جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
چرا بایدن عجله چندانی برای واکنش به کلهشقیهای نتانیاهو ندارد؟ / ۳ پیش فرض نادرست بایدن درباره رایدهندگان یهودی انتخابات آمریکا
برای اسرائیل باید روشن باشد که وقتی حمایت چاک شومر را از دست میدهد، یعنی حمایت کل آمریکا را از دست داده است. با این حساب، همچنان به نظر میرسد که دولت بایدن تا حدودی نسبت به اقدامات اخیر دولت نیانیاهو بی تفاوت است و عجله چندانی برای واکنش نشان دادن به بی توجهی، کله شقی و بی اعتنایی وی نسبت به منافع آمریکا ندارد.
نقش برجسته و غیر قابل انکار ایران در روند صلح افغانستان
پس از توافقنامه صلح آمریکا و طالبان، شرایط امنیتی افغانستان رو به وخامت گذاشته است. آزادی بیش از 5000 نفر از زندانیان طالبان از زندانهای دولت افغانستان، شرایط جنگی کشور را به نفع طالبان تغییر داده است. طی ماههای اخیر که از امضای موافقتنامه صلح طالبان و آمریکا میگذرد، برخلاف انتظارات و تصورات افکار عمومی، میزان حملات طالبان نسبت به گذشته نهتنها کاهش نداشته بلکه هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی دامنه حملات و میزان تلفات ناشی از حملات طالبان با افزایش روبروست.
حملات شبانه طالبان به مراکز ولایات و هجوم به مواضع نیروهای دولتی و ارتش افغانستان و تصرف حاشیه شهرها و ولایات، منجر به تشدید فضای ناامنی و گسترش ناآرامیها در افغانستان شده است. علاوه بر فضای ناامن حاکم بر افغانستان، شرایط سیاسی داخلی افغانستان نیز از بیثباتی رنج میبرد. اختلاف آراء و تفاوت رویکردی میان رهبران جریانهای سیاسی و رقابتهای منفی در داخل دولت سبب واگرایی نیروهای سیاسی و اجتماعی در داخل افغانستان شده است.
اختلاف منافع بازیگران ملی، منطقهای و بینالمللی عامل دیگری شده تا روندهای سیاسی مرتبط با افغانستان پایداری خود را از دست بدهند. مواضع ترامپ در خصوص خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان و اختلاف میان کاخ سفید و پنتاگون درباره نحوه خروج نظامی از افغانستان نیز مزید بر علت شده و به آشفتگی بیشتر داخلی در افغانستان دامن زده است. فعالیت محتاطانه سایر کشورهایی که نیروهایشان در قالب نیروهای ناتو به همراه نیروهای آمریکایی در افغانستان حضور دارند، تأثیر چندانی در ایجاد ثبات و آرامش در افغانستان نداشته است و اوضاع داخلی این کشور روزبهروز به وخامت میگذارد.
طالبان بعد از امضای موافقتنامه صلح با خلیل زاد، سطح تماسهای دیپلماتیک خود را افزایش داده و تلاش میکند با رایزنیهای مستمر سیاسی چهره جدیدی از خود به نمایش بگذارد. حضور رهبران طالبان در رسانهها، مصاحبه با خبرگزاریهای خارجی، فعالیت مستمر در فضای مجازی و اعلام مواضع رسمی توسط سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در دوحه آنهم به طور مستمر، بخشی از فعالیتهای رسانهای این گروه برای ارائه چهرهای متفاوت از طالبان در افکار عمومی بینالمللی محسوب میشود. بهموازات فعالیتهای رسانهای، فعالیتهای میدانی طالبان طی ماههای اخیر نیز بهطور چشمگیری افزایش داشته است. رهبران طالبان ضمن پایبندی و تعهد به مفاد توافقنامه صلح با آمریکا، طی هشت ماه گذشته از حمله به اهداف آمریکایی خودداری کردند بهطوریکه طبق آمار و ارقام ارائهشده میزان تلفات نیروهای نظامی آمریکایی در افغانستان بهطور چشمگیری کاهش داشته و تقریباً به صفر رسیده است بهطوریکه از زمان لشکرکشی آمریکا به افغانستان، ثبت چنین آماری بیسابقه بوده، بااینحال حجم حملات طالبان به نیروهای افغان بهطور تصاعدی افزایش داشته و میزان تلفات نیروهای نظامی و نیروهای غیرنظامیان افغان از زمان امضای موافقتنامه با آمریکا رکورد جدید ثبت کرده است.
بهموازات تشدید ناامنیها و گسترش بیثباتی در افغانستان، گفتگوهای بین الافغانی پس از چند مرحله وقفه، بالاخره در شهریور گذشته و با حضور و سخنرانی مقامات ارشد خارجی برخی کشورهای اروپایی و آسیایی و وزیر خارجه آمریکا در دوحه قطر مجددا آغاز شد. کارشناسان امور افغانستان از بدو شروع گفتگوهای بین الافغانی پیشبینی میکردند که عمر گفتگوها فقط تا زمان انتخابات آمریکا پایدار باشد، اما کمتر کسی پیشبینی میکرد که این گفتگوها در همان دور اول به بنبست برسد.
عدم انعطاف طالبان در مذاکرات و خطوط قرمز دولت افغانستان در طول مذاکرات، سبب شد تا تلاشهای خلیل زاد بسیار زودتر ازآنچه تصور میکرد، به بنبست برخورد کند و شرایط برای وی به سختی رقم بخورد. خلیل زاد که از ابتدای روند دوحه درصدد بود با مدیریت شرایط و بهکارگیری سیاست حذف و برجستهسازی بازیگران، صلح را در افغانستان به ارمغان بیاورد، در این مرحله به دیوار محکم برخورد کرده است. یکی از اقدامات مهم خلیل زاد درروند مذاکرات دوحه، کنار گذاشتن دولت افغانستان از روند مذاکرات دوحه بود.
این اقدام خلیل زاد که با نارضایتی دولت افغانستان همراه بود، عاملی شده تا دولت افغانستان در این مرحله از مذاکرات درصدد بازسازی و احیای خود و ایفای نقش مستقل در روند صلح باشد. دولت افغانستان که بعد از برگزاری انتخابات کمفروغ ریاست جمهوری، دچار بحران مشروعیت شده بود و دودستگی و انشقاق نیروهای سیاسی به اعتبار و حیثیت بینالمللی آن آسیبزده بود، اکنون در تلاش است با شکلدهی به گفتگوهای منطقهای و جلب حمایت کشورهای همسایه، با پشتوانه کشورهای همسایه وارد مذاکرات صلح شود و روند صلح افغانستان را مدیریت کند.
در همین راستا دکتر عبدالله عبدالله، رئیس نهاد تازه تأسیس شورای عالی مصالحه سومین سفر منطقهای خود را به تهران انجام داد. وی که در طول مدت اقامت خود در تهران با مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفتگو داشت درباره آخرین تحولات افغانستان و منطقه به رایزنی پرداخت و از نزدیک با مواضع جمهوری اسلامی ایران درباره حمایت از روند صلح افغانستان مطلع شد. ازجمله مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران برای حمایت از روند صلح میتوان به مواردی همچون روند صلح با اشراف دولت افغانستان، ضرورت حفظ دستاوردهای اجلاس بن و ساختار سیاسی جمهوری اسلامی افغانستان و پیامدهای مخرب شکلگیری دولت موقت در افغانستان، اشاره کرد. رایزنی درباره مبارزه با مواد مخدر، مبارزه با تروریزم و افراط گری، ساماندهی مهاجرین، جریان آب ورودی به ایران و برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و افغانستان از دیگر مسائلی بود که در سفر دو روزه دکتر عبدالله عبدالله به آن پرداخته شد.
سفر دکتر عبدالله عبدالله به تهران و رایزنی با مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران حائز نکاتی است که میتواند برای دولت افغانستان بسیار حائز اهمیت باشد. درحالیکه مقامات ارشد افغانستان مدتهای طولانی دچار اختلافات درونی شده بودند و امکان رایزنی و گفتگو با مقامات سایر کشورها را از دست داده بودند، اما اکنون در قامت دولت افغانستان و بهعنوان نماینده ملت فرهیخته افغانستان با مقامات عالی جمهوری اسلامی ایران گفتگو و رایزنی میکنند و با جلب حمایتهای جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات صلح شرکت میکنند.
یکی دیگر از پیامهای سفر دکتر عبدالله عبدالله به تهران که میتوان به آن اشاره نمود، نقش و جایگاه منطقهای ایران است. بهرغم تلاشهای تیم سیاست خارجی ترامپ در افغانستان برای نادیده گرفتن نقش ایران در روند صلح، حضور دکتر عبدالله در تهران نشان داد که روند صلح بدون همکاری جمهوری اسلامی ایران در روند صلح امکانپذیر نیست و هر بازیگری که بخواهد نقش و منافع جمهوری اسلامی ایران در عرصه افغانستان را نادیده بگیرد، در رسیدن به اهداف خود ناکام خواهد شد.
0 Comments