شورای راهبردی آنلاین- گفتگو: یک کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به اعتراض روسیه به فروش پهپاد ترکیه به اوکراین و ممنوعیت واردات برخی اقلام کشاورزی از ترکیه گفت: «دو طرف در نقاطی که روابط و منافعشان با هم تلاقی دارد، تلاش میکنند از اهرمهایی که دارند برای فشار بر طرف مقابل استفاده حداکثری کنند.»
مرتضی مکی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی در خصوص روابط مسکو و آنکارا اظهار داشت: «مناسبات ترکیه و روسیه طی سالهای اخیر با تحولات متفاوتی نسبت به گذشته مواجه شده است؛ رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه در چند سال گذشته تلاش کرد تا پیوندهای گستردهای در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی با روسیه برقرار کند که این موضوع به نوع رفتار و روابطی که ترکیه با آمریکا و مجموعه کشورهای اروپایی دارد بازمیگردد.»
به گفته این کارشناس، نوع مناسبات آنکارا با مسکو بیشتر یک نوع روابط فرصتطلبانه برای ترکیه در جهت توسعه نفوذش در منطقه خاورمیانه و امتیازگیری از آمریکا و شرکای اروپاییاش در پیمان ناتو بوده است. روابطی که ترکیه با روسیه و جمهوری اسلامی ایران در سوریه برقرار کرد نقطه اوج همکاریهای این کشور با مسکو به شمار میرود؛ آن هم بعد از تغییر رویکرد ترکیه در سوریه در عقبنشینی از سیاست براندازی دولت بشار اسد.
مکی با اشاره به اینکه پس از کودتای سال 2016 تنش میان ترکیه با آمریکا و دولتهای اروپایی افزایش زیادی پیدا کرد، گفت: «اردوغان سعی کرد با نزدیکی به مسکو، روابط متوازنی بین روسیه و نوع مناسباتش با غرب ایجاد کند.»
این کارشناس مسائل اروپا تأکید کرد: «روابط آنکارا با مسکو، فرصتطلبانه و تاکتیکی بوده است؛ زیرا ترکیه بهخوبی میداند پیوندهای اقتصادی و امنیتی این کشور با غرب آنچنان عمیق و گسترده است که روسیه امکان پر کردن نیازها و کاهش وابستگیهای ترکیه به غرب را ندارد.»
وی در این خصوص توضیح داد: «روابط ترکیه با غرب یک روابط استراتژیک است و بازار اروپا بزرگترین بازار برای تولیدات صنعتی و کشاورزی ترکیه به شمار میرود. به همین دلیل باید نوع نگاه و روابط ترکیه به روسیه را تاکتیکی دانست، چرا که آنکارا آینده مناسبات اقتصادی، نظامی و امنیتی خود را با غرب میداند نه با روسیه. البته همزمان ترکیه تلاش میکند بهعنوان یک قدرت منطقهای، بازیگر فعالی در سطح منطقه باقی بماند.»
مکی همچنین گفت: «ترکیه تلاش دارد در حوزه دریای سیاه روابطی را با کشورهای این منطقه برقرار کند تا بهعنوان یک قدرت منطقهای در آنجا شناخته شود؛ سیاستی که برخلاف رویکردهای کرملین در این منطقه است.»
وی با اشاره به تنش اخیر در رابطه با فروش پهپاد به اوکراین نیز توضیح داد: «تلاش ترکیه برای تقویت پیوندها با اوکراین همواره با حساسیتهای روسیه مواجه بوده است. به همین دلیل هم روسیه تلاش میکند از ترکیه، در مواجهه با منازعاتش با غرب حداکثر بهرهبرداری سیاسی، اقتصادی و امنیتی را داشته باشد و هم ترکیه بهنوعی در روابطش با روسیه فرصتطلبانه رفتار میکند.»
این کارشناس ادامه داد: «ازاینرو دو طرف در نقاطی که روابط و منافعشان با هم تلاقی دارد، تلاش میکنند از اهرمهایی که دارند برای فشار بر طرف مقابل استفاده حداکثری بکنند.»
وی در رابطه با ممنوعیت واردات برخی اقلام کشاورزی از ترکیه به روسیه نیز گفت: «روسیه بخش زیادی از مواد غذایی و کشاورزی مورد نیازش را از ترکیه تأمین میکند آن هم بعدازآنکه بسیاری از دولتهای اروپایی همچون لهستان صادرات مواد غذایی و محصولات کشاورزی به روسیه را تحریم کردند. امروز اما شاهد هستیم که مسکو واردات برخی اقلام کشاورزی از آنکارا را در واکنش به اقدام ترکیه در فروش پهپاد به اوکراین ممنوع کرده است. در این خصوص باید توجه داشت که بازار محصولات کشاورزی و مواد غذایی متنوع است و روسیه این امکان را دارد که بهراحتی نیازمندیهای کشاورزی و غذاییاش را از کشورهای دیگر تأمین میکند.»
وی درباره نقشآفرینی ایران در چنین فضایی تأکید کرد: بازار روسیه و کشورهای آسیای مرکزی، در حوزه مواد غذایی و محصولات کشاورزی، بازاری رقابتی میان ایران و ترکیه بوده است و با توجه به این رقابتی بودن بازار، روسیه بهراحتی میتواند محصولات مورد نیازش را از ایران که قیمتهایش نیز از ترکیه پایینتر است تأمین کند. ازاینجهت اکنون این فرصت برای جمهوری اسلامی ایجاد شده که حداکثر استفاده را داشته باشد.
مکی در نهایت درباره چشمانداز تنش فعلی دو کشور گفت: «انتظار نمیرود تنشی که میان روسیه و ترکیه بر سر فروش پهپاد ترکیه به اوکراین ایجادشده به یک منازعه جدی میان دو کشور تبدیل شود. چرا که هم ولادیمیر پوتین و هم رجب طیب اردوغان تنشهای جدی با آمریکا و دولتهای اروپایی در حوزههای مختلف سیاسی، امنیتی و نظامی دارند و روسای جمهور دو کشور بهخوبی از ظرفیتهای همدیگر در چگونگی مدیریت تنش با آمریکا و دولتهای اروپایی برخوردار هستند. لذا بهاحتمالزیاد دو طرف بر سر این موضوع به یک مصالحه خواهند رسید و یا از کنار آن خواهند گذشت.»
0 Comments