شورای راهبردی آنلاین – تحلیل و گفتگو: حقوقدانان بین‌المللی معتقدند اگر آمریکا و کشورهای غربی اقدام ایران را به‌عنوان یک اقدام دفاعی به رسمیت می‌شناختند، حمله احتمالی مجدد رژیم اسرائیل به ایران یک اقدام تهاجمی محسوب می‌شد و نتانیاهو نمی‌توانست در صحنه بین‌المللی توجیهی برای آن داشته باشد.
ایران اقدام نظامی خود در سرزمین‌های اشغالی را پاسخ به تجاوزات نظامی مکرر رژیم صهیونیستی به‌ویژه حملات نظامی این رژیم در 1 آوریل ۲۰۲۴ به بخش کنسولی سفارت کشورمان در دمشق، که برخلاف بند ۴ ماده ۲ منشور سازمان ملل متحد بود، اعلام کرد. بنابراین عملیات نظامی جمهوری اسلامی ایران کاملاً در راستای اعمال حق ذاتی‌‌اش برای دفاع از خود که ذیل ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد ذکر شده و توسط حقوق بین‌الملل به رسمیت شناخته شده است، انجام شد. در عین حال، مقامات ایران تاکید کردند، این اقدام برخلاف رویکرد رژیم اسرائیل به صورت دقیق و تنها اهداف نظامی را مورد اصابت قرار داد تا احتمال تشدید تنش به حداقل برسد و از آسیب به غیرنظامیان جلوگیری شود.
در عین حال، همان‌طور که انتظار میرفت آمریکا و کشورهای اروپایی و هم‌پیمانانشان به همراه برخی کشورهای منطقه، رویکرد متفاوت و متناقضی در رابطه با این دو رویداد در پیش گرفتند. در این میان، رویکرد آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل که باید در جایگاه بی‌طرف و طرفدار برقراری صلح و امنیت در دنیا باشد، قابل توجه بود.
دبیرکل سازمان ملل هنگامی که رژیم اسرائیل به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق حمله کرد در جلسه‌ای که به این منظور در شورای امنیت تشکیل شد حضور نداشت، اما در نشست شورای امنیت که برای بررسی حمله ایران به اسرائیل تشکیل شد، شرکت و سخنرانی کرد.
کارشناسان و تحلیل‌گران این رفتار متناقض و جهت‌دار دبیرکل را مورد توجه قرار دادند و بسیاری آن را به باد انتقاد شدید گرفتند. در همین حال، نماینده روسیه در نشست شورای امنیت در روز یکشنبه 26 فروردین به طور صریح از رفتار و رویکرد آنتونیو گوترش انتقاد کرد.
در همین راستا، رضا نصری، در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی درباره رویکرد متفاوت دبیرکل سازمان ملل در دو موضوع تهاجم رژیم اسرائیل به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق و پاسخ نظامی ایران به رژیم صهیونیستی اظهار داشت: دبیرکل در جلسه‌ای که در شورای امنیت در مورد حمله رژیم اسرائیل به سفارت ایران تشکیل شد، برای ارائه گزارش در شورا حضور نداشت، درحالیکه در جلسه‌ای که در مورد پاسخ ایران به رژیم اسرائیل تشکیل شد، آقای گوترش فوراً این اقدام را محکوم کرد و در نشست نیز حاضر شد.
وی با اشاره به انتقاد روسیه از دبیرکل سازمان ملل درباره این رفتار متناقض در نشست شورای امنیت اظهار کرد: درواقع، اشاره روسیه به برخورد متفاوت و دوگانه‌ای است که درخصوص این دو اتفاق از سوی آمریکا و هم‌پیمانانش و با همراهی شخص دبیرکل سازمان ملل در حال شکل گرفتن است. از نظر حقوقی و سیاسی نیز این تفاوت بسیار مهم است، چنان‌که می‌بینیم تبعات آن از همین حالا نمایان شده است. نتانیاهو یک روز بعد از حمله ایران اعلام کرده که به ایران پاسخ خواهد داد. این یعنی وقتی برخورد دوگانه صورت می‌گیرد و دولت‌های غربی «دفاع مشروع» ایران را یک «اقدام تهاجمی» جلوه می‌دهند، عملا دارند زمینه را برای نتانیاهو فراهم می‌کنند تا حمله دیگری را به ایران توجیه کند. به عبارت دیگر، این کشورها از یک سو خواستار کاهش تنش می‌شوند و از سوی دیگر در عمل این فرصت را به نتانیاهو می‌دهند تا به غلط از فضای پدید آمده سوءاستفاده کند و این بار در صورت امکان به اسم «دفاع مشروع» اقدام دیگری را علیه ایران سامان دهد.
این حقوقدان ادامه داد: اگر آمریکا و کشورهای غربی، اقدام ایران را به‌عنوان یک اقدام دفاعی به رسمیت می‌شناختند، حمله احتمالی مجدد رژیم اسرائیل به ایران یک اقدام تهاجمی محسوب می‌شد و نتانیاهو نمی‌توانست در صحنه بین‌المللی توجیهی برای آن داشته باشد. در واقع، در حقوق بین‌الملل «تهاجم» مجدد در برابر «دفاع مشروع» – آن هم پس از اینکه مدافع رسما اعلام کرده عملیات را خاتمه یافته می‌داند – اقدامی غیرقانونی است و توجیهی ندارد.
0 Comments