مهدی شاپوری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به انتقاد شدید چین از سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان تصریح کرد: با وجود انتقاداتی که چین مطرح کرد، در شرایط فعلی این کشور امکان اقدام جدی علیه آمریکا ندارد و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، نیاز دارد کشورش با کمترین تنش مواجه باشد تا در انتخابات پیش رو که قرار است اواخر پاییز سال جاری برگزار شود، بتواند براساس پیش‌بینی‌ها، برای بار سوم به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود.

اهمیت حفظ ثبات برای چین تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری

وی افزود: حداکثر تلاش شی جین پینگ این است که در این دوره، چین شرایط با ثباتی را تجربه کند. حتی درخصوص شیوع کرونا نیز قرنطینه‌ها را با جدیت بیشتری دنبال می‌کنند تا اوضاع تا برگزاری انتخابات از کنترل خارج نشود. اگر رئیس جمهور فعلی چین، همچنان در قدرت بماند این امکان وجود دارد که حتی سناریوی حمله به تایوان مقداری پررنگ‌تر شود.

این عضو هیئت‌علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی با بیان اینکه ممکن است بعد از برگزاری انتخابات سطح تنش‌ها در مسائل ژئوپلیتیکی میان چین و آمریکا بالا رود، گفت: به نظر می‌رسد درصورت انتخاب شی جین پینگ، برای سومین بار، ممکن است چین مقداری از سیاست مصالحه‌جویانه‌اش فاصله بگیرد.

وی به امکان روی آوردن جدی چین به سیاست اعمال تحریم‌ها علیه آمریکا به عنوان یک قدرت اقتصادی اشاره کرد و افزود: در سال‌های اخیر چین در حوزه نظامی رشد بالایی را تجربه کرده، اما همچنان در سطحی نیست که توان رویارویی نظامی با آمریکا را داشته باشد. در این شرایط، چین درخصوص مناقشاتی که ایجاد می‌شود، تنها هشدارهایی به آمریکا می‌دهد که گاه به نظر می‌رسد سطح تنش بالاگرفته است.

شاپوری با تاکید بر اینکه چین تاکنون هیچ گاه تمایل نداشته که موضوع تایوان را با توسل به قدرت نظامی حل کند و اقداماتی که در این باره انجام داده نیز در واکنش به آمریکا بوده است، ادامه داد: آمریکا چین را به واکنش نسبت به تایوان تحریک می‌کند و آن را بخشی از برنامه مهار چین و فشار بر این کشور قرار داده است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: چین می‌داند که اعمال زور و به کارگیری قدرت نظامی علیه تایوان، هزینه‌های بالایی دارد؛ علاوه بر این به لحاظ اقتصادی روشن نیست که چین بتواند چنین هدفی را پیش ببرد و از نظر اقتصادی نیز متضرر خواهد شد. چین پایگاه نظامی در تایوان ندارد و جمعیت تایوان نیز حامی پیوستن این کشور به چین نیست. قطعا این شرایط، اوضاع دشواری برای چین رقم زده است و این کشور را با چالش مواجه کرده است.

به گفته شاپوری با انتخاب مجدد شی جین پینگ، او چین را تا حدودی از سیاست مصالحه جویانه فاصله خواهد داد و شاهد بالاگرفتن تنش‌های ژئوپلیتیکی با آمریکا خواهیم بود، اما در صورتی که فرد دیگری از سوی حزب به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود، چین به سمت سیاست‌های مسالمت‌آمیز گذشته خواهد رفت و شاهد نوعی مصالحه با آمریکا خواهیم بود. البته باید دید حزب کمونیست در انتخاب رئیس جمهور به کدام سمت خواهد رفت. زیرا بخش عمده‌ای از حزب کمونیست، تمایل چندانی به تنش ندارد و بیشتر به دنبال سیاست‌های توسعه‌ای خود است و پیشبرد توسعه چین را بر تنش ژئوپلیتیکی ترجیح می‌دهد.

وی به اظهارات یک مقام کاخ سفید که گفته بود چین در بلندمدت نسبت به سفر پلوسی به تایوان واکنش نشان خواهد داد، اشاره کرد و ادامه داد: پیش از این نیز، در اواخر دهه نود، شاهد سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان بدون در نظر گرفتن نظر چین بوده‌ایم، مقامات دیگر سیاسی و نظامی آمریکا نیز بارها به تایوان سفر کرده‌اند. اکنون به دلیل برجسته‌سازی این سفر توسط رسانه‌ها و همچنین به دلیل بالارفتن سطح تنش‌ها میان دو کشور، این سفر که بسیار هم مهم بود، بیشتر مورد توجه قرار گرفت و این انتظارها را ایجاد کرد که ممکن است پلوسی منصرف شود و یا چین پاسخ غیرقابل پیش بینی بدهد.

پاسخ چین به آمریکا در بلندمدت

این عضو هیئت‌علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی با بیان اینکه این سفر برای چین حیثیتی نبود، توضیح داد: آمریکا می‌داند پاسخ بلندمدت چین در قالب افزایش تلاش‌ها برای الحاق تایوان به سرزمین اصلی خواهد بود، اما در عین حال با رقابت‌های ایجاد شده، آمریکا به سمت حمایت‌های بیشتر از تایوان خواهد رفت و با کنارگذاشتن سیاست ابهام در رابطه با چین اقدامات جدی‌تری صورت خواهند داد.

شاپوری به توئیت پمپئو که در آن ضمن حمایت از سفر پلوسی به تایوان رسما اعلام کرده آمریکا باید از دولت مستقل و دارای حاکمیت تایوان حمایت کند، گفت: اگر در آمریکا، برای دور بعدی، جمهوری‌خواهان به قدرت برسند شاهد تضعیف بیشتر سیاست چین واحد خواهیم بود. در این شرایط چین یا باید سطح تنش را پایین نگه دارد و وارد نوعی مصالحه با آمریکا شود تا بتواند سیاست‌های توسعه‌ای خود را پیش ببرد یا هزینه بالا رفتن سطح تنش‌های ژئوپلیتیکی را بپردازد. چین با محاسبه‌گری می‌داند تنش در آن منطقه به ضرر چین خواهد بود؛ چرا که این کشور در منطقه خود به جز کره شمالی، تقریبا هیچ متحد دیگری ندارد.

وی با بیان اینکه آمریکا در پاسخ به رزمایش نظامی چین، با اندونزی، تایلند و استرالیا رزمایشی برگزار کرد، تصریح کرد: کشورهای آن منطقه قدرت‌یابی چین را به نفع خود نمی‌دانند و از توسعه بیشتر آن هراس دارند. بنابراین هر اقدام تهاجمی که از سوی پکن در شرق آسیا انجام شود، این کشورها را علیه چین تحریک خواهد کرد و فرصت بیشتری برای آمریکا درخصوص اجماع سازی علیه چین و افزایش فشارها و مهارآن ایجاد می‌کند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل یادآور شد: در چند سال اخیر، در وزارت خارجه چین، خصوصا در مواضع سخنگویی آن، شاهد بالابردن تنش‌های لفظی هستیم که بخشی از انتظارها برای پاسخی‌دهی به اقدامات آمریکا ناشی از این اظهارات است، اما با این حال آمریکا رسما اعلام کرده همچنان به سیاست چین واحد پایبند است و این سفر تغییری در سیاست‌هایش ایجاد نمی‌کند.