رسول علیپور در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به انفجار در میدان تقسیم استانبول که منجر به کشته و زخمی شدن ده‌ها نفر شد، تصریح کرد: دولت ترکیه در ابتدای این انفجار، از طریق «شورای عالی نظارت بر رادیو و تلویزیون» ممنوعیت پوشش و پخش جزئیات این حادثه را برای رسانه‌های کشور اعلام کرد تا گمانه‌زنی‌ها دراین خصوص ازطریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی صورت نگیرد و اخبار جزئیات آن از مجرای دولت اعلام شود.

وی ضمن تشریح روند اعلام جزئیات این حادثه تروریستی از سوی دولت ترکیه و مواضع احزاب مخالف، درخصوص علل وقوع این حادثه، گفت: با اینکه گفته شد عامل بمبگذار و چندین نفر دستگیر شده، اما اطلاعات چندانی از مجاری دولتی منتشر نشده است. بااین حال علل وقوع این حادثه را در همان جملات کوتاهی که مسئولان ترکیه به زبان آوردند، می‌توان تحلیل کرد؛ ازجمله وزیرکشور ترکیه که بعد از اعلام همدردی و تسلیت آمریکا، واکنش شدیدی نشان داده و با گرفتن انگشت اتهام به سوی آمریکا، گفته بود «قاتل همیشه قبل از دیگران درمحل قتل حاضرمی شود»؛ به این معنا که آمریکا بلافاصله به ما تسلیت می‌گوید!

این کارشناس مسائل ترکیه ادامه داد: مقامات ترکیه اشاراتی کرده بودند که عامرین در «کوبانی» و یا همان «عین العرب» سوریه هستند و عامل بمبگذار از اعضای شاخه سوری پ.ک.ک. و از گروه‌های مسلح کُرد جدایی‌طلب بوده که ترکیه آن‌ها را تروریست می‌داند و در عین حال تحت حمایت آمریکا در مناطق هم مرز ترکیه با سوریه حضور دارند. ترکیه قبلا ضمن انتقاد گفته است: «آمریکا سلاح‌هایی را که با پول در اختیار ما قرارنمی دهد، برای گروه‌های مسلح کُردی در شمال شرق سوریه می‌فرستد و مرزها و داخل کشور ما را ناامن می‌کند».

علیپور با بیان اینکه آنکارا ادعا می‌کند این گروه‌ها تروریستی و به دنبال تجزیه سوریه هستند و باتوجه به معضل کُردی، تهدیدی جدی برای ترکیه محسوب می‌شوند، نگاهی به سیاست‌های اخیر دولت ترکیه در قبال کشورهای منطقه را برای روشن شدن علل بروزاین حادثه تروریستی ضروری عنوان کرد و توضیح داد: ترکیه در یکی، دو سال اخیر با چالش‌های اقتصادی مواجه بوده است و درآمدهای توریستی آن به دلیل شیوع کرونا و جنگ اوکراین بسیار کاهش یافته، تنش‌ها با همسایگان و خروج سرمایه نیز باعث اُفت ارزش لیر، کاهش قدرت خرید مردم و افزایش نارضایتی‌ها از دولت شده است.

وی اضافه کرد: اردوغان با توجه به اینکه در ژوئن 2023، انتخابات مجلس و ریاست جمهوری را پیش رو دارد، تلاش کرد اختلافات با کشورهای منطقه از جمله عربستان، سوریه، امارات و مصر را کناربگذارد و با جذب سرمایه، از این مشکلات اقتصادی رها شود. در یکی دو ماه گذشته نیز گفته شد وزرای اطلاعات ترکیه و سوریه دیدارهایی داشته‌اند. اردوغان برای برون رفت از معضل پناهندگان و دیگر مسائل مرتبط با سوریه از جمله مبارزه با گروه‌های کُرد مسلح تحت حمایت آمریکا، به این سمت رفت که مستقیما با دولت سوریه وارد رابطه شود.

علیپور گفت: این شرایط باعث نارضایتی آمریکا شد؛ چرا که این کشور از بروز و ادامه بحران در منطقه سود می‌برد و کردهای مسلح نیز از تماس مستقیم ترکیه و سوریه نگران هستند. این اقدام تروریستی در این شرایط انجام شد. ضمن اینکه دو روز قبل از این حادثه، رهبر حزب «وطن» ترکیه اعلام کرد قراراست به همراه رهبر حزب «کُردی» ترکیه به دعوت بشار اسد به سوریه سفر کنند. این تحولی مهم و پیش درآمد دیدارها در سطوح بالاتر بود.

این کارشناس مسائل ترکیه با بیان اینکه آنکارا می‌داند مفهوم این انفجار در غرب استانبول چیست، خاطرنشان کرد: ناراحتی دولتمردان ترکیه این است که هرزمان خواسته مسائل خود و منطقه را با کشورهای منطقه حل کند، آمریکا به عنوان متحدش، درصدد قربانی کردن ترکیه برمی آید. این اقدامات مسبوق به سابقه است. آمریکا از ترکیه به عنوان ابزار در منطقه استفاده می‌کند و زمانی که آنکارا از آن حیطه خارج می‌شود و می‌خواهد اراده مستقلی از خود نشان دهد، وارد عمل می‌شود و به آن ضربه می‌زند.

وی با اشاره به تلاش ترکیه برای برون رفت از مشکلات داخلی و منطقه‌ای و اعمال فشار آمریکا و اتحادیه اروپا با ابزارهای مختلف از جمله تحریم‌ها، یادآور شد: باتوجه به اهمیت انتخابات برای اردوغان، او نمی خواهد وارد تقابل جدی با آمریکا شود. با این حال آنکارا با درک اقدامات ضد ترکی آمریکا در منطقه، بر این موضوع واقف است که برای برون رفت از تهدیدهای مرزی که عامل اصلی آن تروریست‌های تحت حمایت ناتو است، باید با دولت سوریه پای میز مذاکره بنشیند و تلاش می‌کند این مسیر را برای همگرایی منطقه‌ای ادامه دهد؛ چراکه می‌داند نمی تواند امیدی به آمریکا داشته باشد.

علیپور ادامه داد: با اینکه برخی طرف‌ها ممکن است از حادثه تروریستی سود ببرند، اما این مسائل مورد قبول هیچ کشوری نیست، با این حال به نظر می‌رسد تا زمان برگزاری انتخابات در ترکیه، شاهد افزایش تنش‌های لفظی و تنش‌ها در سطوح نظامی با کشورهایی مانند یونان باشیم. قبل از انتخابات چنین تنش‌هایی به وقوع می‌پیوندد؛ ژوئن سال 2015 نیز که هیچ یک از احزاب در انتخابات به اکثریت نرسیدند، تا برگزاری مجدد انتخابات در نوامبر، چندحادثه تروریستی در این کشور رخ داد.

به گفته این تحلیلگر مسائل ترکیه، به نظر می‌رسد با وجود شرایط انتخاباتی، وجود معضل کُردها و حساسیت و تهدیدهایی که در مرزها نسبت به حضور مجدد اردوغان در ریاست جمهوری وجود دارد، بروز مجدد این اتفاقات دور از ذهن نیست. تجربه نشان داده با توجه به ائتلاف حزب اردوغان با ملی گرایان، در نهایت این اتفاقات باعث می‌شود او بتواند ائتلافی ملی ایجاد کند و شرایط را به گونه‌ای پیش ببرد که آرای ائتلاف «جمهور» بالا رود.