دکتر بهزاد احمدی لفورکی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی ضمن اشاره به گزارش نشریه هیل، وابسته به کنگره آمریکا که در آن به تلاش واشنگتن برای تقویت اتحاد سایبری در منطقه علیه ایران پرداخته است، تصریح کرد: توافقی که آمریکا با رژیم صهیونیستی و عربستان داشته، از جنبه‌های متعددی برخورداراست، قطعا بخشی از این توافق جنبه دفاعی – امنیتی دارد، منتهی صرفا امنیتی نیست. از صنایع پیشرو مانند 5G وهمکاری درحوزه نسل ششم اینترنت، اکتشافات فضایی گرفته تا مباحث امنیتی مورد توجه بوده و عملاً توافقنامه‌های جداگانه‌ای میان سازمان امنیت سایبری عربستان با FBI و آژانس امنیت سایبری نظارت امنیت داخلی آمریکا امضا شده است.

وی بابیان اینکه توافق انجام شده با عربستان جنبه‌های فراامنیتی در ابعاد اقتصادی و فناورانه هم دارد، گفت: نشریه هیل تلاش کرد با نشان دادن ایران به عنوان تهدیدی مشترک، ادعا کند این همکاری‌ها به دلیل مقابله با ایران است، اما اگر عمیق‌تر نگاه کنیم، این تحلیل ساده‌ای است که این توافقات را صرفا به تهدیدانگاری ایران تقلیل دهیم.

هدف راهبردی سایبری آمریکا

این کارشناس حکمرانی بین‌المللی فضای مجازی توضیح داد: ایجاد ابتکارعمل‌های دیپلماتیک فناوری محور، خصوصا ابتکارات سایبری موضوعی است که درچند سال اخیر با جدیت از سوی آمریکا دنبال شده و اخیرا اداره ویژه‌ای در این‌باره در وزارت خارجه تاسیس شده که مدیر آن در سطح سفیر است و باید از کنگره رای اعتماد بگیرد. این وضعیت نشان می‌دهد تا چه اندازه در این راهبرد جدی هستند. براساس این راهبرد، آمریکا تلاش می‌کند میان متحدانش برای تقویت اینترنتی که خودش آن را جهانی می‌داند، در برابر اینترنت بالکانیزه شده‌ای که ادعا دارد چین و روسیه و دیگر بازیگران به دنبال آن هستند، همگرایی ایجاد کند.

احمدی با تاکید براینکه هدف اصلی آمریکا از ایجاد اتحادسازی، صرفا ایران نیست و برای مقابله با نفوذ فزاینده کشورهایی که می‌خواهند تسلط و یکجانبه گرایی آمریکا در فضای سایبر را به چالش بکشند، تلاش می‌کند، افزود: بحث ژئوپلیتیک سایبری نیز برای آمریکا اهمیت راهبردی دارد و برنامه‌ریزی برای اینکه بتواند عمق سایبری خود را تقویت کند و در موضوعات ژئوپلیتیک سایبری دست برتر را داشته باشد، از جمله سیاست‌های مهم دولت بایدن در این حوزه است.

وی با بیان اینکه به نظرمی رسد آمریکا در پنج حوزه «منع گسترش» را درباره ایران دنبال می‌کنند، توضیح داد: آمریکا پیش از این تنها به مساله منع گسترش در حوزه‌های هسته ای، نفوذ منطقه‌ای و موشکی می‌پرداخت، اما خصوصا در دوسال اخیر دو موضوع جدید «منع گسترش سایبری» و «منع گسترش پهپادی» نیز به ابعاد مقابله با ایران اضافه شده است. بنابراین هم تولید ادبیات در اندیشکده‌های آمریکایی در این زمینه افزایش یافته و هم آمریکایی‌ها، درسطح مقامات ارشد، اشاره‌های مکرری به «تهدید فزاینده» ایران در حوزه‌های سایبری و پهپادی دارند. بنابراین تلاش می‌کنند در اجلاس‌های دوجانبه و منطقه‌ای هم بندهایی را در این خصوص بگنجانند و آن را در دستور کار جهانی هم قرار دهند. پیش بینی می‌شود در این باره به سمت صدور قطعنامه‌هایی هم بروند.

این کارشناس حکمرانی بین‌المللی فضای مجازی خاطرنشان کرد: قطعا ایران در حوزه سایبر و پهپاد در آینده بسیار نزدیک، چالش‌های متعددی را با آمریکا خصوصا در سطح بین‌المللی تجربه خواهد کرد.

به گفته احمدی، در حوزه سایبری، نگاه رژیم صهیونیستی به ایران، بیشتر در حوزه موازنه قدرت سایبری تحلیل می‌شود. رژیم صهیونیستی خود را در عرصه سایبری رقیب ایران می‌داند و معتقد است در حوزه‌های آفندی و پدافندی توانمندی‌هایی دارد، اما به تنهایی نمی‌تواند در مقابل توانمندی‌های ایران قراربگیرد؛ بنابراین به دنبال شرکای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است و امارات در منطقه جایگاه ویژه‌ای در این حوزه پیدا کرده و عربستان نیز غیررسمی این اتحادسازی را با رژیم صهیونیستی انجام داده است.

نیاز سایبری عربستان

وی با بیان اینکه تصویرپردازی از ایران به عنوان دشمن سرسخت و روایت‌سازی و تشدید درک تهدید از سوی ایران به نفع رژیم صهیونیستی و آمریکا است و آن‌ها دستورکار مشخصی برا بزرگنمایی در این خصوص دارند، درحالی‌که ایران با حمله استاکس‌نت به تاسیسات هسته‌ای نطنز از اولین قربانیان تروریسم سایبری بوده است، ادامه داد: با اینکه عربستان در حوزه سایبری درحال رشد است، اما در مقایسه با ایران و امارات توان سایبری کمتری دارد، بنابراین خود را نیازمند ورود به چنین ائتلاف‌هایی می‌بیند. معتقدم نگاهی تقلیل‌گرایانه است که تصورکنیم ائتلاف سازی سعودی در حوزه امنیت سایبری بیشتر در تقابل با ایران بوده. عربستان ممکن است درک تهدید سایبری از سوی ایران داشته باشد، اما از سوی دیگر بازیگران، از جمله رژیم صهیونیستی و حتی رقبای عربش، مانند قطر نیز نگرانی دارد و این دلیلی برای ائتلاف‌سازی است.

به اعتقاد این کارشناس حکمرانی بین‌المللی فضای مجازی، توافقات سایبری آمریکا با عربستان جنبه‌های اقتصادی و فناورانه قدرتمندی دارد که به آن پرداخته نشده است.عربستان با مباحثی مانند نسل‌های جدید ارتباطی، تقویت اقتصاد دیجیتال و خصوصا تشدید همکاری‌های فضایی با نگاه تقویت اقتصاد فضاپایه وارد همکاری شده که آن را باید در راستای برنامه‌های بلندپروازانه محمد بن سلمان با عنوان پروژه 2030 تحلیل کرد.

احمدی تاکیدکرد: عربستان در رقابت با دیگر بازیگران، خصوصا امارات، ایران و حتی رژیم صهیونیستی تلاش می‌کند با تعریف زیرساخت‌های دیجیتالی قوی، بتواند خود را از اقتصاد نفتی جدا و گذار دیجیتالی خود را تسریع کند و در این زمینه سرمایه گذاری‌های هنگفتی نیز در حوزه‌های هوش مصنوعی انجام داده است.

مسیر پیش روی ایران

وی با بیان اینکه ایران باید برای مقابله با ائتلاف‌سازی‌ها علیه خود در این زمینه، فعالیت در دو حوزه داخلی و بین‌المللی را مدنظر داشته باشد، اضافه کرد: ما باید سهم اقتصاد دیجیتال و اقتصاد فضاپایه را از تولید ناخالص داخلی خود بالا ببریم. براین اساس گام دوم، باید تقویت زیرساخت‌های ارتباطاتی و فناوری اطلاعات و همچنین وضع قوانینی باشد که رشد اقتصاد دیجیتال را تسهیل کند و بتواند باعث رشد و رونق آن شود. ضمن اینکه باید به افزایش تقویت و توان دفاع سایبری کشور نیز توجه داشت.

این کارشناس حکمرانی بین‌المللی فضای مجازی، وصل کردن این اقتصاد به بازارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و کسب سهم از آن‌ها را از دیگر راهبردهای مهم عنوان کرد و گفت: خدمات و تجهیزات ما می‌تواند برای کشورهای آفریقایی و برخی کشورهای آسیایی جذاب باشد.

احمدی با بیان اینکه باید مواضع شفافی در عرصه امنیت سایبری برای ایجاد بازدارندگی داشته باشیم و قاطعانه اعلام کنیم می‌توانیم به حملات سایبری، از هر منبعی که باشد، واکنش نشان دهیم، بر ضرورت عقد توافقنامه‌های امنیت سایبری با کشورهای دوست و همسو تاکید کرد و افزود: با اینکه در مباحث ژئوپلیتیکی، عربستان و برخی کشورهای عربی رقیب و بعضا دشمن ما معرفی می‌شوند، در حوزه‌های ICT دغدغه‌های بسیار مشابهی با ما دارند.

وی گفت: با استفاده از تجربه‌ای که اروپایی‌ها براساس رویکردهای کارکردی و یا نوکارکردی در دهه‌های 1960و 1970 داشتند، می‌توانیم از ظرفیت‌های همکاری‌های کارکردی در حوزه سایبر و اقتصاد دیجیتال برای تقویت روابط با همسایگانمان از جمله عربستان استفاده کنیم. درست همانند حوزه محیط زیست که حوزه‌ای کارکردی است که دولت‌ها در زمینه آن با یکدیگر رقابت نمی‌کنند، بلکه تلاش می‌کنند در آن موارد با یکدیگر همکاری داشته باشند. همکاری در حوزه‌های کارکردی، مواضع را در حوزه‌های سخت، نرم‌تر می‌کند.

این تحلیلگر حکمرانی بین‌المللی فضای مجازی، با تاکید برضرورت توجه به حضور پررنگ و موثر در کنفرانس‌ها و مجامع بین‌المللی که به هنجارها، قواعد و حقوق سایبری و همچنین مجامع تعریف کننده حقوق «فضای ماورا جو» شکل می‌دهند، اضافه کرد: باید مجامع منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را برای گفتگوهای جنوب-جنوب در حوزه حکمرانی بین‌المللی فضای سایبری و حتی فضای ماورای جو برگزارکرد. ما دغدغه‌های بسیار مشابهی در این حوزه‌ها داریم.