شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از دارایی‌های مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل دارایی‌های روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از دارایی‌ها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اروپا گفت: براساس گزارش گاردین، اتحادیه اروپا به توافقی در مورد برداشت سود از دارایی‌های مسدود شده روسیه برای خرید تسلیحات و کمک به اوکراین دست یافته است. از آنجایی که اتحادیه اروپا از عواقب قانونی مصادره کامل دارایی‌های روسیه نگران است و با توجه به اینکه مسکو حق قانونی برای برداشت این وجوه نداشت، تصمیم گرفت فقط سود حاصل از دارایی‌ها را برای کمک به اوکراین استفاده کند.
شورای راهبردی آنلاین: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از مصاحبه اینجانب با الجزیره موضعگیری و حرف های گذشته را تکرار کرد که نمی گذارند ایران سلاح هسته ای تولید کند، ولی نهایتا گفت بهترین راه دیپلماسی است. بله ما هم براساس فتوای رهبری دنبال تولید سلاح نیستیم، بلکه مدافع دیپلماسی و تحقق طرح منطقه عاری از سلاح هسته ای هستیم، ولی اگر رژیم اسراییل ما را تهدید هسته ای کند، نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر اجازه دیگران باشیم.
شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک پژوهشگر مسائل عربستان گفت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا طی یک سفر منطقه‌ای وارد ریاض شد و رایزنی‌هایی با مقامات این کشور داشت. به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای بین عربستان و آمریکا علاوه بر بحث جنگ غزه، روند عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل و این کشور عربی است.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت مهمان: تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماه‌های اخیر به دلیل جنگ غزه به با مشکلات عدیده و بحران جدی مواجه شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات آمریکا و انگلیس به مواضعی در یمن ختم شد. البته، کشورهای اروپایی هر چند در ائتلاف آمریکایی مشارکت جدی نداشتند، اما منافع متعدد و پیچیده ای در این منطقه پرالتهاب دارند و در نتیجه رویکرد ویژه و مستقلی در قبال آن اتخاذ کرده اند.
شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: یک کارشناس مسائل منطقه گفت: مقامات قطر به طور حتم در برابر فشار غربی‌ها برای اخراج رهبران حماس از خاک خود مقاومت می‌کنند و احتمالا آمریکا هم در این رابطه به سمت معادله صفر و صد حرکت نخواهد کرد، چراکه ماندن رهبران حماس در قطر که متحد آمریکا است، بهتر از این است که حماس در کشوری خارج از قدرت اعمال فشار آمریکا قرار گیرد.
نصرت‌الله تاجیک – کارشناس مسائل منطقه
نشست‌های آستانه و سفرها و دیدارهای مقامات ایران، ترکیه و سوریه نیز موید این موضوع است. اگر بخواهیم روند فعلی و چشم انداز این همکاری‌ها را بررسی کنیم باید در ابتدا و به منظور ساده سازی مسئله همسایگی ایران و روسیه از یک طرف و ایران و ترکیه از طرف دیگر را نادیده بگیریم و آنها را به صورت سه کشور مجزا که گویی مشخصات و ویژگی‌های همسایگی ندارند، در نظر بگیریم.
آنچه که در این مقطع، سیاست خارجی این سه کشور را حول رئوس یک مثلث قرار داده که روی اضلاع آن مثلث با هم تعامل داشته باشند، مسئله سوریه است. این الگوی مثلث و ارتباط دو به دو از آن جهت مورد توجه است که نشان دهیم زمینه و شرایط یک همکاری سه جانبه به وجود نیامده و احتمالا هم نخواهد آمد.
زیرا اولا ترکیه، روسیه و ایران با سه هدف مجزا در رئوس این مثلث قرار گرفته‌اند و اهداف، راهبردها، سیاست‌ها و انتظاری که از دستاوردهای خود و این همکاری و تعامل دارند، متفاوت است.
ثانیا تعاملات شان با یکدیگر خطی و دو به دو است. در این میان هدف ایران، تثبیت عمق استراتژیک خود در سوریه به منظور حفظ برتری‌های تاکتیکی و عملیاتی و استفاده از آن در تامین اهداف و منافع سیاست خارجی‌اش است، اما ترکیه می‌خواهد یک زمین باخته را در سوریه احیا کند؛ یعنی اینکه این کشور پیش تر به دنبال سرنگونی بشار اسد، رئیس جمهور سوریه بود که حاصل نشد، لذا امروز به جبهه ایران و روسیه بازگشته تا بتواند این زمینه باخته را تبدیل به زمین برد کند، بلکه در آینده سوریه نقش و سهم داشته باشد و شاید هم همراهی اش با ایران و روسیه مقطعی و تاکتیکی است و دوباره از طریق گروههای معتدل‌تر مخالف اسد به دنبال سرنگونی او باشد. اگرچه پیگیری احتمالی چنین اقدامی راهی بیهوده است و به اهداف خود نخواهد رسید.
اما هدف روسیه از حضور در سوریه و طرح آشکار اهداف و دیدگاه‌هایش این است که بتواند در حقیقت یک موقعیت برتر خاورمیانه‌ای با هدف توازن قوا با دیگر قدرت‌های جهانی از جمله آمریکا و اروپا به دست بیاورد. همچنین روسیه خواهان آن است تا از این طریق بتواند مشکلاتش را از جمله در اوکراین، کریمه و … حل و فصل کند.
البته روس‌ها یک نگاه استراتژیک نیز به خاورمیانه دارند که می‌خواهند درصدی از منافعی که طی 5 سال گذشته در اثر قیام‌های عربی از جمله در لیبی از دست دادند، مجددا به دست آورند.
لذا اولا سه کشور تعاملات خطی و غیرپایدار با هم دارند و ثانیا عوامل و اهداف گوناگون در این گرد هم آمدن دخیل هستند. این وضعیت سبب می‌شود که این کشورها نتوانند یک رابطه تعریف شده، منطقی و پایدار در این زمینه با یکدیگر طراحی و اجرا کنند.
براین اساس، در برخی مراحل و قدم‌ها ممکن است با هم باشند و در برخی مراحل کنار هم نخواهند بود و تضاد منافع پیدا می‌کنند و به صورت دو به دو به هم نزدیک یا از هم دور می‌شوند.
چه بسا در موضوعی، ایران و ترکیه علاقه‌مند به پیگیری روندی باشند که روسیه مخالف آن باشد و یا بالعکس.
بنابراین به فرض کاهش برخی از تنش‌های کنونی در صحنه سوریه از جمله رو به انتها رفتن قدرت داعش در مقابل نیروهای دولتی سوریه ممکن است هر‌آینه این اختلافات دو به دویی بروز و ظهور پیدا کند.
علاوه بر آنچه که گفته شد این سه کشور نسبت به سیاست‌ها، دیدگاه‌ها، منافع و اهداف یکدیگر نیز ظنین هستند و این امر باعث می‌شود نتوانند سیاست‌های محکم و همه‌‌جانبه‌ای را اتخاذ کنند.
لذا تهران، مسکو و آنکارا تنها حول محور سوریه همکاری دارند که معلوم نیست همین همکاری نیز پایدار باشد. بنابراین فعلا همکاری و تعامل در حوزه دیگری را نمی‌توان متصور بود و بعید است بتوانند زمینه و همکاری‌های جدیدی تعریف کنند.
در نهایت اگر همکاری‌های این سه کشور را در یک طرف قرار دهیم و طرف دیگر اقدامات و دخالت‌های آمریکا باشد، ایران، روسیه و ترکیه، چه به صورت انفرادی و چه به صورت مجموعه در آینده با مشکلات بیشتری در خاورمیانه و به خصوص در سوریه در اثر اقدامات نسنجیده و یا طراحی شده آمریکا و دونالد ترامپ روبرو خواهند بود.
0 Comments