شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هسته‌ای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور می‌باشد.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود می‌گیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی به‌وضوح مشخص است.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هسته‌ای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور می‌باشد.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: اعتراضات دانشجویی در آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود می‌گیرد. اعتراضات کنونی به این دلیل که دانشگاه در مقایسه با سایر نهادهای مدنی و اجتماعی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بالاتر و در نتیجه اثرگذاری بیشتری برخوردار است، دولت آمریکا را عملاً در «وضعیت دشواری» قرار داده که در اظهارنظر مقامات کنونی و سابق آمریکایی به‌وضوح مشخص است.
رحمن قهرمانپور در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی اظهار داشت: «مهمترین دلیلی که باعث شد ترکیه سیاست قبلی خود را در قبال مصر تغییر دهد، تحولات داخلی این کشور بود. مشخصا می‌توان گفت مشکلات اقتصادی سال‌های اخیر ترکیه، مقامات این کشور را به این جمع‌بندی رساند که باید در سیاست‌های منطقه‌ا‌ی‌اش تجدیدنظر کند.»
وی افزود: «یکی از کشورهایی که ترکیه با آن مشکلات جدی داشت، مصر بود. در طول جنگ داخلی در لیبی، ترکیه همراه با قطر از یک جناح حمایت می‌کرد و مصر و روسیه از جناح دیگر حمایت می‌کردند. طبیعتا این تنش باعث شده بود که روابط ترکیه با مصر متشنج باشد.»
قهرمانپور ادامه داد: «از سوی دیگر، ترکیه از زمان بهار عربی، طرفدار محمد مرسی و اخوان المسلمین بود و زمانی که عبدالفتاح السیسی با یک شبه کودتا سرکار آمد، او را به رسمیت نشناخت.»
به گفته این کارشناس، در کنار مشکلات اقتصادی داخلی ترکیه، تحولات منطقه‌ای و تحولات در روابط ترکیه با غرب نیز در نزدیکی آنکارا به قاهره موثر بود.
وی با بیان اینکه ترکیه در مدیترانه با فشار مضاعف غرب مواجه شد، توضیح داد: «غرب به یونان کمک تسلیحاتی کرد و در مورد اکتشافات دریایی ترکیه در مدیترانه در مناطق مورد منازعه، هشدار جدی به آنکارا داد. در این فضا، مصر به یونان و قبرس جنوبی که به نوعی رقبای ترکیه در منطقه مدیترانه جنوبی بودند، نزدیک شد. وقتی فشارها در منطقه مدیترانه جنوبی بیشتر شد، آنکارا به این جمع‌بندی رسید که دیگر نمی‌تواند این فشارها را تحمل کند. بنابراین یکی دیگر از دلایلی که ترکیه سیاست خود را در قبال مصر تغییر داد موقعیت این کشور در مدیترانه یا همان تنگنای ژئوپلتیک است. تنگنایی که بعد از فروپاشی عثمانی و پس از معاهده سور به نوعی بر ترکیه تحمیل شده و قدرت مانور دریایی این کشور را کاهش داده است.»
کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه بسیاری از جزایری که در آن زمان به یونان داده شد، در فاصله چند کیلومتری مرزهای ترکیه قرار دارد، تاکید کرد: «به عنوان مثال، جزیره‌ای در فاصله سه یا چهار کیلومتری ترکیه وجود دارد که متعلق به یونان است. طبیعتا استقرار نیروهای نظامی در چنین جزیره‌ای یک تهدید جدی برای ترکیه است و غرب و به طور مشخص فرانسه نیز از این سیاست حمایت می‌کردند. کما اینکه فرانسه یک کمک تسلیحاتی 6 میلیارد یورویی بلاعوض به یونان داد.»
به گفته این کارشناس، سومین دلیل در خصوص بازنگری ترکیه در روابط خود با مصر به تحولات در محور اخوانی، محور مقاومت و محور محافظه‌کار عربی برمی‌گردد. بعد از جنگ سوریه، وضعیت اقتصادی و مالی محور محافظه‌کار به رهبری عربستان و امارات تقویت شد. همزمان با آن، فشارها بر محور اخوانی به نوعی بیشتر شد. مذاکرات ترکیه برای عادی‌سازی روابط با مصر تقریبا از دو سال پیش شروع شد و مصر پیش‌شرط هایی داشت که یکی از اصلی‌ترین آنها بستن شبکه‌های متعلق به گروه اخوان در ترکیه و عدم تمدید ویزای اقامتی اعضای گروه اخوان بود که ترکیه به هر دو خواسته، پاسخ مثبت داد.
وی افزود: «لذا این مسئله ماحصل مذاکرات و یکی از پیش‌شرط های اصلی مصر برای عادی سازی روابط با ترکیه بود.»
قهرمانپور در خصوص نگاه ترکیه به اخوان‌المسلمین نیز گفت: «نگاه ترکیه به اخوان تا حدی به نوع رابطه‌اش با قطر بازمی‌گردد. چرا که الان قطر و ترکیه مهمترین حامیان محور اخوان هستند و قطر به نوعی حامی اصلی مالی آن نیز است. یک احتمال این می باشد که بعد از عملیات طوفان الاقصی و وضعیتی که برای حماس پیش آمد، محور اخوانی در موضع ضعف قرار گرفته و شاید این وضعیت انگیزه ترکیه را برای عادی‌سازی روابط با مصر تقویت کرده است. اما همانطور که اشاره شد سیاست ترکیه در قبال اخوان متاثر از سه متغیر وضعیت داخلی ترکیه و مشکلات اقتصادی، دوم فشار غرب بر ترکیه و سوم تحولاتی است که در منطقه به ویژه در منطقه مدیترانه رخ داده است.»
وی افزود: «اما می‌توان گفت تحولاتی که بعد از هفت اکتبر برای حماس پیش آمد، به نوعی نگاه ترکیه را تقویت کرد و باعث شد این نگاه به محور اخوانی تغییر کند.»
قهرمانپور درباره آینده روابط مصر و ترکیه نیز توضیح داد: «اگر از منظر مصر نگاه کنیم واقعیت این است که مصر هم به شدت به این رابطه احتیاج دارد؛ مصر دچار مشکلات اقتصادی جدی، بدهی‌های خارجی فراوان، مشکل آب و غیره است؛ بنابراین نیاز مصر به این بهبود روابط کمتر از ترکیه نیست.»
وی افزود: «البته باید توجه داشت که مصر در سیاست خارجی خود همیشه محافظه‌کارانه عمل کرده و بعد از بهار عربی موقعیت این کشور در جهان عرب تضعیف شده است. سیسی اکنون بیشتر به آفریقا و همکاری در این منطقه چشم دوخته است. واقعیت این است که شرایط سیاسی – اقتصادی کنونی مصر طوری نیست که خیلی برای سرمایه‌گذاران ترک جذاب باشد.»
قهرمانپور در نهایت تاکید کرد: «روابط ترکیه و مصر به گونه‌ای پیش نمی‌رود که خیلی گسترش پیدا کند و شاهد یک تحول چشمگیر باشد، بلکه در همین سطح عادی‌سازی و تا حدی گسترش روابط اقتصادی و خنثی کردن اقدامات مصر علیه ترکیه در مدیترانه پیش خواهد رفت.»
0 Comments