جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
روابط چندوجهی روسیه با همسایگان خود
حسن بهشتیپور در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی، با اشاره به انتقاد سفیر روسیه در فنلاند از اقدام این کشور در بستن مرزهای خود با روسیه اظهار داشت: «در دوران جنگ سرد، سیاست فنلاند و همچنین سوئد، سیاست بیطرفی بود که موجب شد پیمان هلسینکی منعقد شده و به تنشزدایی در سال 1975 منجر شود. این پیمان، نقطه عطفی در تاریخ خلع سلاح در صحنه بینالملل بود و موجب ایجاد سازمان امنیت و همکاری اروپا شد.»
وی افزود: «اما جنگ روسیه با اوکراین، عملا موجب شد دو همسایه مهم این کشور یعنی سوئد و فنلاند عضو ناتو شوند که این ضربه بزرگی برای روسیه بود. اگرچه اهمیت اوکراین بهدلیل داشتن 1586 کیلومتر مرز مشترک با روسیه، خیلی بیشتر از فنلاند است، اما در هر صورت، امروز فنلاند، سوئد و نروژ در زیر پرچم ناتو قرار گرفتهاند.»
به گفته بهشتیپور، جمهوریهای لتونی، استونی و لیتوانی نیز در سالهای قبل به عضویت ناتو درآمده بودند. لذا واقعیت این است که روسیه در دوران بعد از جنگ اوکراین، عملا خود را در اروپا در محاصره میبیند.
این کارشناس ادامه داد: «اکنون مسکو بیشتر توجه خود را معطوف به توسعه روابط با چین، ایران، ترکیه، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و هند کرده است. روسیه تلاش دارد به این ترتیب تحریمها را دور بزند.»
وی افزود: «از آنجا که ترکیه، هند، چین، امارات و عربستان سعودی نقش پررنگی در کمک به مسکو در دور زدن تحریمها ایفا کردهاند، بنابراین اتکای روسیه به این کشورها بیشتر قابل توجه است.»
بهشتیپور تاکید کرد: «البته حوزه نفوذ روسیه در آسیای مرکزی و قفقاز تا حدودی تضعیف شده است. اروپاییها و آمریکاییها توجه بیشتری به آسیای مرکزی نشان دادهاند، هم به دلیل فشار بیشتر روی روسیه در حیاط خلوت آن و هم به دلیل هممرز بودن چین با آسیای مرکزی.»
کارشناس مسائل روسیه گفت: «روابط قزاقستان و روسیه بعد از جنگ اوکراین بسیار قابل توجه است. زیرا قاسم جومارت توقایف، رئیس جمهور قزاقستان در دی ماه 1400 بهدلیل افزایش قیمت سوخت با مشکل جنگ داخلی روبرو شد. در آن مقطع، سازمان کنفرانس امنیت دسته جمعی که متشکل از هفت کشور است و ریاست آن با روسیه بود، در فروردین 1401 دست به اقدام نظامی زد و عملا توقایف را از سرنگونی نجات داد. اما توقایف در اجلاس سنپترزبورگ که چند ماه بعد از شروع جنگ برگزار شد و پوتین هم در این جلسه حضور داشت، به صراحت گفت؛ از موضع روسیه در جنگ حمایت نکرده و در این خصوص اعلام بیطرفی میکنیم.»
بهشتیپور تاکید کرد: «توقایف مدعی بود، جمعیت قابل توجهی از روستبارها در قزاقستان زندگی میکنند و از اینرو، ممکن است همان بلایی که سر اوکراین به بهانه حمایت از روستبارها آمد بر سر قزاقستان هم بیاید.»
وی درخصوص موضع کشورهای همسایه روسیه بهویژه کشورهای اروپایی در قبال مسئله جنگ اوکراین نیز توضیح داد: «این کشورها همگی یک موضع واحد ندارند؛ لتونی، استونی، لیتوانی، فنلاند و نروژ مخالف این جنگ هستند. لهستان از اوکراین حمایت کرده است زیرا نگران مداخله نظامی روسیه است. اما بلاروس متحد روسیه است و موضعش کاملا همسو با کرملین است.»
به گفته این کارشناس، یکی از دلایل نزدیک شدن این کشورها به ناتو این است که تهدید روسیه را جدی میگیرند و مداخله نظامی روسیه در اوکراین، آنها را بیش از پیش به این جمعبندی رسانده است که اقدام آنها در پیوستن به ناتو درست بوده، چراکه به تنهایی نمیتوانستند با تهدید روسیه مقابله کنند.»
بهشتیپور در خصوص موضع فنلاند هم گفت: «امروز، فنلاند موقعیت بسیار حساسی دارد. البته به نظر میرسد فنلاندیها نمیخواهند با روسیه درگیر شوند و بیشتر به دنبال آن هستند که همچنان روابطشان را با این کشور حفظ کنند، اما برای احتیاط میخواهند با عضویت در ناتو برای خود یک محیط امن ایجاد کنند. زیرا در یک دوره تاریخی، فنلاند تهدیداتی را از ناحیه روسیه داشت و امروز با عضویت در ناتو توانسته تاحد زیادی دست مسکو را در اقدامات احتمالیاش ببندد.»
0 Comments