصوص سفر خانم پلوسی به تایوان نیز بیش از 170 کشور از چین اعلام حمایت کردند و تنها کشورهای محدودی سفر خانم پلوسی به تایوان را قبول دارند.
وی توجه به فضای داخلی تایوان برای تحلیل اقدامات چین را مهم دانست و ادامه داد: چین در آماده کردن فضای داخلی تایوان برای پذیرش الحاق نیز فعال است. اگر مسائل قومی را نیز درنظر بگیریم، در واقع تایوانیها بخشی از چینیها هستند و متوسل شدن چین به اقدام نظامی علیه آنها، دور از ذهن به نظر میرسد، مگر اینکه معادلاتی که آمریکا به واسطه تحرکاتش و پیمانهایی که در آن منطقه شکل داده چین را به واکنش وادارد.
وفایی با بیان اینکه با احتمال بالایی شی جین پینگ نیز در این دوره نیز رئیس جمهور چین خواهد بود و درهرحال این کشور همان سیاست پینگ پنگی را در برابر آمریکا اجرا میکند، گفت: جریان رادیکالی که در تایوان حضور دارد، ممکن است خواهان رویارویی نظامی با چین و مداخله آمریکا باشد، اما عقلای تایوان به هیچ وجه به دنبال جنگ با چین نیستند؛ چراکه میدانند نابود خواهند شد و اقتصادشان از بین میرود.
این کارشناس مسائل چین تصریح کرد: درگیری احتمالی نهایتا به سود آمریکا است و در جریان سفر پلوسی، تحلیلگران، روشنفکران و رسانههای تایوان مکرر به نقد این سفر پرداختند و عنوان کردند که حضور او چه منافعی را متوجه تایوان میکند و تنها به نفع آمریکا و چین بود! و چین اطراف تایوان را محاصره کرد. در واقع تایوانیها معتقد بودند در این سفر، چین و آمریکا منافع خود را تامین کردند و تنها تایوان از جهات مختلف متضرر شد.
0 Comments