شورای راهبردی آنلاین - گفتگو: یک کارشناس مسائل آفریقا گفت: در ماههای اخیر تغییر و تحولات مهمی در ساختار قدرت برخی کشورهای آفریقا روی داده است.
جعفر قنادباشی، در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی درباره سیر تحولات در قاره آفریقا اظهار داشت: «از جمله این تغییرات میتوان به ریاست جمهوری باسیرو دیومایه در سنگال اشاره کرد؛ شخصی که درست 10 روز بعد از آزادی از زندان به ریاست جمهوری انتخاب شد و جوانترین رئیس جمهور تاریخ این کشور است. همچنین عبدالفتاح السیسی برای بار سوم و شش سال دیگر رئیس جمهور مصر شد و رئیس جمهوری دموکراتیک کنگو هم با انتخاب اولین نخست وزیر زن تلاش دارد این کشور را با وجود خشونت در منطقه، به سوی توسعه پیش ببرد.»
قنادباشی با طرح این سوال که براین اساس اگر آفریقا را فرصتی برای تجارت در نظر بگیریم، این تحولات به چه معناست؟ ادامه داد: «در آفریقا شاهد سرآغاز یک مرحله تحول در حکمرانی هستیم و این نویددهنده نظم جدیدی است که مدتهاست غربیها و احزاب سیاسی در آفریقا به طرق متفاوت خواستار تحقق آن بودند. این خواسته آنها خواستهای است که بعد از جنگ سرد شکل گرفته بود.»
وی افزود: «در زمان جنگ سرد کشورهای آفریقایی به دو دسته طرفداران شرق و غرب تقسیم میشدند و انواع مناقشات سیاسی و نظامی در آفریقا به معنای رویارویی نیابتی بین شرق و غرب تلقی میشد.»
به گفته این کارشناس، بعد از جنگ سرد و فروپاشی شوروی سابق یک خلاء ایدئولوژیک در آفریقا شکل گرفت. از یک سو مناقشات جدیدی بر مبنای رقابتهای میان کشورهای اروپایی و آمریکا در آنجا شکل گرفت و از سوی دیگر مناقشه میان مجموعه کشورهای غربی و قدرتهایی مانند چین صحنه سیاسی آفریقا را تحت تاثیر خود قرار داد.
قنادباشی با اشاره به اینکه غربیها درصدد یافتن توجیهاتی برای حضور خود در آفریقا بودند، توضیح داد: «زیرا دیگر خطر شوروی سابق به عنوان بهانهای برای حضورشان در آنجا از میان رفته بود. بر این اساس بود که کشورهای غربی کوشیدند تا با فراهم ساختن شرایط و بستر لازم جهت فعال شدن شاخههای گروههای تکفیری- تروریستی از جمله داعش در کشورهای نفتخیز و گازخیز و دارای منابع ارزشمند و به بهانه مقابله با این گروهها به ادامه حضور نظامی و یا اعزام نیروهای نظامی به برخی از این کشورها و همچنین ایجاد پایگاههای جدید نظامی(مراکز پهپادی) مبادرت ورزند.»
این کارشناس تاکید کرد: «لیکن این سیاست کشورهای غربی به دلیل آگاهی عمومی در کشورهای آفریقایی و همچنین به دلیل رنگ باختن و افشای ماهیت گروههای تروریستی دیری نپایید. لذا نهضتها و حرکتهای جدیدی در بسیاری از کشورهای آفریقایی در میان نسل تازه و تحصیلکرده شکل گرفت که از یک طرف همسویی با گروههای تروریستی را برنمیتابیدند و از سوی دیگر خواستار پایان سیطره یا سلطه کشورهای اروپایی بهویژه فرانسه و انگلیس بر کشورهایشان بودند.»
به گفته قنادباشی، این تحلیل که نسل جوان آفریقایی برای کشورهای خود، خواستههای جدید و اهداف و انگیزههای تازهای را مدنظر قرار دادند، مصادیق بسیاری در کشورهای آفریقایی دارد. کارشناس مسائل آفریقا معتقد است این موضوعی است که سران کشورهای ذی نفوذ در آفریقا و قدرتهای استعماری سابق را به شدت نگران میکند و در این زمینه اخراج فرانسه از کشورهای بورکینافاسو، مالی و نیجر و تحولات بعد از آن را شاهد بودهایم. البته احتمال جایگزینی این قدرتها از سوی چین یا برخی دیگر از کشورهای نیمه صنعتی مانند برزیل، هند، مالزی و یا حتی ترکیه وجود دارد.
وی ادامه داد: « ناگفته نماند کوشش دولتهای پاریس، لندن و واشنگتن طی چند سال گذشته این بوده که به هر طریقی جریانهای سیاسی در آفریقا را به سمت و سوی منافع خود هدایت کنند.»
قنادباشی افزود: این همان چیزی است که جوانان آفریقایی و شخصیتهای مستقل در این قاره را وامیدارد تا در برابر این سیاست جدید که به اصطلاح آن را سیاستی برخواسته از استعمار فرانوین دانستهاند مقابله کرده و موجبات روی کار آمدن شخصیتهای مستقل و مدافع منافع ملی در آفریقا را فراهم کنند.
این کارشناس در ادامه تاکید کرد: «تحولات فعلی آفریقا نشانگر چالش تازهای میان نسل جوانی است که خواستار پایان هرگونه مداخله خارجی در امور این قاره هستند و دولتهایی که با از دست دادن اکثر اهرمهای تاثیرگذار خود در آفریقا تاحد ممکن خواستار حفظ منافع خود هستند.»
قنادباشی ادامه داد: «لذا شور و هیجان انتخاباتی که امروز در کشورهای مختلف آفریقا شاهد هستیم، مبتنی بر چنین چالشی است و نماد موفقیت هر یک از این دو طرف در قالب پیروزی یک شخصیت سیاسی در راس امور اجرایی قابل مشاهده است.»
وی تاکید کرد: «طبیعتا در چنین شرایطی حذف سیطره و سلطه استعمارگران سنتی در آفریقا و روی کار آمدن مدافعان منافع ملی، فرصت تازه و ذیقیمتی را برای کشورهایی همچون ایران در جهت همکاریهای بیشتر اقتصادی فراهم میکند و به معنای حذف موانع جدی است که طی چهار دهه گذشته به طور نامحسوس از حضور اقتصادی و تجاری ایران در این کشورها جلوگیری کرده بود.»
0 Comments