دکتر سیامک باقری درگفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به واکنش‌ها نسبت به انتشار عکسی که در آن رئیس جمهور چین لباس نظامی بر تن دارد و مواضع تهدیدآمیز مقامات نظامی آمریکا علیه پکن در هفته‌های گذشته، تصریح کرد: رقابت چین و آمریکا یکی از مباحث راهبردی جدی در سیاست بین‌الملل است، آمریکا چین را کشوری رو به پیشرفت با سرعت بالا و رقیبی جدی ارزیابی می‌کند، ضمن اینکه طرح موضوع انتقال قدرت از غرب به شرق در ابعاد مختلف سخت و نرم توسط بخشی از صاحبنظران روابط بین‌الملل، نگرانی‌هایی را برای غرب و آمریکا ایجاد کرده است.

وی با بیان اینکه کنشگری آمریکا در این شرایط همراه با تنش‌افزایی است و چین برای مدیریت بحران تلاش می‌کند، افزود: پکن تاکنون در موضوعات مختلف، از جمله در رابطه با تشدید تنش‌ها نسبت به تایوان تنها به ارائه هشدارها اکتفا کرده و تلاش داشته ضمن مدیریت موضوع، از گسترش ابعاد آن‌ها جلوگیری نماید. بنابراین نگرانی‌ها و کنش‌های اصلی و ابتدایی را از ناحیه آمریکا می‌بینیم؛ چراکه به هر حال چین استخوانی در گلوی آمریکا است و کاخ سفید احساس می‌کند موازنه قدرت در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی در حال تغییر است.

این استاد روابط بین‌الملل با یادآوری اینکه چین در سال‌های اخیر مسیر توسعه یافتگی نظامی نیز را می‌پیماید و در این رابطه پیشرفت‌های چشمگیری داشته است، گفت: براساس ارزیابی اندیشکده‌های آمریکایی، چین به طور پیوسته در حال تجهیز و مدرن سازی نیروی دریایی خود است و منابع لازم را برای ادامه ناوسازی در دهه 2020 میلادی دارد. آن‌ها هشدار داده‌اند که این کشور تا 2030 می‌تواند پنج فروندناو هواپیمابر داشته باشد و از ده‌ها زیردریایی مجهز به پرتاب موشک‌های بالستیک اتمی برخوردار خواهد شد.

باقری با بیان اینکه در برآوردهای اقتصادی و دستیابی به فناوری‌های با تکنولوژی بالا، چین قدرت بسیاری به دست آورده و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد به زودی درجایگاه نخست قرارخواهد گرفت و اسنادبالادستی آمریکا در سال‌های اخیر نیز چین را تهدید اول عنوان کرده‌اند، افزود: در این شرایط، آمریکا تمایل دارد که وارد جنگی با چین شود، اما از آنجا که اقتصاد این کشور اجازه ورود به جنگ با قدرتی مانند چین را نمی‌دهد و توان نظامی‌اش نیز با توجه به فرسودگی بخشی از تسلیحات و تجهیزاتش کافی نیست و با توجه به عدم پذیرش افکار عمومی داخلی، این امکان را برای خود میسر نمی‌بیند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به درگیری‌ها و پرونده‌های مهم بین‌المللی آمریکا و همچنین هزینه‌هایی که حضور نظامی‌اش به اقتصاد این کشور تحمیل می‌کند، در شرایطی که بدهی‌های کلانی نیز دارد، خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد آمریکا به دنبال «امنیتی نشان دادن چین» است. آن‌ها این استراتژی را برای دیگر کشورها از جمله عراق در دوره صدام و ایران نیز به کار برده‌اند. درواقع می‌خواهند آنچنان تصویرسازی کنند که به نظر برسد چین تهدید اول جهانی و تهدید اصلی منطقه هند و پاسیفیک و تهدید مهم محیط پیرامونی خود است.

باقری توضیح داد: آمریکایی‌ها اگر بتوانند چین را امنیتی سازی کنند، می‌توانند این کشور را در انزوا قرار دهند و با ایجاد اتحادیه‌هایی در اطراف چین و فراتر از آن، حلقه اقدامات خود را تکمیل کنند. در این راستا، ما شاهد تحریک کشورهای پیرامونی چین از سوی آمریکا هستیم. در واقع آمریکا در شرایط ضعف خود، تلاش می‌کند از توان اقتصادی و نظامی دیگر کشورهای همسایه چین علیه این کشور استفاده کند.

وی با بیان اینکه آمریکا به دنبال ایجاد هزینه نظامی برای چین به هر شکل ممکن و ایجاد تنش‌هایی که منجر به اختلال فرایند رشد اقتصادی‌اش شود، است، گفت: برخی استراتژیست‌های آمریکایی به مقامات این کشور هشدار می‌دهند که رقابت با چین را به سمت «جنگ سرد» نبرید؛ چراکه این جنگ سرد به معنای ناکامی پرهزینه برای آمریکا خواهد بود و هیچ سودی نیز عاید آمریکا نخواهد شد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: آمریکا تلاش می‌کند با ارائه طرح‌هایی، مانع ادغام اقتصادی کشورهای همسایه چین در اقتصاد این کشور شود که قدرت اقتصادی آن، این کشورها را نبلعد. در این شرایط چین با درک تحرکات آمریکا، اقدامات نمادینی انجام می‌دهد که می‌توان آن را ذیل سیاست‌های اعلامی این کشور تحلیل کرد. پوشیدن لباس نظامی، به طور نمادین انجام شد و موارد متعدد نشان داده که چین اقدامی انجام نمی‌دهد که در رشد اقتصادی این کشور اختلالی ایجاد شود.

باقری با اشاره به اظهارات رئیس جمهور چین در بیستمین کنگره حزب کمونیست و هشدارها و دستورات او برای آماده باش نظامی، با بیان اینکه او پیشتر نیز در سال 2013 بلافاصله پس از به قدرت رسیدن و همچنین سال 2017 زمانی که قدرت را دوباره به دست گرفت برضرورت آماده سازی ارتش برای جنگ تاکید کرده بود، ادامه داد: چین به عنوان قدرتی جهانی در حال افزایش توان نظامی خود است و ماهیت قدرت نیز، «فزایندگی» توصیف می‌شود. چین به دنبال قدرت ترکیبی هیبریدی است تا تبدیل به قدرتی جهانی شود تا بتواند درصورت بروز هر اتفاقی، حتی حمله نظامی احتمالی، قابلیت دفاع از امنیت ملی خود، به معنای وسیع، داشته باشد.

وی اضافه کرد: چینی‌ها می‌دانند هر نوع برهم خوردن تعادل نظام بین‌الملل و جابجایی قدرت، با تنش‌هایی همراه است، بنابراین برای حفظ قدرت خود مدیریت بحران کرده و برای هر احتمالی از سوی آمریکا خود را آماده می‌کنند. آن‌ها می‌خواهند نشان دهند آنچنان قدرت بازدارندگی دارند که هر ضربه‌ای از سوی آمریکا، ضربه سخت‌تر و دردناک‌تری به همراه خواهد داشت.

باقری با اشاره به هشدارهای رئیس صندوق بین‌المللی پول نسبت به پیامدهای رقابت چین و آمریکا برای اقتصاد جهانی و تبعات آغاز یک جنگ سرد دیگر گفت: چین از شکل‌گیری جنگ سرد پرهیز می‌کند، اما اینگونه نیست که به صورت انفعالی هر اقدام و کنش آمریکا را بی‌پاسخ بگذارد؛ همانطور که درحوزه تعرفه‌های تجاری به صورت مدیریت شده شاهد آن بوده‌ایم. ضمن اینکه حوزه‌های کاری مشترک دو کشور مانع از بروز جنگ سرد می‌شود. بنابراین به نظر می‌رسد چین در حال نزدیک شدن به چشم اندازی است که در حوزه‌های مختلف برای خود تعریف کرده است.