مصطفی نجفی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به گزارش وزارت دفاع روسیه که در آن اعلام شده بود ترکیه مشارکت در گشت‌زنی‌ مشترک در سوریه را متوقف کرده است و تروریست‌ها قصد دارند با استفاده از پهپاد به پایگاه هوایی حمیمیم روسیه در خاک سوریه حمله کنند، تصریح کرد: در دو – سه هفته گذشته شاهد تحولات جدیدی در شمال سوریه هستیم. بعد از حمله تروریستی که در استانبول رخ داد، اردوغان در راستای کاهش فشارهای سیاسی داخلی و مدیریت فضای انتخابات پیش رو، از مرحله چهارم عملیات ترکیه در سوریه سخن گفت.

وی ادامه داد: اعلام عملیات چهارم ترکیه در شمال سوریه، تحولات جدیدی در آن منطقه ایجاد کرده است؛ از جمله اینکه میانجی‌گری روس‌ها میان کردها و دولت ترکیه تقریبا شکست خورده به نظر می‌رسد. کردها اعلام کردند با مواردی که به آن‌ها منتقل شده از جمله فاصله گرفتن 30 کیلومتری با مرزهای ترکیه موافق نیستند. همچنین با تحویل مقامات پ.ک.ک. و گروه‌های کردی در سوریه نیز موافقتی نداشتند. این مسائل باعث افزایش تنش‌ها شد.

این تحلیلگر مسائل سوریه با بیان اینکه براساس اخبار منتشر شده، مرحله اول عملیات نظامی ترکیه در سوریه به زودی آغاز می‌شود، گفت: ترک‌ها تا حدود زیادی قدرت چانه‌زنی خود را در برابر آمریکا و روس‌ها که تاکنون با عملیات ترکیه در شمال سوریه مخالفت می‌کردند، به کار برده‌اند و این قدرت را با توجه به تحولات ناشی از جنگ اوکراین افزایش داده‌اند. در این شرایط، تا حدود زیادی دست ترکیه برای عملیات در شمال سوریه باز شده است.

نجفی افزود: به نظر می‌رسد مخالفت‌هایی که پیش از این روسیه درخصوص عملیات ترکیه در شمال سوریه داشته است، به صورت صددرصدی وجود ندارد و آمریکا نیز دست ترکیه را باز گذاشته و چراغ سبز را به آن‌ها نشان داده است. گشت‌زنی‌هایی که انجام می‌شد نیز در راستای توافقات مربوط به آستانه و کاهش تنش در شمال سوریه بود. بنابراین توقف مشارکت ترکیه در گشت‌زنی‌های مشترک با روسیه در شمال سوریه به معنای قطعی بودن عملیات در آن منطقه و ایجاد بن بست سیاسی برای کاهش تنش در شمال سوریه است.

وی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد این عملیات به زودی از منطقه «تل رفعت» آغاز می‌شود، اما اینکه به مناطق «منبج» و یا «عین العرب» گسترش پیدا کند، مشخص نیست، اما قاعدتا ترکیه طی آن تلاش می‌کند نیروهای کرد را به سمت «حسکه» عقب براند.

نجفی با یادآوری اینکه استراتژی اردوغان تاکنون این بوده که از تحولات بیرونی در راستای مسائل داخلی و سیاسی، انتخاباتی استفاده کند اضافه کرد: او به شدت از سوی گروه‌های مخالف خود تحت فشار است، این مسئله خصوصا در رابطه با پناهجویان شدت بیشتری دارد، بنابراین تلاش می‌کند با راه اندازی عملیات جدید در سوریه کمی از فشارهای سیاسی را کاهش دهد. البته این اقدام می‌تواند به شمشیری دولبه تبدیل شود و نتیجه عکس در پی داشته باشد؛ کمااینکه براساس اخبار منتشر شده بشار اسد دیدار با اردوغان را رد کرده است. این واکنش می‌تواند پیامد تصمیم ترکیه برای لشکرکشی به شمال سوریه باشد.

این کارشناس مسائل سوریه با بیان اینکه حمله به شمال سوریه بسیاری از پروژه‌های مربوط به سیاست خارجی ترکیه در سوریه را تحت الشعاع قرار می‌دهد، تاکید کرد: قطعا عادی‌سازی روابط می‌توانست به نفع اردوغان باشد، اما با توجه به تحولات و مقاومت کردها و همچنین نارضایتی شدید دولت سوریه، شاهد پیامدهایی برای شخص اردوغان خواهیم بود. ضمن اینکه این عملیات به شدت بی‌ثباتی‌ها در شمال سوریه را افزایش خواهد داد، مسئله‌ای که به لحاظ داخلی و خارجی به نفع ترکیه نخواهد بود.

وی با اشاره به ملاقات‌های متعدد میان مقامات امنیتی ترکیه و سوریه در یک سال گذشته، درخصوص پیامد عملیات ترکیه در شمال سوریه بر روندهای سیاسی، گفت: علی‌رغم انجام این مذاکرات و میانجی‌گری روس‌ها برای انجام دیدار میان اسد و اردوغان، تا زمانی که تکلیف یکسری از پرونده‌ها روشن نشود، عادی‌سازی در روابط این دو کشور رخ نخواهد داد. به هر حال ترکیه به عنوان نیروهای اشغالگر در ادلب حضور دارند و از نیروهای معارض دولت سوریه حمایت می‌کنند.

نجفی یادآورشد: توسعه طلبی و لشکرکشی‌های ترکیه به شمال سوریه نیز با خدشه‌دار کردن تمامیت ارضی این کشور، همچنان تصورات تهدیدزای میان دو کشور را انباشت می‌کند. هرچند آمریکایی‌ها نیز از هرگونه عادی‌سازی روابط میان ترکیه و سوریه ناخرسند هستند و تلاش می‌کنند مانع آن شوند؛ چرا که این عادی‌سازی روابط می‌تواند مشروعیت بین‌المللی دولت سوریه را تقویت کرده به برقراری ثبات سیاسی و امنیتی در این کشور کمک کند.

این تحلیلگر مسائل سوریه تاکید کرد: روند آستانه با وجود همه تحرکاتی که ترکیه در شمال سوریه داشت تقریبا موفق بود، اما یکی از دلایل عمده‌ای که باعث شد روس‌ها نسبت به عملیات ترکیه نرمش نشان دهند، ماجرای جنگ اوکراین است. به هر حال روسیه اکنون در حال همکاری گسترده‌ای با ترکیه است، خصوصا این همکاری در رابطه با دور زدن تحریم‌ها وجود دارد. این مسئله باعث می‌شود نتوانند فشار لازمی را که باید در خصوص مسئله سوریه اعمال کنند. ترکیه با علم به نیازهای راهبردی روسیه به ترکیه، فشار زیادی وارد کرد که بتواند فاز جدیدی از عملیات خود در شمال سوریه را آغاز کند و تقریبا موفق شد ترجیحات خود را به روسیه تحمیل کند.

وی بااشاره به اظهارات مقامات آمریکایی‌ مبنی بر اینکه به عملیات مشترک خود با کردها خاتمه داده‌اند، گفت: آمریکایی‌ها بار دیگر پشت کردها را در سوریه خالی کردند و همراهی مسکو و واشنگتن با آنکارا نشان از نیاز آن‌ها به ترکیه در تحولات پیش روی جنگ در اوکراین است که باعث شده نسبت به ترجیحات ترکیه در شمال سوریه کوتاه بیایند.