شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه بیانیه چین فاقد پیشنهاد مشخصی برای مبادله امتیاز بین دو طرف درگیر در جنگ اوکراین و گشایش روزنهای به روی صلح بوده، صرفا خواستار آغاز مذاکرات بود، گفت: در جریان جنگ اوکراین، چین با خرید انرژی ارزان قیمت از روسیه و افزایش ذخایر انرژی، نه تنها برای اولین بار به صادرکننده انرژی تبدیل شده، بلکه از قدرت چانه زنی بیشتر در برابر سایر صادرکنندگان انرژی به چین هم برخوردار شده است.
عفیفه عابدی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به ارائه طرحی از سوی چین برای ایجاد صلح میان روسیه و اوکراین، خاطرنشان کرد: طرح چین برای پایان جنگ اوکراین را باید از دو منظر تحلیل کرد. به لحاظ مفاد، این طرح بیشتر شبیه یک بیانیه سیاسی است و فرمول ویژهای را برای صلح ارایه نمی کند. از لحاظ زمینه و شرایط ارایه طرح نیز نکته قابل توجه، همزمان بودن ارایه این پیشنهاد با جنگ تبلیغاتی غرب علیه مشارکت چین در جنگ اوکراین است. حتی در این میان تقارن آن با اولین سالگرد حمله روسیه به اوکراین نیز اهمیت قابل توجهی ندارد.
وی ضمن تشریح مفاد طرح صلحی که از سوی چین ارائه شده است، ادامه داد: چین در بیانیه ۱۲بندی خود سعی کرده است با ذکر مواردی چون احترام به حاکمیت همه کشورها، پایان دادن به تحریمهای یک جانبه، ازسرگیری مذاکرات صلح، ادامه زنجیره تامین کالاها و غلات، تضمین ایمنی نیروگاههای هسته ای، برخی ملاحظات دو طرف، روسیه و اوکراین، را بیان کند.
این پژوهشگر پژوهشکده مجمع تشخیص در عین حال گفت: اما واقعیت این است که این متن، بیانیه است و طرحی مبتنی بر فرمول قابل توجه که روزنهای به روی صلح بگشاید، ندارد. باید در نظر داشت، برای حل هر بحران، به ویژه بحرانی در سطح جنگ اوکراین، باید مکانیزم مشخصی برای مبادله امتیاز بین دو طرف بحران ارایه شود. اما بیانیه چین فاقد پیشنهاد مشخصی برای این هدف بوده و صرفا خواستار آغاز مذاکرات صلح است.
عابدی با تاکید بر اینکه برای کشف انگیزهها و اهداف واقعی چین از ارایه بیانیه صلح در اوکراین، باید منافع چین را تحلیل کرد، توضیح داد: درمجموع جنگ اوکراین از ابعاد گوناگون فرصتها و منافعی برای پکن تامین کرده است. جنگ اوکراین با درگیرکردن واشنگتن در شرق اروپا، موجب کاهش تمرکز آمریکا بر شرق آسیا شده است. هر چند آمریکا در این فاصله تحرکاتی درباره تایوان داشته، اما نسبت به تشدید تنش با چین احتیاطهایی را مدنظرداشته است.
وی با یادآوری اینکه جنگ اوکراین قدرت آمریکا در سایر حوزههای سیاسی – امنیتی را هم به چالش کشیده است، اضافه کرد: پس از جنگ اوکراین ادبیات تغییر نظم جهانی و تبدیل چین به ابرقدرت جدید تقویت شده است. هر چند چین با این ابرازنظرها با صبر و احتیاط برخورد کرده است. از سوی دیگر افزایش تحریمهای اقتصادی علیه روسیه، موجب کاهش قدرت چانه زنی مسکو در برابر پکن در موضوعات نیز مختلف شده است.
این تحلیلگر مسائل روسیه با بیان اینکه چین در این بیانیه نسبت به سیاسی کاری در اقتصاد جهان و استفاده از آن به عنوان یک سلاح هشدار داده است، خاطرنشان کرد: در جریان جنگ اوکراین، چین با خرید انرژی ارزان قیمت از روسیه و افزایش ذخایر انرژی، نه تنها برای اولین بار به صادرکننده انرژی تبدیل شده، بلکه از قدرت چانه زنی بیشتر در برابر سایر صادرکنندگان انرژی به چین هم برخوردار شده است. همزمان با درگیر بودن آمریکا و روسیه در جنگ اوکراین، چین مناسبات سیاسی و اقتصادی خود با سایر بازیگران ثروتمند مانند کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس را توسعه بیشتری بخشیده است.
این پژوهشگر پژوهشکده مجمع تشخیص با تاکید براینکه از ابتدا رفتارهای روسیه دربرابر تهدید گسترش ناتو، بازدارنده بوده است، گفت: اکنون نیز روسیه تمایل بیشتری دارد برای اینکه در میز مذاکرات جنگ را به پایان برساند؛ به همین دلیل هم مقامات این کشور با وجود عدم ارائه مکانیسم ویژهای برای مبادله امتیاز، از طرح صلح پکن، استقبال کردند.
عابدی ضمن اشاره به مواضع مقامات آمریکایی در رابطه با طرح چین، خصوصا مخالفت جو بایدن با این طرح، که آن را به نفع روسیه ارزیابی کرده بود، اظهارداشت: واشنگتن چین را فاقد اعتبار بینالمللی لازم به منظور ایفای نقش میانجی در جنگ میان روسیه و اوکراین خواند. این کشور هم با انگیزهها و اهداف متفاوتی تمایلی به پایان یافتن جنگ اوکراین ندارد. این کشور تمایل دارد جنگ اوکراین به باتلاقی برای روسیه و حتی سایر بازیگران مخالف یا منتقد آمریکا تبدیل شود، اما در عین حال این جنگ به فرصتی برای افزایش قدرت چین تبدیل نگردد.
وی ادامه داد: در واقع متهم کردن چین به حمایت از روسیه در جنگ اوکراین نیز با همین هدف انجام میشود. با این حال پکن همچنان از دادن پاسخ مستقیم و وارد چالش لفظی و تدافعی شدن در برابر آمریکا خودداری میکند و بیانیه صلح چین برای جنگ اوکراین را هم باید در همین راستا تحلیل کرد.
این کارشناس مسائل روسیه با اشاره به اظهارات مقامات اوکراینی که طرح صلح پیشنهادی چین برای جنگ روسیه و اوکراین را «طرح صلح» عنوان نکرده بودند و آن را صرفا طرحی برای متوقف کردن جنگ ارزیابی کردند، تاکید کرد: تا زمانی که واشنگتن ارادهای برای پایان جنگ اوکراین نداشته باشد، پایان این جنگ بعید است، حتی اگر تغییر شگرفی در کی یف رخ دهد. سال آینده اوکراین شاهد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود و حتی اگر از سوی رئیس جمهور فعلی یا رئیس جمهور آتی این کشور راهی برای حل و فصل اختلافات ایجاد شود، منوط به موافقت آمریکا با آن میباشد.
0 Comments