شورای راهبردی آنلاین - گفتگو: سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان گفت: در مقطع فعلی جمهوری اسلامی باید در قبال مسئله قره‌باغ و اختلافات بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان به دنبال صلح پایدار باشد و وضعیت نه جنگ و نه صلح به نفع هیچ کشوری در منطقه نیست.
محسن پاک آیین در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی در خصوص توافق اخیر قره‌باغ اظهار داشت: «توافقی که در روسیه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان صورت گرفت به‌ویژه برخی مفادی که تابه‌حال اجرایی شده است درواقع همان نظرات جمهوری اسلامی ایران است؛ یعنی همان نظراتی که در طرح ایران ذکرشده بود و آقای عراقچی، معاون وزیر خارجه کشورمان در کشورهای مختلف درباره آن رایزنی داشت. علاوه بر این، محورهای مهم آن توافق پیش‌تر نیز در بیانات مقام معظم رهبری بیان شده بود.» به گفته این کارشناس، رفع اشغال هفت شهر جمهوری آذربایجان، حمایت از تمامیت ارضی این کشور و همچنین عدم‌تغییر در مرزهای پذیرفته‌شده جغرافیایی، مواردی است که تابه‌حال اجرایی شده و مدنظر جمهوری اسلامی ایران هم بوده است.
سفیر سابق ایران افزود: «جنگ ۴۵ روزه اخیر به آزادی هفت شهر اشغال‌شده جمهوری آذربایجان منجر شد و خوشحالی مردم این کشور را در پی داشت اما عدم توفیق در آزادی قره‌باغ این خوشحالی را ناپایدار کرد.»
پاک‌آیین در این رابطه ادامه داد: «مسئله مهمی که در این طرح مطرح بوده و ممکن است دوباره موجب بروز جنگ، ناامنی و نقض آتش‌بس شود وضعیت نامشخص منطقه قره‌باغ است؛ یعنی مشخص نیست که حاکمیت این منطقه با کدام کشور خواهد بود.»
کارشناس مسائل آسیا با اشاره به اینکه به‌طور طبیعی جمهوری آذربایجان، قره‌باغ را جزء تمامیت ارضی خود می‌داند، افزود: «مطالبه اصلی آذربایجان این است که قره‌باغ به‌صورت یک جمهوری خودمختار به این کشور بازگردد. درعین‌حال دولت خودخوانده قره‌باغ با حمایت ارمنستان اصرار دارد که این منطقه را از جمهوری آذربایجان جدا کنند.» پاک‌آیین ادامه داد که این مناقشه تا زمانی که وضعیت این منطقه مشخص نشود تداوم دارد و اجرای باقی مفاد طرح نیز خودبه‌خود با ابهام مواجه خواهد شد.
سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان در پاسخ به این پرسش که اگر این طرح اجرا شود چه تغییراتی ایجاد خواهد شد، توضیح داد: «در وهله نخست در صورت اجرای کامل این طرح، صلح در منطقه برقرار خواهد شد. این صلح برای همه کشورهای منطقه مثبت است و موجب گسترش همکاری‌ها و همگرایی‌های منطقه‌ای می‌شود. البته در گام نخست این صلح برای جمهوری آذربایجان و ارمنستان خیلی اهمیت دارد. چراکه این دو کشور سال‌ها در حال جنگ بودند و هر دو به‌ویژه ارمنستان از تبعات جنگ آسیب‌های زیادی دیده‌اند.»
وی با اشاره به اینکه صلح بین آذربایجان و ارمنستان برای جمهوری اسلامی ایران نیز منافعی به دنبال دارد، تأکید کرد: «نخست اینکه در بعد امنیتی، مرزهای کشور امن می‌شود و دیگر اینکه در بعد اقتصادی به ایران فرصت می‌دهد که برای مشارکت در بازسازی هفت شهر ویران‌شده آذربایجان که در ۵۰۰ متری یا یک کیلومتری ایران قرار دارند وارد همکاری شود.»
این کارشناس ادامه داد: «اگر جمهوری اسلامی ایران مدبرانه و با برنامه عمل کند فرصت خوبی در اختیار خواهد داشت.»
پاک‌آیین ضمن رد برخی گمانه‌ها مبنی بر اینکه در پی این توافق، مزیت ترانزیتی ایران کاهش پیدا می‌کند؛ اظهار داشت: «مزیت ترانزیتی اصلی ایران، کریدور شمال به جنوب و بالعکس است که آذربایجان و ارمنستان را به دریای عمان و خلیج‌فارس متصل می‌کند. از این بابت ایران درآمد ترانزیتی کسب می‌کند.»
وی ادامه داد: «درعین‌حال به دلیل وجود جنگ، آذربایجان ناچار شده بود برای رفتن به نخجوان از خاک ایران عبور کند و به نظر می‌رسد که ازاین‌پس نیز آذربایجان این مسیر جایگزین را بعضاً مورداستفاده قرار دهد و این امر نیز باز به نفع جمهوری اسلامی ایران است؛ زیرا باکو نمی‌خواهد فقط از یک مسیر استفاده کرده و به لحاظ ترانزیتی خود را کاملاً وابسته به ارمنستان کند.»
درنهایت سفیر سابق ایران در باکو تأکید کرد که در مقطع فعلی جمهوری اسلامی ایران باید در قبال مسئله قره‌باغ و اختلافات بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان به دنبال صلح پایدار باشد و وضعیت نه جنگ و نه صلح به نفع هیچ کشوری در منطقه نیست.
0 Comments