جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
چشمانداز همکاری ایران و اتحادیه اوراسیا
حسن روحانی، رئیسجمهور ایران دوشنبه 8 مهر ماه برای حضور در اجلاس اتحادیه اوراسیا به دعوت رئیسجمهور ارمنستان به ایروان سفر کرد و در نشستهای این اجلاس حضور یافت.
اتحادیه اوراسیا یک اتحادیه منطقهای – اقتصادی و متشکل از کشورهایی است که هر کدام قابلیتها و ظرفیتهای قابل توجهی برای شراکت اقتصادی با ایران دارند. روسیه، ارمنستان، قرقیزستان، قزاقستان و بلاروس اعضای این اتحادیه هستند. ایران و چند کشور دیگر مثل سنگاپور، مولداوی و ویتنام نیز در مسیر همکاری با این اتحادیه قرار دارند. البته اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیشتر با هدف پررنگ شدن نقش روسیه در بین اعضای این اتحادیه تشکیل شده و همه کشورهای مشترک المنافع به عضویت آن در نیامدهاند. در رابطه با اهمیت این اجلاس باید گفت که از یک سو بر اساس گفته برخی مقامات، موافقتنامه ترتیبات تجارت ترجیحی بین ایران و اتحادیه اوراسیا از ۵ آبان ماه امسال اجرایی میشود و بر این اساس ایران باید ظرف سه سال عضو اتحادیه اوراسیا شود. همچنین این موافقتنامه شامل ۸۶۲ قلم کالا است که ۳۶۰ قلم ترجیحات اعطایی ما به اوراسیا و ۵۰۲ قلم هم ترجیحات اعطایی اوراسیا به ایران است.
از سوی دیگر اولین حضور حسن روحانی، رئیسجمهور ایران در نشست اوراسیا به لحاظ دیپلماتیک بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که در حاشیه این اجلاس دیدارها و مذاکراتی صورت گرفت و فرصتهایی برای تبادل نظر مقامات کشورها بویژه در حوزه اقتصادی پدید آمد.
اما به لحاظ محتوایی باید چند نکته را درنظر داشت؛ باوجودیکه ایران در حال حاضر تحت تحریمهای آمریکا است و باید از چنین موقعیتهایی بهره ببرد، اما باید فضا و بستر مناسب برای همکاریها فراهم شود. شاهد بودیم که بعد از سه سال مذاکره ایران با کشورهای عضو اوراسیا یک موافقتنامه ترجیحی با این اتحادیه امضا شد و قرار است از آبان ماه به اجرا گذاشته شود. تقریبا 800 قلم کالا نیز در این تفاهمنامه قید شده که تعرفه برخی صفر و برخی کالاهای دیگر مشمول کاهش تعرفه یا همان تعرفه ترجیحی شدهاند. اما این متقابل است و بدین صورت نیست که فقط ایران بخواهد کالا صادر کند. لذا کشورهای عضو این اتحادیه نیز با استفاده از این موافقتنامه به ایران کالا صادر میکنند. اگر ایران بتواند تمام این تعداد کالاها را به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا صادر کند و میزان صادراتش بیش از وارداتش باشد یعنی تراز ایران مثبت باشد به نفع ایران خواهد بود. این در حالی است که آن کشورها نیز با استفاده از تعرفهها به ایران کالا صادر خواهند کرد و اگر آن کالاها، کالاهایی باشند که در ایران نیز تولید میشود اگر با تعرفه ترجیحی یا تعرفه صفر وارد کشور شوند بر تولیدات ایران تاثیر منفی خواهد گذاشت. همچنین کشورهای اوراسیا باید بتوانند که این همکاریها را اجرا کنند و تحت تاثیر تحریمهای آمریکا قرار نگیرند. زیرا ما شاهد هستیم که حتی روسیه نیز تحت تاثیر تحریمها در خصوص برخی اقدامات در قبال ایران محدودیتهایی قائل شده است.
بنابراین اگر در شرایط تحریمی و شرایطی که اروپا نیز نتوانسته به تعهداتش جامه عمل بپوشاند، ایران بتواند همکاریهایش با اوراسیا را به درستی پیش ببرد فرصتی برای توسعه مبادلات منطقه ای و افزایش صادرات غیرنفتی ایران فراهم خواهد شد.
همچنین همانطور که ذکر شد قرار است در آینده اگر این توافقنامه به خوبی اجرا شود و طرفین تحفظی نداشته باشند، ایران عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا شود.
عضویت ایران در اتحادیه مراحلی دارد که اجرای درست این موافقتنامه میتواند گام کوچکی در این راستا باشد؛ دبیر اتحادیه هم قبلا مصاحبه کرده و گفته بود اگر اجرای این موافقتنامه برای اعضا نتیجهبخش باشد، میتواند عضویت ایران را تسهیل نماید. این در حالی است که ایران بیش از یک دهه است که درخواست عضویت در سازمان همکاریهای شانگهای را داده ولی طی این سالها باوجودیکه ایران عضو ناظر است به عضویت این سازمان درنیامده است. بعید نیست که عضویت ایران در اوراسیا نیز به سرنوشت عضویت در شانگهای دچار شود. اما اگر عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا با مشکلی مواجه نشود و موانع سیاسی رفع شود، فرصتی است تا کشورمان در یک اتحادیه اقتصادی منطقهای حضور داشته باشد که این مسئله هم به لحاظ همکاریهای منطقهای و هم به لحاظ همکاریهای اقتصادی فرصت بزرگی برای ایران و کشورهای عضو این اتحادیه به شمار میرود. ضمن آنکه می تواند زمینه عضویت ایران در شانگهای را نیز تسهیل نماید.
در نهایت باتوجه به مشترک بودن عضویت برخی از اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو)، ایران میتواند به عنوان یکی از بنیانگذاران اصلی آن، ضمن مشورت با سایر اعضا، در راستای همافزایی و تحکیم همکاریهای منطقهای پیشنهاد همکاری مشترک این دو نهاد منطقهای را به عنوان ابتکاری سازنده مطرح کند؛ در صورت تحقق این امر، باتوجه به اختلاف برخی اعضای این نهادها با یکدیگر، این همکاری می تواند زمینهساز حل اختلافات منطقهای از جمله بحران قرهباغ و اختلاف میان ترکیه و ارمنستان گردد.
0 Comments