جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
جایگاه چین در معادله واشنگتن – پیونگ یانگ
اسماعیل بشری*
پس از آن که رییسجمهوری آمریکا اعلام کرد، کشورش به تهدیدهای کرهشمالی پاسخ خواهد داد، دولت پیونگیانگ به این اظهارات واکنشی جدی نشان داد و اعلام کرد به دنبال هدف قرار دادن مناطقی در نزدیکی تاسیسات نظامی استراتژیک آمریکا در جزیره گوام در اقیانوس آرام با موشکهای بالستیک میانبرد است.
اما فراتر از موضوع آینده تنش های آمریکا – کره شمالی، این پرسش مطرح است که واشنگتن که سالهاست بحث مهار چین را در دستور کار قرار داده است، با تنشآفرینی در شبه جزیره کره تاچه حد محدود کردن پکن را مدنظر دارد و به طور کلی این بحران چه تاثیری در روند رشد اقتصادی و قدرتیابی چین برجای خواهد گذاشت؟
باید توجه داشت آنچه که ایالات متحده آمریکا در شبه جزیره کره انجام میدهد، در درجه نخست با هدف حفاظت از منافع خود این کشور است و حفاظت و حراست از منافع کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی در درجه دوم اهمیت برای آمریکا قرار دارد.
از سوی دیگر با در نظر گرفتن این موضوع که واشنگتن یکی از اهداف راهبردی خود در سده سوم را «مهار چین» و کنترل «آسیا پاسیفیک» قرار داده، اینک اگر تلاش دارد تا در کره جنوبی، ژاپن و دیگر کشورها جای پایی برای خود به دست آورد، هدف عمدهاش حفظ منافع و گسترش سیطرهاش بر اقیانوس آرام است.
با این تفاسیر، اگر آمریکا به بهانه مقابله با تهدید پیونگ یانگ موشکهای تاد را در کره جنوبی مستقر کرده است، اهداف پشت پردهای را نیز دنبال میکند، زیرا مقابله با موشکهای کره شمالی توسط کره جنوبی با سامانه پاتریوت نیز امکانپذیر است و تاد بیشتر برای مرحله میانی یعنی رهگیری موشکهایی با ارتفاع بالا و پرواز در مرحله میانی استفاده میشود.
به بیان دیگر اگر موشکی از خاک کره شمالی به پرواز درآید یک مرحله میانی را طی میکند و در مرحله نهایی به خاک آمریکا خواهد رسید، لذا آمریکا برای برخورد با موشکهای کره شمالی در مرحله میانی، سیستمهای ضد موشکیاش را در خاک کره جنوبی، گوام یا در آلاسکا مستقر کرده است. بنابراین موشکهای پیونگیانگ باید از چند لایه پدافند هوایی عبور کنند تا به خاک آمریکا برسند که یکی از مهمترین لایهها در کره جنوبی است.
البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که حتی اگر بحران کره شمالی حل و فصل شود، آمریکا سامانههایی را که در کره جنوبی مستقر کرده، جمع نخواهد کرد، زیرا علاوه بر رهگیری موشکهای کره شمالی، مهار چین و روسیه نیز مدنظر واشنگتن است. به هر حال منافع راهبردی آمریکا اقتضا میکند که در شبه جزیره کره نیروی خوبی را مستقر کند تا بتواند جلوی تحرکات استراتژیک علیه این کشور را بگیرد.
در این میان نگاه چین به بحران کره شمالی نیز حائز اهمیت است؛ بدین مفهوم که هرچقدر پکن در مهار کره شمالی موفق عمل کند و اجازه ندهد که تنش به سمت گزینه نظامی حرکت کند، این کشور کماکان میتواند با موفقیت به رشد اقتصادی خود ادامه دهد، اما هر اتفاق غیرمنتظرهای در شبه جزیره کره میتواند منافع چین را به خطر بیندازد.
همچنین کره شمالی منطقهای راهبردی برای چین به شمار میآید و چین تمایلی ندارد که کره شمالی با کره جنوبی که هم پیمان آمریکا است، متحد شود و نظام کره شمالی غرب گرا شود؛ زیرا در این صورت آمریکا به مرزهای چین نزدیک و در آنجا مستقر میشود. به همین جهت چین در تلاش است که فاصلهی موجود میان کره شمالی و جنوبی را حفظ کند و در عین حال با فشارهایی که به هیئت حاکمه کره وارد میآورد، در نظر دارد از میزان تنشهای موجود بکاهد، لذا یک وضعیت تناقضآلودی در شبه جزیره کره برای چین وجود دارد، زیرا اگر فشارها زیاد باشد و نظام کره شمالی از هم فرو بپاشد، چین ضرر میکند و در صورت تداوم فعالیتهای هستهای کره شمالی منطقه شبه جزیره کره دائما در معرض تهدیدات امنیتی خواهد بود که این هم به نفع پکن نیست.
یک نکته دیگر که در خصوص بحران کره شمالی و نقش آمریکا و چین باید در نظر گرفت، اینکه اگر چین همکاریهای لازم را در این رابطه انجام ندهد ممکن است آمریکا رویکردی را که در قبال روسیه بکار گرفت، در مقابل پکن نیز استفاده کند؛ در این صورت چین آسیب شدیدی خواهد دید. این در حالی است که در برهه فعلی چین با درایت وارد عمل شده و سعی دارد به گونهای وارد عمل شود که آتشی که در شبه جزیره مشتعل شده، فروکش کند.
البته پکن خواهان آن است که تنش در شبه جزیره به نوعی فروکش کند که آمریکا دست بالا و برتر را نداشته باشد، چرا که چین نمیخواهد کره شمالی را از دست بدهد؛ یعنی این فروکش کردن بحران نباید به قیمت ضعیف شدن بیش از حد پیونگ یانگ باشد.
کارشناس مسائل شبه جزیره کره*
0 Comments