شورای راهبردی آنلاین – یادداشت: انتخابات محلی ترکیه در روز یکشنبه ۳۱ مارس / ۱۲ فروردین که با پیروزی مخالفان و شکست حزب اردوغان به اتمام رسید، یک «نقطه تعیینکننده» مهم در آینده تحولات سیاست داخلی و خارجی ترکیه محسوب میشود. چراکه، افزون بر انتخاب شهرداران و مدیران محلی برای 5 سال آینده، سرنوشت چند مسأله مهم سیاسی را تعیین میکند.
حمید خوش آیند – کارشناس مسائل منطقه
انتخابات محلی ترکیه بنا به دلایلی، دارای اهمیت و تبعات عمدهای است که به موازات هم قرار دارند که در ادامه به مهمترین آنها پرداخته میشود:
یک؛ درحالی که حزب حاکم عدالت و توسعه بهدنبال تکمیل پیروزی خود در دو انتخابات قبلی ریاست جمهوری و پارلمان بود، نیروهای مخالف و منتقد هم تلاش داشتند شکست خود در دو انتخابات گذشته را با پیروزی در انتخابات شهرداریها جبران کنند. این مسأله باعث شده بود که دو طرف با نگاه «حیثیتی» و با بهکارگیری تمام امکانات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و … وارد انتخابات شوند و از هر فرصتی برای پیروزی در آن بهرهبرداری نمایند.
دو؛ انتخابات محلی بر آینده سیاسی اردوغان و حزب عدالت و توسعه «اثر جدی» دارد. اردوغان روز 9 مارس 2024 / 19 اسفند 1402 که در جمع بنیاد جوانان ترکیه سخنرانی میکرد، برای اولین بار در مورد «ترک قدرت» صحبت نموده و تأکید کرد که انتخابات شهرداری «آخرین» انتخابات برای او خواهد بود.
اردوغان در آن سخنرانی گفته بود: «من بدون توقف به کار خود ادامه میدهم. ما یک نفس میدویم، زیرا برای من این پایان کار است. با اختیاراتی که قانون به من داده است، این انتخابات آخرین انتخابات من است».
با توجه به اظهارات اردوغان بهخوبی مشخص میشود که پیروزی در انتخابات بهویژه در استانبول که در اختیار مخالفان است، نقش مؤثری در «بقاء» اردوغان و حزب او در قدرت دارد.
سه؛ آنکارا پایتخت سیاسی و استانبول بهعنوان مرکز تجاری و اقتصادی ترکیه دو حوزه حساس، حیاتی و تعیینکننده انتخابات هستند. بهخصوص استانبول در این انتخابات نقش برجستهتری دارد.
شهرداری استانبول که بهمدت 25 سال در اختیار عدالت و توسعه بود، از سال 2019 در دست مخالفان قرار دارد که این مسأله ضربه بزرگی به اردوغان زده است که در سال 1994 فعالیت سیاسی خود را از آنجا آغاز کرد.
بنابراین تمرکز اصلی اردوغان در انتخابات بر استانبول بود. به همین منظور، وی اگرچه در قامت یک رقیب و نامزد انتخاباتی ظاهر شد، اما «مورات کوروم»، وزیر سابق شهرسازی و محیط زیست 47 ساله را برای رقابت با شهردار فعلی، «اکرم امام اوغلو» قدرتمندترین سیاستمدار حزب جمهوری خواه خلق، انتخاب کرد.
چهار؛ بحث احداث «ابرپروژه گذرگاه جدید استانبول» که از طریق یک آبراه، دریای سیاه را به دریای مرمره و دریای اژه و دریای مدیترانه متصل میکند، موضوع دیگری است که بر اهمیت انتخابات محلی افزوده بود. پروژه مذکور دهها میلیارد دلار ارزش اقتصادی دارد.
اگر از منظر کانال مصنوعی استانبول به انتخابات نگاه شود، پیروزی حزب عدالت و توسعه در حوزه استانبول میتوانست دست اردوغان را در دو مسأله مهم باز بگذارد:
نخست، استفاده از ظرفیتها و فرصتهای اقتصادی و تجاری این شهر از جمله کانال استانبول برای بهبود اوضاع اقتصادی و در نتیجه ارتقاء اعتبار و پرستیژ داخلی که بر اثر مشکلات اقتصادی آسیب دیده است.
دوم، تسهیل روند ارائه یک قانون اساسی جدید که به اردوغان اجازه دهد پس از پایان دوره ریاست جمهوریاش در سال 2028، برای یک دوره دیگر نیز در قدرت بماند.
بنابراین با توجه به جایگاه ویژه استانبول در اقتصاد و تجارت و سیاست داخلی و خارجی ترکیه و نگاه ویژه تجار و سرمایهگذاران اروپایی به این شهر، هر یک از دو جریان رقیب سعی داشتند انتخابات محلی در این شهر را ببرند، تا بهنحوی بتوانند آینده خود در سیاست و قدرت ترکیه را تحکیم و تثبیت کنند.
شایان ذکر است در هفتههای گذشته نمایندگانی از شرکتهای سرمایهگذاری و مؤسسات مالی اروپایی به ترکیه سفر کرده و ضمن دیدار با تعدادی از تحلیلگران سیاسی، روزنامه نگاران، دانشگاهیان و فعالان اقتصادی بهدنبال یک پاسخ واقعبینانه به این پرسش بودند که شکست یا پیروزی هر یک از طرفین به ویژه امام اوغلو و رفقای او در استانبول، آنکارا و شهرهای دیگر چه تأثیری بر آینده سرمایهگذاری آنها در ترکیه خواهد داشت.
و نکته پایانی اینکه برخلاف دورههای قبلی، انتخابات محلی از چند ماه پیش بهشدت در کانون توجه محافل سیاسی، رسانهای و بهویژه افکار عمومی قرار داشت، بهطوریکه در داخل ترکیه از آن با عنوان یک «همهپرسی» نام برده میشد. چرا که انتخابات از چهارچوب رقابت شهرداریها فراتر رفته و عملاً به یک رفراندم سیاسی بزرگ در سطح ملی تبدیل شده بود که حتی برای کشورهای منطقه و غربی هم مهم است.
بنابراین به انتخابات شهرداریها در ترکیه نباید فقط در حد و قواره یک انتخابات محلی نگریست. انتخابات اگرچه محلی است، اما دارای تبعات راهبردی مهمی است که میتواند باعث تضمین و بقاء حزب عدالت و توسعه در قدرت یا برعکس تضعیف اردوغان و تقویت جناح رقیب شود.
0 Comments