محمدرضا عسگری مورودی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به ادعای طالبان در خصوص ساقط کردن یک هواپیمای نظامی آمریکا اظهار کرد: این حمله در دوره مذاکره آقای زلمای خلیل زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان، با نماینده طالبان در قطر نشان می‌دهد طالبان حاضر نیست حتی در بحبوحه گفتگوها با کاخ سفید از شدت خشونت و درگیری‌ها در افغانستان کم کند.

وی با یادآوری اینکه خلیل زاد پیش‌تر از طالبان خواسته بود برای زمینه‌سازی جهت دستیابی به یک توافق صلح کاهش خشونت‌ها را در دستور کار قرار دهد، گفت: طالبان از یک‌سو در شرایط مذاکره با آمریکا تلاش می‌کند با افزایش درگیری‌ها و اعمال خشونت‌های بیشتر در افغانستان، بتواند امتیازات بیشتری از آمریکایی‌ها در فرایند مذاکره بگیرد.

پیام ساقط کردن هواپیما برای کاخ سفید

این تحلیلگر مسائل افغانستان با اشاره به اینکه با توجه به رویکرد طالبان در دو دهه اخیر، معمولاً از این گروه به‌عنوان گروهی غیرمنعطف در فضای سیاسی افغانستان یاد می‌شود، ادامه داد: ساقط کردن هواپیما پیامی است برای کاخ سفید که آمریکایی‌ها باید که با شرط اصلی طالبان برای استقرار صلح در افغانستان موافقت کنند.

وی توضیح داد: طالبان بارها اعلام کرده که تا زمانی که نیروهای آمریکایی به‌طور کامل خاک افغانستان را ترک نکنند دستیابی به هرگونه توافق صلح و برقراری آتش‌بس دائمی در این کشور دور از انتظار خواهد بود و شکست یازده دور گفتگو میان دو طرف هم نشان داده که طالبان حاضر نیست از شرط خود عقب‌نشینی کند.

بی‌صداقتی آمریکا درباره خروج از افغانستان

عسگری با تأکید بر اینکه به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها در موضع خود در خصوص خروج نیروهایشان صداقت لازم را ندارند، افزود: با توجه به اینکه کاملاً مشخص است خاتمه جنگ و استقرار ثبات و آرامش در افغانستان درگرو خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان است اما در بیش از یک سالی که گفتگوها با طالبان را در پیش‌گرفته‌اند حاضر نشده‌اند دستکم برای اعتمادسازی در جهت دستیابی به توافق صلح، بخشی از نیروهای خود را از برخی مناطق افغانستان خارج کنند.

وی اضافه کرد: آمریکایی‌ها در چارچوب راهبردی که در منطقه دارند حاضر به ترک خاک افغانستان نیستند و این کشور را به‌عنوان یک پایگاه دائمی که توان دسترسی‌های سهل‌تری را برای نظامیانشان در مواقعی که ضرورت‌های امنیت کلی آمریکا ایجاب کند در نظر گرفته‌اند.

انتظار افزایش شدت خشونت و درگیری‌ها از سوی طالبان

عسگری افزود: طالبان با در نظر گرفتن این موضوع، به دنبال اعلام این پیام است که همچنان بر رویکرد خود برای مقابله با حضور نیروهای خارجی در افغانستان اصرار دارد و به نظر می‌رسد تا زمانی که آمریکایی‌ها جدول زمانی مشخصی را برای خروج نیروهای نظامی خود ارائه نکنند همچنان هم فضای گفتگو با طالبان فضای مبهمی خواهد بود و چشم‌اندازی فراروی آن نمی‌شود تصویر کرد و هم اینکه باید انتظار داشته باشیم شدت خشونت و درگیری‌ها از سوی طالبان در افغانستان افزایش یابد.

این کارشناس مسائل افغانستان در رابطه با وضعیت آینده آمریکایی‌ها در افغانستان در چنین شرایطی نیز گفت: به دلیل نبود تجربه لازم در آقای ترامپ در حوزه سیاست خارجی، در حدود چهار سال اخیر که او در کاخ سفید حضورداشته، عملاً ابعاد مختلف سیاست خارجی آمریکا با آشفتگی مواجه بوده و آمریکایی‌ها نتوانستند در دوره آقای ترامپ مانند گذشته چارچوب‌های مشخصی را در حوزه سیاست خارجی خود و در تنظیم روابطشان با کشورهای مختلف و سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به دست بیاورند.

استراتژی نامعلوم آمریکا در قبال افغانستان

وی افغانستان را یکی از این چالش‌هایی برشمرد که ترامپ نتوانست راهبرد مشخصی را در قبال آن ارائه کند و افزود: همین مسئله باعث شده که استراتژی نامعلومی در قبال افغانستان پیش روی مقامات کاخ سفید باشد. در چنین شرایطی حفظ و ادامه وضع موجود، باوجود خشونت‌های طالبان، یکی از شاخص‌های اصلی سیاست خارجی آمریکا در افغانستان محسوب می‌شود و به همین دلیل نمی‌شود انتظار داشت بعد از به بن‌بست رسیدن یازده دور گفتگو و اسقاط یک هواپیما، آمریکایی‌ها بخواهند تغییر جدی و ملموسی را در سیاست‌های خود در افغانستان اعمال کنند.

عسگری درعین‌حال بابیان اینکه به نظر می‌رسد در آینده شاهد افزایش خشونت طالبان نسبت به آمریکا خواهیم بود، گفت: این گمانه به‌شدت در میان طالبان تقویت‌شده که با کارشکنی‌هایی که آمریکایی‌ها در روند مذاکرات صلح انجام می‌دهند و با اصرار بر ماندن در افغانستان، عملاً گفتگوها را به چالش کشیده‌اند.

بی اعتمادی طالبان به امریکا در مذاکرات صلح

وی تأکید کرد: این برداشت توسط شورای رهبری طالبان ایجادشده است که آمریکایی‌ها آن‌ها را وارد دور باطلی کرده‌اند و اساساً مقوله مذاکره برای استقرار صلح در افغانستان به موضوع شوخی برای آمریکایی‌ها تبدیل‌شده و طالبان برای اینکه نشان دهد حاضر به تعدیل شرایط و مواضعش نیست با افزایش خشونت‌ها اعلام می‌کند همچنان در عزم خود جدی است.

عسگری بابیان اینکه نیروهای آمریکا در منطقه و افغانستان بیش از هر زمان دیگری آسیب‌پذیر شده‌اند، اضافه کرد: به نظر می‌رسد اگر طالبان بر میزان خشونت و درگیری‌های خود اضافه کند، آمریکایی‌ها مجبور شوند در این شرایط بحرانی و دشوار، نسبت به میزان حضور نیروهایشان در افغانستان بازنگری کنند.

تغییر راهبرد آمریکا نسبت به طالبان بی‌نتیجه است

وی درعین‌حال در رابطه با احتمال تغییر راهبرد آمریکا نسبت به طالبان در صورت افزایش خشونت‌ها نیز گفت: آمریکایی‌ها از پایان سال 2014 طبق توافقی که با دولت افغانستان داشتند اعلام کردند که مأموریت رزمی‌شان به پایان رسیده و بیشتر در حوزه‌های مشاوره و آموزش در کنار ارتش و پلیس افغانستان خواهند بود. گرچه آن‌ها در پنج سال گذشته بارها این تعهد را نقض کردند و به‌طور خودسرانه حملات شبانه و هوایی علیه شهروندان عادی در افغانستان را در دستور کار قراردادند که نتیجه آن کشتار صدها زن و کودک و افراد بی‌گناه در افغانستان بوده است.

عسگری ادامه داد: گرچه این احتمال وجود دارد که با افزایش درگیری و خشونت‌های طالبان در افغانستان، آمریکایی‌ها بیش از گذشته تعهد خود را در خصوص پایان عملیات رزمی در افغانستان نقض کنند اما این تجربه کاملاً روشن و شفاف فراروی کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا وجود دارد که تا پیش از سال 2014 هم که ناتو در عملیات مبارزه با طالبان حضور داشتند به‌رغم برخورداری از 150 هزار نیروی نظامی خارجی در افغانستان نتوانستند به برنامه‌های خود در افغانستان برسند و طالبان را مهار کنند. اگر آن‌ها راهبرد خود در افغانستان را هم‌تغییر دهند و وارد دور تازه‌ای از عملیات رزمی شوند نتیجه بهتری حاصل نخواهد شد.