شورای راهبردی آنلاین- گفتگو: کارشناس مسائل قفقاز درباره تصویب پيش‌نويس قانون اعمال تحريم‌ها در سناي فرانسه عليه جمهوري آذربايجان كه در آن از دولت فرانسه مي‌خواهد جمهوري آذربايجان را به دليل حملات اين كشور به ارمنستان و قره‌باغ كوهستاني تحريم كند، گفت: «بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، فرانسه در کنار کشورهایی مثل آمریکا و برخی دیگر از کشورهای اروپایی همچون آلمان در پی چند تحقق هدف بودند تا از طریق آن بتوانند در جمهوری‌های استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی نفوذ کنند.»
مهدی خورسند در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی توضیح داد: «یکی از مهمترین زمینه‌هایی که این کشورها در قفقاز جنوبی دنبال می‌کردند، به موضوع اکتشاف منابع و ذخایر انرژی سرشار در پهنه آبی خزر برمی‌‌گشت که اهمیت این منطقه را دو چندان کرده بود. اروپایی‌ها که همواره برای داشتن آلترناتیو در حوزه انرژی و رهایی از بازار انحصاری روسیه به دنبال هم‌پیمان می‌گشتند، تنش در قفقاز جنوبی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان را بهترین فرصت برای باز کردن جای پای خود در این منطقه راهبردی دیدند.»
خورسند با اشاره به اینکه اروپایی‌ها به رهبری فرانسه تلاش‌های زیادی را برای به اصطلاح ایجاد صلح در قفقاز جنوبی در پیش گرفتند، ادامه داد: «اما این تلاش‌ها به دلیل ماهیت منفعت‌طلبانه و عدم تعادل در تامین منافع دو کشور درگیر در تنش قره‌باغ و بازیگران اصلی منطقه‌ای یعنی ایران و روسیه همواره با شکست مواجه می‌شد.»
این کارشناس درباره نقش ترکیه در این تنش نیز بیان کرد: «در این بین باید به مولفه بازیگری و نفوذ ترکیه در جمهوری آذربایجان نیز اشاره کرد. از آنجایی که یکی از بازیگران اصلی اتحادیه اروپا یعنی فرانسه در طول سال‌های گذشته همواره با عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا مخالف بوده، نگاه منفی آنکارا به فرانسه بر نگاه منفی باکو علیه اقدامات به اصطلاح صلح‌ساز پاریس در دو سه سال اخیر بی‌تاثیر نبوده است.»
وی ادامه داد: «از سوی دیگر با اوج‌گیری تنش روسیه و اوکراین، نیاز اروپایی‌ها برای داشتن آلترناتیو انرژی برای فصل سرد سال به شدت احساس شد؛ تا جایی که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه چندین مرتبه زمینه ارتباط مستقیم مقامات باکو و ایروان را فراهم کرد تا اولا از این محل برای خود چهره رهبری اتحادیه اروپا در حل معضلات بین‌المللی را بسازد، ثانیا با حضور در بازیگری در معادلات «خارج نزدیک روسیه» یا حیاط خلوت روسیه بتواند مسکو را در ایام جنگ با اوکراین تحت فشار قرار دهد و البته به دنبال آلترناتیو انرژی برای خود نیز باشد.»
خورسند با بیان اینکه نگاه منفی ترکیه که این روزها به عامل اصلی صحنه‌گردانی مواضع دولت الهام علی‌اف در باکو تبدیل شده بر کنشگری پاریس سایه افکنده، افزود: «لذا ترکیه اجازه مداخله بیشتر به فرانسه در معادلات قفقاز جنوبی را نمی‌دهد. »
کارشناس مسائل قفقاز درباره دلایل صدور این قطعنامه در سنای فرانسه نیز توضیح داد: «یکی از دلایل اصلی صدور قطعنامه در فرانسه علیه جمهوری آذربایجان به اعلام حمایت رسمی پاریس از ارمنستان برمی‌گردد و بیانگر این موضوع است که اتحادیه اروپا به رهبری فرانسه نیز در مقابل نظامی‌گری جمهوری آذربایجان در قفقاز جنوبی واکنش نشان داده است.»
به گفته خورسند از سوی دیگر این اقدام پاریس بیانگر این موضوع است که ارمنستان در تنش با محور تورانی در این منطقه تنها نیست و معادلات منطقه تنها به خواست و اراده محور تورانی تنظیم، اجرایی و عملیاتی نخواهد شد.
این کارشناس همچنین درباره شرایط ارمنستان در تنش با جمهوری آذربایجان گفت: «دولت ارمنستان در شرایطی که تقریبا شاید در پایین‌ترین جایگاه از نظر جلب حمایت نهادهای بین‌المللی قرار دارد، باید از ظرفیت‌های حمایتی منطقه‌ای نهایت بهره را ببرد.»
وی افزود: «همچنین ایروان به جای فرصت دادن به بازیگران فرامنطقه‌ای جهت حضور در این منطقه برای حل و فصل تنش، باید ابتکارات صلح را از طریق ابتکاراتی که بازیگران منطقه‌ای در آن حضور دارند جستجو کند.»
خورسند با اشاره به اینکه ابتکار صلح سه به علاوه سه به دلیل آنکه با حضور ایران، روسیه و ترکیه از یک سو و جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان از سوی دیگر تشکیل شده و هر تصمیم اتخاذ شده می‌تواند شامل منافع همه طرف‌ها باشد، تاکید کرد که این ابتکار می‌تواند هم صلح و آتش‌بس پایدارتری را رقم بزند و هم منافع مشخص و بی‌تنشی را نصیب بازیگران اصلی منطقه‌ای کند.
0 Comments